Πάτρα - Δ. Ελλάδα
Ο οικονομικός αναλυτής, Νίκος Καλάκος, Διευθύνων Σύμβουλος του Εθνικού Συστήματος Υποδομών, μιλά στη «Γ» για τις επιπτώσεις της πανδημίας
«Ζούμε την πιο μεγάλη κρίση μεταπολεμικά»
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΤΕΤΑ ΓΙΑΝΝΑΡΟΥ
Η πανδημία της νόσου Covid-19 οδήγησε τη παγκόσμια κοινότητα σε βαθιά κρίση. Κρίση τρομακτικών διαστάσεων αφού συνεχίζει να επαπειλεί υγεία και οικονομία, εκτρέποντας από την κανονικότητα τις κοινωνίες. Ζούµε σε μια “tera incognita”.
Μια άγνωστη και αχαρτογράφητη εποχή. Ο κορωνοϊός που πλήττει ευθέως τη ζωή µας και την ποιότητά της, παράλληλα κλυδωνίζει την οικονομία του πλανήτη.
Αν για την απειλή της ζωής ανοίγεται μια ελπιδοφόρα προοπτική με εμβόλια, τι μέλει γενέσθαι με την οικονομία; Οικονοµολόγοι και εργατολόγοι αναλύοντας τα δεδοµένα συγκλίνουν στην άποψη πως η πανδηµία έχει αφήσει βαθύ αποτύπωμα, τέτοιο που να απειλούνται με αλλαγές οι υπάρχουσες δοµές των εργασιακών σχέσεων και κυρίως να αναφυηθούν νέες νόρμες για την οικονομία.
Η καθίζηση της παγκόσμιας οικονομίας θα πλήξει περαιτέρω σύμφωνα με την αρχή των συγκοινωνούντων δοχείων και τη χώρα μας. Τι θα επέλθει σε μια χώρα υπερχρεωμένη που η οικονομία της έχει πληγεί ήδη από τα μνημόνια; Επικρέμεται φτωχοποίηση; Αλλαγή του εργασιακού μοντέλου; Ποιο το άμεσο και κυρίως το μεσοπρόθεσμο μέλλον μισθών και συντάξεων; Το ποσοστό της οικονομικής ύφεσης θα υπερβεί αυτό των μνημονίων; Μήπως επικρέμεται η πιθανότητα ενός νέου μνημονίου; Τι σημαίνει ακριβώς η κεφαλαιοποίηση των επικουρικών συντάξεων; Πότε θα εφαρμοσθεί η εξαγγελθείσα ψηφιοποιημένη σύνταξη;
Στα συγκεκριμένα ερωτήματα απάντα στη «Γ» ο γνωστός οικονομολόγος(MSc) και οικονομικός αναλυτής, υψηλόβαθµο στέλεχος στον Τομέα της Κοινωνικής Ασφάλισης, τ. Γενικός διευθυντής Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών, και σήμερα Διευθύνων Σύμβουλος του Εθνικού Συστήματος Υποδομών (Ε.Σ.Υ.Π.), Νίκος Καλάκος.
H ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
-Το καθεστώς της πανδημίας οδήγησε την οικονομία σε βαθιά κρίση. Ποιο το άμεσο και κυρίως το μεσοπρόθεσμο μέλλον μισθών και συντάξεων; Θεωρείτε ότι επαπειλεί τη χώρα μας ένα νέο μνημόνιο;
«Ζούμε την πιο μεγάλη και βαθιά κρίση που έζησε μεταπολεμικά η Ελλάδα. Κρίση υγειονομική και οικονομική, «ζούμε σε συνθήκες πολέμου εν καιρώ ειρήνης». Η υγεία ως θεμελιώδης συνιστώσα του Κοινωνικού Κράτους αποτελεί υπαρξιακό κύτταρο της οικονομίας, της απασχόλησης και κατ΄ επέκταση των μισθών και των συντάξεων.
Η ανεργία, οι σύγχρονες μορφές απασχόλησης, η αύξηση των δημοσίων δαπανών με σημαντική μείωση των φορολογικών εσόδων, η μεγάλη ύφεση είναι αδύνατον μεσοπρόθεσμα να μην επηρεάσουν αρνητικά το ύψος των μισθών και των συντάξεων.
