Επένδυση 110 εκατ. ευρώ «όμηρος» πέντε μοναχών

Από την σημερινή έντυπη έκδοση της Γνώμης

Στον «πάγο» μπαίνει ακόμη μια φορά ο Δυτικός Διάδρομος της Πελοποννήσου, το έργο επέκτασης του Συστήματος 400kVπου υλοποιεί ο ΑΔΜΗΕ με προϋπολογισμό 110 εκατ. ευρώ, εξαιτίας των αντιδράσεων της Ιεράς Μονής Αγίων Θεοδώρων στα Καλάβρυτα.

Το έργο είναι εξαιρετικά κρίσιμο για την ενεργειακή ευστάθεια της Πελοποννήσου και αποτελεί προϋπόθεση για να ξεκλειδώσουν επενδύσεις πολλών εκατομμυρίων ευρώ που έχουν ήδη δρομολογηθεί στην περιοχή προς όφελος της πράσινης ανάπτυξης. Για 14 μήνες, όμως, παραμένει «κολλημένο» εξαιτίας πέντε μοναχών που επιμένουν να εναντιώνονται στην τοποθέτηση των δύο –τελευταίων- πυλώνων σε απόσταση 500 μέτρων το μοναστήρι. Κάνουν λόγο για «οπτική όχληση» και «προσβολή του ησυχαστικού χαρακτήρα της Μονής» και απαιτούν με τρόπο «πραξικοπηματικό» το έργο να αναβληθεί.

Αυτό που προκαλεί προβληματισμό είναι γιατί οι μοναχές δεν λειτουργούν μέσα στο θεσμικό πλαίσιο που προβλέπεται από τη νομοθεσία, όπως κάνουν οι φορείς της Πολιτείας και των πολιτών που διαφωνούν με τον σχεδιασμό ενός έργου υποδομής. Οι διαφωνίες αυτές εκφράζονται με προσφυγές στο στάδιο της αδειοδότησης ενός έργου, οι οποίες στη συνέχεια εξετάζονται από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Όχι αφού το έργο έχει υλοποιηθεί σε ποσοστό 98% -όπως συμβαίνει με τον Δυτικό Διάδρομο.

Οι εν λόγω μοναχές αποφάσισαν να κινηθούν εκτός πλαισίου, ποντάροντας στη στρατηγική του αιφνιδιασμού. Σύμφωνα με πληροφορίες, στις 25 Νοεμβρίου, τα συνεργεία του αναδόχου του ΑΔΜΗΕ ξεκίνησαν τις εργασίες στην περιοχή και οι μοναχές έδωσαν το παρών και αυτή τη φορά, τοποθετώντας τα οχήματά τους μπροστά στα μηχανήματα εκσκαφής σε μια προσπάθεια να εμποδίσουν την ολοκλήρωση του έργου. Το αποτέλεσμα ήταν ο ανάδοχος να καταθέσει μήνυση την ίδια ημέρα κατά των μοναχών, οι οποίες –μάλλον προκειμένου να αποφύγουν το αυτόφωρο– υποχώρησαν.

Την ψευδή –όπως αποδείχθηκε– πρόθεσή τους να αποσυρθούν επιβεβαίωσε και ο μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Ιερώνυμου, διαβεβαιώνοντας τη διοίκηση του ΑΔΜΗΕ ότι «οι μοναχές συνειδητοποίησαν το λάθος τους» και έτσι οι εργασίες, ξεκίνησαν ξανά. Η «κανονικότητα», όμως, δεν κράτησε για πολύ: το απόγευμα της Παρασκευής 27/11 οι μοναχές κατέθεσαν αίτηση ασφαλιστικών μέτρων και το Πρωτοδικείο Καλαβρύτων εξέδωσε προσωρινή διαταγή με την οποία αναστέλλονται οι εργασίες μέχρι τις 16/12 που θα συζητηθούν τα ασφαλιστικά μέτρα. Ίσως είναι χαρακτηριστικό του τρόπου με τον οποίο επιλέγουν να λειτουργούν οι μοναχές ότι ο ΑΔΜΗΕ έλαβε μόλις τη Δευτέρα 30/11 το δικόγραφο της αίτησης που σταμάτησε ήδη από το Σάββατο, 28/11, το έργο των 110 εκατομμυρίων.

