…Ήταν 18 Ιανουαρίου του 1980 όταν αεροπλάνο της Πολεμικής Αεροπορίας αναχώρησε από το στρατιωτικό αεροδρόμιο του Αράξου για την Μασσαλία με αντιπροσωπεία της Ιεράς Μητροπόλεως Πατρών για την παραλαβή και μεταφορά του Σταυρού του μαρτυρίου του Αποστόλου Ανδρέου στην Πάτρα.

Ο Σταυρός βρίσκονταν στα υπόγεια του Ιερού Ναού Αγίου Βίκτωρος Μασσαλίας και σε κλίμα μεγάλης συγκίνησης η Ελληνική Αποστολή παρελάμβανε το πανίερο κειμήλιο, το οποίο αποτελεί πηγή ευλογίας και αγιασμού για τον πατραϊκό λαό.

Η φετινή επέτειος από την Επανακομιδή του Σταυρού, πάνω στον οποίο μαρτύρησε ο Πρωτόκλητος των Αποστόλων Άγιος Ανδρέας, λόγω των υγιεινομικών μέτρων δεν επιτρέπει να τιμηθεί με τη δέουσα ευλάβεια και τη συμμετοχή πιστών.

Το γεγονός όμως είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την τοπική μας Εκκλησία. Οπως ο ίδιος ο Μητροπολίτης Πατρών κ. Χρυσόστομος έχει δηλώσει πολλάκις «η Αποστολική μας Εκκλησία έχει την ιδιαίτερη ευλογία από τον Θεό, ως τυγχάνει τοις πάσι γνωστό, να κατέχει ως πηγὴ ευλογίας και αγιασμού εκτός από την Αγία Κάρα του Αγίου Αποστόλου Ανδρέου και τον Σταυρό του μαρτυρίου του, ο οποίος τον Ιανουάριο του 1980, επανεκομίσθη στην Πάτρα, από την πόλη Μασσαλία της Γαλλίας, όπου επὶ εκατοντάδες ετών ευρίσκετο, κρίμασιν οἶς οἶδεν ὁ Θεός. Απὸ εκείνη την ημέρα που ο Πατραϊκὸς Λαὸς σύσσωμος με επικεφαλής την Εκκλησιαστικὴ, Πολιτική και λοιπή ηγεσία, υπεδέχθη τον Σταυρὸ του Πρωτοκλήτου των Αποστόλων, αισθανόμεθα πλουσίαν την ευλογία και την δωρεά του Κυρίου μας δια πρεσβειών του Αγίου Αποστόλου Ανδρέου».

Αξίζει να αναφέρουμε ότι από την ημέρα της σταύρωσης του Αποστόλου έως και την εποχή της Φραγκοκρατίας, ο Σταυρός βρισκόταν στην Πάτρα. Η εποχή εκείνη χαρακτηρίζεται σκοτεινή γιατί πολλά κειμήλια της Εκκλησίας αρπάχτηκαν και μεταφέρθηκαν στη Δύση. Ένα από αυτά ήταν δυστυχώς και ο Σταυρός του Αποστόλου Ανδρέα.

Σύμφωνα με τα αρχεία του Δουκάτου της Βουργουνδίας, ο Σταυρός αρχικά τοποθετήθηκε στη Μονή Weaume στη Μασσαλία, ενώ αργότερα μεταφέρθηκε στη Μονή του Αγίου Βίκτωρος της ίδιας πόλης. Κατά τη Γαλλική Επανάσταση επιχείρησαν να κλέψουν τον Σταυρό πράγμα που τελικά δεν επιτεύχθηκε. Τα τμήματά του, διασώθηκαν και τοποθετήθηκαν σε θήκη σχήματος κανονικού Σταυρού.

Στις 9 Οκτωβρίου 1979 ο τότε Μητροπολίτης Πατρών κ. Νικόδημος συναντήθηκε με τον τότε πρόεδρο της Γαλλικής Ιεραρχίας και ολόκληρης της Ρωμαιοκαθολικής Ιεραρχίας της Δυτικής Ευρώπης, Καρδινάλιο και Roger Etchegaray στη Μασσαλία, για να συζητήσουν το θέμα της επιστροφής του Σταυρού στην Πάτρα.

Αφού έγιναν διαβουλεύσεις μεταξύ Ρωμαιοκαθολικών και Ορθοδόξων, ο Καρδινάλιος είπε στον Μητροπολίτη Πατρών «εφ όσον εκ Πατρών εκομίσθη ενταύθα ο Σταυρός, ανήκει εις Πάτρας».