Αναφορικά με το εάν απειλείται η χώρα μας από ένα νέο μνημόνιο, έχω την άποψη πως όχι. Ο προσανατολισμός όλης της Ευρώπης και της χώρας μας είναι η εξεύρεση πόρων χρηματοδότησης για επανεκκίνηση της οικονομίας και της κοινωνίας
«Η ΕΞ΄ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΗΡΘΕ ΓΙΑ ΝΑ ΜΕΙΝΕΙ»
–Υπό τις παρούσες συνθήκες έχει διαμορφωθεί ένα ιδιότυπο μοντέλο απασχόλησης, αναστολή εργασίας, εξ αποστάσεως εργασία, μειωμένα ωράρια, τηλεμπόριο κ.α. Μπορεί να αποτελέσει το προοίμιο ενός νέου εργασιακού μοντέλου;
«Μετά τα μειωμένα ωράρια των δύο, τεσσάρων και έξι ωρών κατά τη διάρκεια των μνημονιακών χρόνων ήλθαν νέα μοντέλα εργασίας κατά την περίοδο της πανδημίας.
Το μοντέλο αναστολής εργασίας – επιδοματικής οικονομίας- είναι μοντέλο ανάγκης λόγω πανδημίας και οικονομικής κρίσης σε μία προσπάθεια να διασωθούν οι θέσεις εργασίας, η βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και τα ασφαλιστικά ταμεία. Ευχή όλων μας είναι να είναι μοντέλο μικρής διάρκειας γιατί διαφορετικά θα οδηγηθούμε σε άλλου τύπου οικονομίας και εργασιακών σχέσεων μοντέλο μείωσης του εισοδήματος των εργαζομένων και δημιουργίας υφεσιακού περιβάλλοντος για την οικονομία.
Η εξ αποστάσεως εργασία παροχή της εξαρτημένης εργασίας των εργαζομένων με τη χρήση της τεχνολογίας είναι ένα εργασιακό μοντέλο που υπήρχε στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια. Στην Ελλάδα κατέστη αναγκαιότητα κατά την περίοδο της πανδημίας και βέβαια ήλθε για να μείνει!!!
Σε όλα τα προηγούμενα εάν προσθέσουμε και το τηλεμπόριο που με μια απλή επίσκεψη σε έναν ιστότοπο μπορείς να παραγγείλεις όποιο προϊόν επιθυμείς καταργώντας χιλιάδες θέσεις εργασίας, τότε πράγματι, βρισκόμαστε μπροστά σε ένα νέο εργασιακό μοντέλο που αναθεωρεί βασικά χαρακτηριστικά των εργασιακών σχέσεων.
Η ραγδαία αλλαγή στα εργασιακά δεδομένα δυστυχώς δεν έχει συμβαδίσει με την αντίστοιχη νομοθετική της ρύθμιση γεγονός που καθιστά το νέο αυτό εργασιακό μοντέλο δυσκολότερο στην ασφαλή και Νομοθετική εφαρμογή του».
«ΤΟ ΑΕΠ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΘΑ ΣΥΡΡΙΚΝΩΘΕΙ ΣΕ 165 ΔΙΣ,ΤΟ 2020»
-Μπορείτε να υπολογίσετε αν το ποσοστό της οικονομικής ύφεσης θα υπερβεί την οικονομική κρίση της εποχής των μνημονίων:
«Τα δέκα χρόνια της κρίσης στάθηκαν αρκετά για να χαθούν κόποι μιας ζωής. Και τώρα βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα οικονομική καθίζηση διευρύνοντας τις συνθήκες αβεβαιότητας και αναθεωρώντας προς το δυσμενέστερο τόσο τις εκτιμήσεις της ύφεσης, όσο και αυτές της ανάκαμψης, με το πρόβλημα να γίνεται δυσκολότερο αφού αφορά όχι μόνο την Ευρωπαϊκή αλλά και την Παγκόσμια οικονομία.
Το ΑΕΠ της χώρας μας από 183,4 δις το 2019 θα συρρικνωθεί σε 165δις ευρώ το 2020, που σημαίνει ύφεση της Ελληνικής Οικονομίας κατά -11% του ΑΕΠ. Με αυτή την προοπτική ο δείκτης Χρέος/ΑΕΠ θα αυξηθεί στο 207% του ΑΕΠ και η επιστροφή της Ελληνικής Οικονομίας στα επίπεδα του 2019 θα συντελεστεί το έτος 2023. Με αυτά τα δεδομένα η πραγματικότητα είναι ζοφερή και χειρότερη της δεκάχρονης μνημονιακής εποχής».
– Τι ακριβώς σηματοδοτεί η κεφαλαιοποίηση των επικουρικών συντάξεων
«Σύμφωνα με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας, τη Διεθνή Ένωση Κοινωνικής Ασφάλισης και το Ελληνικό Σύνταγμα η κύρια και επικουρική ασφάλιση αποτελούν τον πρώτο πυλώνα της Κοινωνικής Ασφάλισης που είναι δημόσιος και υποχρεωτικός. Στο δεύτερο πυλώνα είναι τα επαγγελματικά Ταμεία και η ιδιωτική ασφάλιση.