Σύμφωνα με στελέχη του ΑΔΜΗΕ είναι ξεκάθαρο ότι οι συγκεκριμένες μοναχές επιλέγουν να δημιουργήσουν κρίση στην ολοκλήρωση του έργου επιδιώκοντας να εκμεταλλευτούν την οποιαδήποτε πολιτική πίεση εκτιμούν ότι μπορούν να ασκήσουν παρασκηνιακά. Προσβλέπουν σε ακύρωση της επένδυσης η οποία συμπαρασύρει πολλές και σημαντικές επενδύσεις ΑΠΕ στην περιοχή, προκαλώντας μια σειρά από προβλήματα:

1. Η Μεγαλόπολη δεν μπορεί να λειτουργήσει στην μέγιστη ισχύ των 800 MW.
2. Διαιωνίζονται τα προβλήματα που έχουν εμφανιστεί στην εφαρμογή του TargetModelκαι σχετίζονται με τον κορεσμό της Πελοποννήσου, τα οποία έχουν κατά καιρούς διατυπώσει συμμετέχοντες της αγοράς.
3. Η Πελοπόννησος παραμένει «κορεσμένη» για επενδύσεις πράσινης ενέργειας και τα έργα ΑΠΕ που έχουν ήδη πάρει προσφορές σύνδεσης με τον όρο ηλέκτρισης της γραμμής αυτής δεν θα μπορούν να συνδεθούν και να λειτουργήσουν.
4. Για το διάστημα που παραμένει «παγωμένο» το έργο (από τον Σεπτέμβριο 2019) ο Διαχειριστής δεν λαμβάνει έσοδα, καθώς για να γίνει αυτό θα πρέπει η νέα γραμμή να τεθεί σε λειτουργία. Για τον ίδιο λόγο, το Δημόσιο πλήττεται διπλά, αφού δεν εισπράττει ούτε φορολογικά έσοδα για την ίδια επένδυση και αυτές που το συνοδεύουν.

Το πρόβλημα δεν είναι του ΑΔΜΗΕ, είναι ολόκληρης της χώρας. Γιατί μεγάλα έργα υποδομών, με σημαντικά οφέλη για την κοινωνία και το περιβάλλον, κινδυνεύουν να σταματήσουν ανά πάσα στιγμή. Ακόμη και όταν έχουν ολοκληρώσει όλα τα στάδια της αδειοδότησης τους, συμπεριλαμβανομένης της ΑΕΠΟ που αποτελεί τη βασική άδεια για μεγάλα έργα υποδομής στη χώρα. Τέτοιου είδους φαινόμενα έχουν ολέθριες οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνέπειες συνολικά για τη χώρα.

ΦΑΣΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΥΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ ΠΥΛΩΝΕΣ

Το έργο ήταν «κολλημένο» επί 12 χρόνια και ξεκίνησε το 2018 για να ολοκληρωθεί το 2020. Όμως οι αντιδράσεις της Ιεράς Μονής Αγίων Θεοδώρων στα Καλάβρυτα για δύο πυλώνες οδήγησαν σε προσωρινή παύση των εργασιών. Από τις 16 Σεπτεμβρίου 2019 και μέχρι σήμερα δεν υπάρχει καμία πρόοδος. Η Γραμμή Μεταφοράς έχει ολοκληρωθεί σε ποσοστό 98% και απομένουν δύο πυλώνες. Ο απαιτούμενος χρόνος ολοκλήρωσης όταν ξεπεραστεί το «αγκάθι» της Μονής είναι 60-80 ημέρες.

Η επέκταση του Συστήματος 400 kV προς την Πελοπόννησο περιλαμβάνει τον Δυτικό Διάδρομο, δηλαδή  τη διασύνδεση του ΚΥΤ Μεγαλόπολης με τη γραμμή μεταφοράς 400kV Αχελώου-Διστόμου, μέσω Πάτρας, και τον Ανατολικό Διάδρομο, δηλαδή τη νέα γραμμή μεταφοράς 400kV Μεγαλόπολη-Κόρινθος-Αττική, που βρίσκεται υπό κατασκευή με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2024. Το τμήμα Μεγαλόπολη-Κόρινθος αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2021.

