Brexit: Tι θα αλλάξει-Πώς θα επηρεαστούν όσοι εργάζονται ή σπουδάζουν στη Βρετανία

Ένα νέο κεφάλαιο, ανοίγει, στις σχέσεις Βρετανίας – ΕΕ, μετά την ιστορική συμφωνία που κατέληξαν οι δύο πλευρές και που ανακοινώθηκε την παραμονή των Χριστουγέννων, μόλις μια εβδομάδα πριν την επίσημη έξοδο της πρώτης από το μπλοκ.

Η εμπορική συμφωνία – που εκτείνεται σε 2.000 σελίδες – έχει ένα άνευ προηγουμένου πεδίο εφαρμογής, η οποία περιέχει διατάξεις για θέματα που ποικίλλουν από την πολιτική πυρηνική συνεργασία και τις ενεργειακές διασυνδέσεις έως την αλιεία και την αεροπορία. Οι λεπτομέρειές της αναμένονται να αποκαλυφθούν τις επόμενες μέρες.

«Υπογράψαμε την πρώτη εμπορική συμφωνία που πετυχαίνει η Ευρώπη και η οποία βασίζεται σε μηδενικούς δασμούς και μηδενικές ποσοστώσεις. Είναι η μεγαλύτερη διμερής συμφωνία που υπογράφεται από την κάθε πλευρά, που καλύπτει συναλλαγές αξίας 668 δισ. στερλινών το 2019», ανακοίνωσε η βρετανική κυβέρνηση.

Από την πλευρά της η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έκανε λόγο για μια συμφωνία «δίκαιη, ισορροπημένη και σωστή».

ΠΕΡΙΠΛΟΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ
Για τις επιχειρήσεις η εμπορική συμφωνία έρχεται ως μια ανακούφιση, καθώς μετριάζει τις χειρότερες διαταραχές που έχουν αντιμετωπίσει ποτέ στη λειτουργία τους, πλην όμως δεν θα μπορέσει να υποκαταστήσει την πλήρη συμμετοχή στο μπλοκ της ΕΕ και τα προνόμια που πήγαζαν από αυτήν.

Χάρη στη συμφωνία, το εμπόριο αγαθών μεταξύ της Βρετανίας και κρατών-μελών της Ε.Ε. θα συνεχιστεί μετά την 1η Ιανουαρίου χωρίς την επιβολή δασμών. Ωστόσο η συμφωνία δεν καλύπτει τον τομέα των υπηρεσιών, που περιλαμβάνει τον χρηματοπιστωτικό κλάδο και αποτελεί το 80% της βρετανικής οικονομίας.

Αφού αποχώρησε από την ΕΕ την 31η Ιανουαρίου 2020, έπειτα από δημοψήφισμα, το Ηνωμένο Βασίλειο εισήλθε σε μια μεταβατική περίοδο, κατά την οποία ουσιαστικά ίσχυαν και ισχύουν όλοι οι κανόνες και κανονισμοί της ΕΕ. Η μεταβατική περίοδος θα ολοκληρωθεί τα ξημερώματα της 31ης Δεκεμβρίου 2020 προς την 1η Ιανουαρίου του 2021.