Υπάρχει κρίση στο σύστημα της Επικουρικής Ασφάλισης; Και βέβαια υπάρχει. Έφταιξε το αναδιανεμητικό σύστημα, υπόψιν ότι από 01/01/2015 ισχύει η νοητή κεφαλοποίηση (Ν.4387/2016), ή η κακή διαχείριση του όλου συστήματος; Είναι λύση η μετάβαση από αναδιανεμητικό σε κεφαλαιοποιητικό; Η απάντηση σε αυτή την εξίσωση είναι πράγματι δύσκολη, διότι θα πρέπει να απαντηθούν με σαφήνεια τρεις κύριες παράμετροι της εξίσωσης :
- Πως εξασφαλίζεται το υψηλό ποσοστό αναπλήρωσης της κεφαλαιοποιημένης επικουρικής σύνταξης;
- Ποιος θα καταβάλει τις αναπηρικές, χηρείας κλπ επικουρικές συντάξεις όταν ο κουμπαράς των ασφαλισμένων έχει μικρό ποσό;
- Και κυρίως ποιος θα καλύψει το κόστος μετάβασης που με τους πιο συντηρητικούς υπολογισμούς εκτιμάται από 50 μέχρι 60δις ευρώ για να διατηρηθεί στο μέσο μηνιαίο σημερινό επίπεδο των 190,00€».
«Η κυβέρνηση θα τα καταφέρει»
-Ποια η καλή και ποια η κακή προοπτική για την Ελληνική οικονομική πραγματικότητα;
«Ξεκινώντας από το κακό σενάριο που είναι να παραταθεί ο χρόνος της πανδημίας και κατά συνέπεια να ακολουθήσει μια μακρά περίοδος ύφεσης με αύξηση της ανεργίας, υψηλό πληθωρισμό, οριζόντιες πολιτικές λιτότητας, πτωχεύσεις επιχειρήσεων, μεγάλη συρρίκνωση του ΑΕΠ, απομόνωση της χώρα μας από τις διεθνείς αγορές και τέλος χρεωκοπία και έξοδος από την Ευρωζώνη.
Δεν πιστεύω όμως ότι θα συμβεί το κακό σενάριο και αυτό γιατί η χώρα μας έχει μια υπεύθυνη Κυβέρνηση που προστατεύει την υγεία των πολιτών και ταυτόχρονα οδηγεί τη χώρα οικονομικά και κοινωνικά στην έξοδο από την κρίση, φροντίζοντας να ενισχυθούν οι επιχειρήσεις, κάνοντας γρήγορες μεταρρυθμίσεις, σωστές μελλοντικές επενδύσεις και προστατεύοντας την απασχόληση.
Οι πιο ευκατάστατοι να συνεισφέρουν περισσότερο και χρειάζεται περισσότερη κοινωνική μέριμνα για να διατηρηθεί η συνοχή της κοινωνίας.
Έχω την πεποίθηση ότι η Κυβέρνηση επέλεξε αυτό το δρόμο και αυτόν θα ακολουθήσει».
Λύση η ψηφιακή σύνταξη, αλλά αργεί
-Αν η διετής ή τριετής καθυστέρηση απόδοσης των συντάξεων οφείλετε σε γραφειοκρατική δυσκαμψία τονίζω αν, πότε η εξαγγελθείσα ψηφιοποιημένη σύνταξη που θα εκμηδενίσει λογικά αυτή τη δυστοκία θα εφαρμοστεί ;
«Η ψηφιακή σύνταξη είναι η απάντηση στο μέλλον δεν απαντά σήμερα στις 181.000 κύριες συντάξεις, 125.000 επικουρικές συντάξεις και στα 60.000 εφάπαξ βοηθήματα που καθυστερεί η έκδοσή τους εδώ και δύο τρία χρόνια.
- Το αποτυχημένο οργανόγραμμα του e – ΕΦΚΑ
- Οι συνεχείς αλλαγές του ασφαλιστικού νομικού πλαισίου
- Ο νέος τρόπος υπολογισμού των ασφαλιστικών παροχών
- Η μεγάλη καθυστέρηση έκδοσης των αναγκαίων εγκυκλίων και η ενημέρωση του προσωπικού του e – ΕΦΚΑ
- Ο «γερασμένος» ηλεκτρονικός εξοπλισμός των υπηρεσιών του e – ΕΦΚΑ
- Η ρουσφετολογική τοποθέτηση σε θέσεις ευθύνης υπαλλήλων του e – ΕΦΚΑ
Οδήγησαν στη σημερινή ταλαιπωρία των συνταξιούχων που αναμένουν την έκδοση της σύνταξής τους.
Η ψηφιακή σύνταξη σίγουρα θα δώσει λύση στο πρόβλημα αλλά αυτό θα συμβεί μετά από τρία με τέσσερα χρόνια όταν θα έχουν καταχωρηθεί όλα τα στοιχεία των ασφαλισμένων στο σύστημα!!!!»