ΤΑ ΟΦΕΛΗ

Η επέκταση του Συστήματος 400 kV προς τη Μεγαλόπολη (με τη δημιουργία στη συνέχεια βρόχου 400 kV Πάτρα – Μεγαλόπολη – Κόρινθος):

• Αυξάνει δραστικά την ικανότητα μεταφοράς προς και από την Πελοπόννησο
• Δίνει τη δυνατότητα ανάπτυξης ΑΠΕ και θερμικών σταθμών
• Βελτιώνει σημαντικά το περιθώριο της ευστάθειας των τάσεων για το Νότιο Σύστημα
• Εξασφαλίζει την ενεργειακή ευστάθεια της Πελοποννήσου σε οποιονδήποτε συνδυασμό συνθηκών παραγωγής και φορτίου
• Συνδέει ισχυρά το κέντρο παραγωγής Μεγαλόπολης με τις περιοχές υψηλού φορτίου (Αττική και περιοχή Πάτρας)
• Συμβάλλει στην επίτευξη ισοβαρούς ανάπτυξης των Συστημάτων Παραγωγής και Μεταφοράς στο Νότιο Σύστημα[από ΔΠΑ 2021-2030].

Χρονικό

• 2006:Εντάσσεται για πρώτη φορά στη Μελέτη Ανάπτυξης Συστήματος Μεταφοράς (ΜΑΣΜ) 2005-2009 η επέκταση 400 kV στην Πελοπόννησο (βρόχος Κουμουνδούρου – Κόρινθος – Μεγαλόπολη – Πάτρα – Αχελώος/Δίστομο). Το αρχικό χρονοδιάγραμμα προβλέπει έναρξη κατασκευής 6/2009.
• 2014: Στο ΔΠΑ 2014-2023 γίνεται αναφορά στον υπό κατασκευή νέο ΘΗΣ Μεγαλόπολης και επιπλέον στην αναμενόμενη ανάπτυξη σημαντικής ισχύος από νέους σταθμούς παραγωγής ΑΠΕ. Η εκτιμώμενη ένταξη του έργου είναι το Α’ εξάμηνο του 2016.

ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ

Σύμφωνα με τη σχεδιαζόμενη χωροθέτηση της γραμμής Μεγαλόπολη-Πάτρα, δύο πυλώνες περνούν κοντά από την Ιερά Μονή Αγίων Θεοδώρων του Δήμου Καλαβρύτων και τοποθετούνται σε δημόσια δασική έκταση, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Δασαρχείου Καλαβρύτων που έχει ο ΑΔΜΗΕ στην κατοχή του. Για την πρόσβαση στα σημεία των πυλώνων, εκδόθηκε από το Δασαρχείο Καλαβρύτων πρωτόκολλο εγκατάστασης στις δημόσιες δασικές εκτάσεις του Δήμου Καλαβρύτων, ενώ για την περιβαλλοντική άδεια του έργου έχει γνωμοδοτήσει θετικά η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.

Το κοντινότερο σημείο του έργου διέρχεται σε απόσταση 460 μέτρων από τη Μονή –μια απόσταση που σε καμία περίπτωση δεν τη θίγει, σύμφωνα με τις επιστημονικές κρίσεις της ΜΠΕ και τα αρμόδια κρατικά όργανα που την ήλεγξαν και την ενέκριναν. Παρ’ όλα αυτά, υπήρξαν αντιδράσεις από τρεις μοναχές, οι οποίες εκφράστηκαν με επιστολές στον ΑΔΜΗΕ από την ίδια τη Μονή και από την Ιερά Μητρόπολη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας όπου αιτούνται την μετατόπιση των δύο πυλώνων. Η Διοίκηση του ΑΔΜΗΕ έχει συναντηθεί επανειλημμένως τόσο με τις μοναχές, όσο και με τον Μητροπολίτη Καλαβρύτων, στα γραφεία της Εταιρείας αλλά και στην Ιερά Μονή και τη Μητρόπολη Καλαβρύτων.

Στις συναντήσεις αυτές κατέστη σαφές ότι το έργο είναι νόμιμα αδειοδοτημένο, έχουν χορηγηθεί όλες οι προβλεπόμενες γνωμοδοτήσεις από τους αρμόδιους φορείς και χωροθετείται σε μη ιδιόκτητους χώρους στην επίμαχη περιοχή. Παρ’ όλα αυτά, οι μοναχές παρεμποδίζουν τα συνεργεία του Αναδόχου να πραγματοποιήσουν τις απαραίτητες εργασίες στην περιοχή.

Να σημειωθεί ότι οποιαδήποτε παραλλαγή της όδευσης συνεπάγεται καθυστέρηση του έργου για πάνω από 1,5 έτος, με υψηλό πρόσθετο κόστος για τους πολίτες της χώρας.