Άρχισαν οι επαφές και οι συζητήσεις των δυο πλευρών για την επιστροφή του Σταυρού στην Πάτρα και στις 19 Ιανουαρίου, αφίχθη στο αεροδρόμιο του Άραξου το αεροπλάνο που μετέφερε το Σταυρό, και τις δυο αντιπροσωπείες, των Ορθόδοξων και των Ρωμαιοκαθολικών, και στη συνέχεια έγινε η επίσημη υποδοχή.

Κατά τη μεταφορά του στην Πάτρα, το 1980, ήταν τοποθετημένος σε θήκη σχήματος κανονικού Σταυρού αλλά αντικαταστάθηκε από μεγαλύτερη και πιο επιβλητική θήκη, αυτή τη φορά σε σχήμα Χ. Χαρακτηριστικό της δυναμικής του Σταυρού του Αγίου Ανδρέα είναι το γεγονός πως το Χ, από το σχήμα του είναι το σύμβολο του Πολεμικού Ναυτικού της Ρωσίας το οποίο έχει τον Απόστολο Ανδρέα προστάτη του.

Αποστρέφεσαι το να πει κάποιος λόγο εναντίον σου; Μην πεις κι εσύ λόγο κακό για κανέναν.

Αποστρέφεσαι την γκρίνια; Μην γκρινιάζει κι εσύ με το παραμικρό.

Πολλές φορές όμως ενώ αποστρεφόμαστε (και καλά κάνουμε) πολλές εμπαθείς καταστάσεις που βλέπουμε στους άλλους, συγχρόνως τα πράττουμε κι εμείς ίσως σε κάποια άλλη μορφή και σε διαφορετικό χρόνο στους άλλους δικαιολογώντας τον εαυτούλη μας.

Ο κακός λόγος είναι πάντα κακός κι ας έχει την δικαιολογία του. Η γκρίνια είναι πάντα γκρίνια κι ας έχει φταίξει ο άλλος. Μην ζούμε μέσα στην πλάνη ότι ο άλλος ό,τι κάνει ή λέει δεν έχει δικαιολογία ενώ εμείς έχουμε. Εάν ρωτήσεις έναν άνθρωπο που μιλά με κακία για κάποιον θα σου εξηγήσει ότι δικαιολογημένα το κάνει για τον τάδε λόγο ή λόγους· το ίδιο εάν ρωτήσεις κάποιον άνθρωπο που κάνει παράπονα και γκρινιάζει θα σου εξηγήσει τους λόγους της γκρίνιας του και των παραπόνων του. Όπως δηλαδή έχουμε εμείς τους λόγους μας έχουνε και οι άλλοι.

Το θέμα όμως αδελφοί μου είναι να πάψουμε να δικαιολογούμε τον εγωισμό μας που νιώθει προσβεβλημένος. Όντως μπορεί ο άλλος άνθρωπος να μας αδίκησε ή να έκανε κάποιο λάθος, όμως η λύση δεν είναι ούτε να τον κακολογήσουμε σε άλλους, ούτε η γκρίνια μας προς αυτόν. Αντί για λύση στο «θέμα» που ίσως προέκυψε ρίχνουμε λάδι στην φωτιά με αυτήν την συμπεριφορά μας. Όταν ο άλλος κάνει κάτι «κακό» προς εμάς καλούμαστε να το εκμεταλλευτούμε πνευματικά. Να το δούμε ως ευκαιρία ταπείνωσης, καλλιέργειας της υπομονής, της σιωπής, της προσευχής, της συγχωρετικότητας, της συγκατάβασης.

Στο κάτω κάτω ό,τι κι αν μας έχει κάνει ο άλλος -που το θεωρούμε τόσο μεγάλο κακό- σίγουρα δεν μας έχει σταυρώσει· όπως εμείς σταυρώσαμε (και σταυρώνουμε) τον Χριστό μας.

Και τί έκανε ο Χριστός -ο μόνος Αθώος της ιστορίας- όταν τον σταυρώσαμε;
Και τι κάνει ο Αναμάρτητος Χριστός όταν τον σταυρώνουμε με τις αμαρτίες μας, με την βλάσφημη και αμετανόητη ζωή μας; Δεν μας κατακρίνει, δεν μας κακολογεί, δεν μας γκρινιάζει. Η καρδιά του παραμένει ανοιχτή προς εμάς. Μας συγχωρεί, μας αγαπά, μας αποδέχετε…

Αυτό καλούμαστε να κάνουμε στα μέτρα του δυνατού: να ζήσουμε με πρότυπο τον Χριστό και τους Αγίους μας, όχι τους φίλους μας, όχι τους συγγενείς μας, όχι τους διάσημους αστέρες, όχι τους φιλοσόφους, όχι τους πανεπιστήμονες, όχι τους αθλητές, όχι τους πετυχημένους κοινωνικά και οικονομικά.