Από την 1η Ιανουαρίου και μετά, δεν θα υπάρχουν δασμοί ή ποσοστώσεις στις εισαγωγές ή εξαγωγές, αλλά μια σειρά νέων συνοριακών κανονισμών, καθώς η Βρετανία θα είναι εκτός της ευρωπαϊκής ενιαίας αγοράς και τελωνειακής ένωσης.
Σύμφωνα με το Bloomberg, oι εταιρείες θα πρέπει να υποβάλουν νέα έγγραφα και τα προϊόντα τους θα κινδυνεύουν να παραμείνουν κολλημένα στα σύνορα. Οι χρηματοοικονομικές εταιρείες θα χάσουν το διαβατήριό τους και δεν θα μπορούν να προσφέρουν υπηρεσίες σε ολόκληρη την ΕΕ.
Παράλληλα οι καταναλωτές θα δουν να περιορίζεται το δικαίωμά τους να ζουν και να παραμένουν στην άλλη πλευρά του καναλιού της Μάγχης. Ακόμη και η μεταφορά ενός κατοικιδίου σκύλου στην ηπειρωτική Ευρώπη θα γίνει πιο περίπλοκη.
ΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ
Ειδικότερα, η συμφωνία διασφαλίζει τις εμπορικές συναλλαγές χωρίς τελωνειακούς δασμούς, ούτε ποσοστώσεις, «για όλα τα αγαθά που συμμορφώνονται με τους κανόνες καταγωγής», κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά σε εμπορική συμφωνία.
Οι επιχειρήσεις του Ηνωμένου Βασιλείου διατηρούν έτσι την πρόσβασή τους σε μια τεράστια ενιαία αγορά 450 εκατομμυρίων καταναλωτών και οι αντίστοιχες ευρωπαϊκές σε μια αγορά 66 εκατομμυρίων Βρετανών καταναλωτών. Οι επιχειρήσεις που εξάγουν στην ΕΕ θα πρέπει να υποβάλουν τελωνειακές δηλώσεις.
Για τη μεταφορά εμπορευμάτων από το Ντόβερ στο Καλαί (το πιο πολυσύχναστο σημείο διέλευσης Ηνωμένου Βασιλείου – ΕΕ) τα φορτηγά θα χρειάζονται άδεια που θα εκδίδεται από την κυβέρνηση, θα δείχνουν ότι έχουν τα κατάλληλα έγγραφα και δεν θα κρατούνται από Γάλλους αξιωματούχους.
Επιπλέον οι έλεγχοι στις εισαγωγές τροφίμων και ζωικών ειδών θα είναι πιο αυστηροί. Αυξημένοι έλεγχοι και σε αγαθά που κατευθύνονται από τη Βρετανία προς τη Βόρεια Ιρλανδία.
Ο ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ
Η Βρετανία και η ΕΕ δεσμεύονται να τηρήσουν τους ίσους όρους ανταγωνισμού «διατηρώντας τα υψηλά επίπεδα προστασίας σε τομείς όπως είναι η προστασία του περιβάλλοντος, η μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής και η τιμολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, τα κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα, η φορολογική διαφάνεια και οι κρατικές επιδοτήσεις».
Στην περίπτωση που η μία από τις δύο πλευρές δεν τηρήσει τις υποχρεώσεις της, δίνεται η δυνατότητα λήψης «διορθωτικών μέτρων», όπως είναι η επιβολή τελωνειακών δασμών.
ΟΙ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ
Η συμφωνία εξασφαλίζει την αεροπορική, οδική και σιδηροδρομική σύνδεση των βρετανικών νησιών με την ηπειρωτική Ευρώπη, αλλά η Βρετανία θα απολέσει ορισμένα από τα πλεονεκτήματά που απολάμβανε όταν ήταν μέλος της ενιαίας αγοράς. Ο στόχος είναι να μην υπονομευθούν τα δικαιώματα των επιβατών, των εργαζομένων αλλά και η ασφάλεια των μεταφορών.
Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ
Το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχίσει να συμμετέχει σε ορισμένα προγράμματα της ΕΕ για την περίοδο 2021-27, όπως το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας Horizon Europe, υπό την προϋπόθεση ότι θα συμβάλλει στον προϋπολογισμό τους.
ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ
Η συμφωνία καθορίζει «ένα νέο πλαίσιο» στην αστυνομική και δικαστική συνεργασία των δύο πλευρών, ιδίως για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του διασυνοριακού εγκλήματος.
Η συνεργασία αυτή θα μπορεί να διακοπεί αν το Ηνωμένο Βασίλειο αναστείλει τη συμμετοχή του στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η συνεργασία σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική, την ασφάλεια και την άμυνα, δεν καλύπτεται από τη συμφωνία, γιατί το Ηνωμένο Βασίλειο δεν ήθελε να διαπραγματευτεί αυτά τα ζητήματα.