Ας μάθουμε επιτέλους ότι το να αναγνωρίζουμε το κακό στους άλλους δεν μας κάνει εμάς καλούς και ενάρετους. Το θέμα είναι να ζούμε εμείς ενάρετα, δηλαδή Χριστομίμητα, διότι ενώ μπορεί να αναγνωρίζουμε το κακό στους άλλους να το έχουμε κι εμείς στην ζωή μας. Δηλαδή π.χ. το να αναγνωρίζω και να καταδικάζω την κλεψιά του άλλου, αυτό δεν σημαίνει ότι εγώ γίνομαι αυτομάτως δίκαιος κι ελεήμων!

Αυτό που θέλω να πω είναι ότι εάν δούμε κάτι λάθος στον άλλον άνθρωπο (διότι είμαστε όντα με κρίση) καλούμαστε να μαθητεύσουμε από το λάθος του άλλου ώστε να διορθώσουμε τα δικά μας λάθη και να θεραπεύσουμε την δική μας αμαρτία.

Το λάθος του άλλου ας γίνει η αφορμή για την δική μας πνευματική αφύπνιση και όχι αφορμή κατάκρισης και πρόκλησης μεγαλύτερων προβλημάτων με την κακία μας και την γκρίνια μας που αποδεικνύουν την έλλειψη ταπείνωσης και μετάνοιας, δηλαδή την απουσία αναγνώρισης των δικών μας λαθών, ατελειών, παραλείψεων κι αμαρτιών.

Διαβάζουμε στο Μέγα Γεροντικό: Πήγε κάποτε ο αββάς Ισαάκ ο Θηβαίος σε κάποιο κοινόβιο και είδε έναν αδελφό να σφάλλει και τον κατέκρινε. Όταν επέστρεψε στην έρημο, ήλθε άγγελος Κυρίου και στάθηκε μπροστά στην πόρτα του κελιού του και του είπε: Δεν σου επιτρέπω να μπεις! Κι εκείνος παρακαλούσε κι έλεγε: Τι συμβαίνει; τι έκανα; Αποκρίθηκε τότε ο Άγγελος: Ο Θεός με έστειλε λέγοντας: Πες του να δώσει εντολή, που να βάλω τον αδελφό που έσφαλε και τον καταδίκασε; στον παράδεισο ή στην κόλαση;

Ο αββάς όταν άκουσε από τον άγγγελο αυτόν τον λόγο έπεσε χάμο, έκλαψε και είπε: Αμάρτησα, συγχώρεσέ με!

Κι ο άγγελος του είπε: Σήκω, σε συγχώρεσε ο Θεός, μα στο εξής να προσέχεις να μην κρίνεις κανέναν γιατί αυτό το δικαίωμα το έχει μόνον ο Θεός!

Αρχιμ.Παύλος Παπαδόπουλος

Στην ανατολική προβλήτα του Ρίου, συνοδευόμενος από τον προϊστάμενο του Μητροπολιτικού Ναού της Ευαγγελίστριας Πατρών π. Αμβρόσιο Γκουρβέλο έκανε τη ρίψη του Τιμίου Σταυρου ο Μητροπολίτης Πατρών κ. Χρυσόστομος.

Φέτος, λόγῳ των ειδικών μέτρων, δεν έγινε η παραδοσιακή λιτανεία και κατάδυση του Τιμίου Σταυρού στον προβλήτα της Αγίου Νικολάου. Ωστόσο, όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Μητρόπολη Πατρών «προς ικανοποίηση όμως του βαθυτάτου αισθήματος ευλαβείας του Πατραϊκού Λαού, ο οποίος παρεκάλεσε τον Σεβασμιώτατο δια την ευλογίαν των θαλασσίων υδάτων, ο Ποιμενάρχης των Πατρῶν, μετέβη και έριξε μόνος του τον Τίμιο Σταυρό, κάποια στιγμή μετά το μεσημέρι, χωρίς παρουσία πιστών, στα νερά του Πατραϊκού κόλπου, ψάλλοντας το « Εν Ἰορδάνη» και δεηθείς για τον Πατραϊκό Λαό και τους απανταχού της γης αδελφούς μας και βεβαίως για εκείνους τους αδελφούς μας που υπηρετούν στο Εμπορικό και Πολεμικό Ναυτικό της Πατρίδος μας».