Κατερίνα Σολωμού: Οι συνομιλίες με την Τουρκία και το διπλωματικό «πόκερ»

       Η επανεκκίνηση των διερευνητικών συνομιλιών βρίσκει την πατρίδα μας με διευρυμένα διπλωματικά ερείσματα έχοντας αποτυπώσει μεταξύ των εταίρων μας αλλά και σε άλλα φίλα προσκείμενα κράτη τις εθνικές μας θέσεις και επιδιώξεις, πάντα στα πλαίσια του διεθνούς δικαίου.

Η χώρα μας κατέρχεται σε αυτές τις συναντήσεις με ξεκάθαρη άποψη και με μόνο θέμα την οριοθέτηση των ΑΟΖ στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Στην απέναντι πλευρά, η Τουρκία αν και  αποδέχεται -και επεδίωξε μάλιστα σε διπλωματικό επίπεδο- την έναρξη των συνομιλιών, από  την πίσω πόρτα τις τορπιλίζει, με τον κ. Ερντογάν και τον κ. Τσαβούσογλου να μιλούν ακόμη και λίγο πριν την έναρξη των συζητήσεων για γκρίζες ζώνες η για casus bellis σε περίπτωση επέκτασης των θαλασσίων ορίων στα 12 μίλια.

Η Τουρκία πρακτικά δεν πιστεύει στις διαβουλεύσεις του είδους, ήταν άλλωστε αυτή που εγκατέλειψε την τελευταία φορά.

Αναγκάζεται να κατέλθει σε συνομιλίες για να μειώσει τον αντίκτυπο των πεπραγμένων της, ιδίως τους θερινούς μήνες, φοβούμενη ενεργοποίηση κυρώσεων εκ μέρους της Ε.Ε, στην σύνοδο κορυφής του Μαρτίου.

Να τονίσουμε σε αυτό το σημείο και το «χαμηλό βαρομετρικό» στις σχέσεις της γείτονος χώρας με τις Η.Π.Α., οι οποίες φαίνεται να διατηρούν και με την νέα ηγεσία τις κυρώσεις για την χρήση των ρωσικών S-400 στην πρόσφατη πολεμική σύρραξη στο Ναγκόρνο Καραμπαχ, μια μεταβλητή που λαμβάνουν σοβαρά υπ’ όψιν τους στην Τουρκία, παρά τους περί αντιθέτου λεονταρισμούς.

Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε και την έντονη αντιπαράθεση Ερντογάν-Μπάιντεν για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όταν ο Μπαιντεν ήταν αντιπρόεδρος των Η.Π.Α .

Κατέρχεται λοιπόν στις συζητήσεις η Τουρκία χωρίς ουσιαστικά να πιστεύει σε αυτές καθαρά και μόνο προκειμένου να τις χρησιμοποιήσει ως διπλωματικό όπλο για να λειάνει το κλίμα με την Ευρωπαϊκή Ένωση εν όψει της Συνόδου Κορυφής τον Μάρτιο και να αποφύγει την επιβολή των κυρώσεων.

Εύλογα θα αναρωτηθεί κανείς προς τι αυτές οι συζητήσεις, γιατί η χώρα μας κάθεται στο τραπέζι των συζητήσεων (όχι διαπραγματεύσεων);

Κάθεται ουσιαστικά για λόγους διπλωματίας.

Αν αρνηθούμε τις συνομιλίες -δεδομένου ότι γνωρίζουμε εκ των προτέρων ότι δεν οδηγούν πουθενά-, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να απωλέσουμε σε διπλωματικό επίπεδο ό,τι έως τώρα έχουμε κτίσει. Δεν νοείται στην γλώσσα της διπλωματικής να αρνείται μια χώρα τη συζήτηση για πιθανή επίλυση προβλημάτων.

Αξίζει λοιπόν να υπάρχει το κανάλι επικοινωνίας ανοικτό έτσι ώστε να μπορεί να  χρεωθεί στον αντίπαλο μια πιθανή αποτυχία (στην περίπτωση αυτή θεωρείται η πιθανότερη εξέλιξη), λαμβάνοντας επιπροσθέτως υπ’ όψιν πως σε περίπτωση αδιεξόδου η Τουρκία δεν θα υπογράψει συνυποσχετικό για παραπομπή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης του θέματος της ΑΟΖ και των 12 μιλίων.

Η χώρα μας έχει σαφώς δηλώσει ότι σε περίπτωση αποτυχίας των συνομιλιών είναι έτοιμη να υπογράψει με την γείτονα συνυποσχετικό παραπομπής στο Δ.Δ της Χάγης των θεμάτων των ΑΟΖ και των 12 μιλίων.

Η Τουρκία δεν έχει υπογράψει έως σήμερα το διεθνές δίκαιο της θάλασσας (αν και κάνει χρήση του κατά το δοκούν στη Μαύρη Θάλασσα).

Άρα συνυποσχετικό με μόνο θέμα ΑΟΖ και 12 μίλια δεν θα υπογράψει.

Η Τουρκία επιδιώκει την παραπομπή στην Χάγη για σύνολο θεμάτων (γκρι ζώνες-12 μίλια, επαναπροσδιορισμό συνθήκη Λωζάνης κτλ) αφού έχει προηγηθεί συζήτηση μαζί της.

Επιδιώκει δηλαδή να υποχωρήσουμε σε κυρίαρχα θέματα και να τα επικυρώσουμε στο Διεθνές Δικαστήριο. Επιδιώκει αποφυγή λύσης με βάση το διεθνές δίκαιο.

Βεβαίως στην περίπτωση αυτή δεν πρέπει να δεχθούμε τίποτα και η αποτυχία των συζητήσεων –επομένως και  η μη ύπαρξη λύσης σε διμερές επίπεδο-να καταγραφεί εις βάρος της Τουρκίας, η πολιτική της οποίας είναι οθωμανικού-αυτοκρατορικού τύπου, πολιτική που προσπαθεί να επιβάλλει στη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου την Τουρκία ως κυρίαρχη δύναμη, με παγκόσμια αποδοχή, χρησιμοποιώντας διπλή γλώσσα, ανάλογα με το που απευθύνεται.

Πρόσφατα μάλιστα ο κύριος Ερντογάν δήλωσε πως τα δυτικά σύνορα της νέας οθωμανικής αυτοκρατορίας, της νέας γαλάζιας πατρίδας είναι οι Αδριατικές ακτές της Αλβανίας.

Επομένως, η πολιτική μας πρέπει να είναι σοβαρή, σταθερή και με κύριο γνώμονα την επιπλέον ισχυροποίησή μας σε διπλωματικό επίπεδο προσπαθώντας με κάθε δυνατό μέσο να ενδυναμώσουμε την θέση μας και να αποδομήσουμε τις τουρκικές.

Να κάνουμε ισχυρές συμμαχίες τώρα που το έδαφος είναι πρόσφορο.

Σημείωση : Στην Κυριακάτικη έκδοση της Καθημερινής ( 24/01/2021) έχει δημοσιευθεί χάρτης της Τουρκίας, επίσημος, αναρτημένος στα σχολεία και τις υπηρεσίες  έως την δεκαετία του ’70 όπου τα σύνορα της χώρας ακολουθούν τα της συνθήκης της Λωζάνης -Σεβρών και Παρισίων. Μάλιστα τα Ίμια είναι ξεκάθαρα εντός της Ελληνικής επικράτειας. Αυτό θα μπορούσε να είναι ένα ισχυρό όπλο για την κατάρριψη του ισχυρισμού περί γκρίζων ζωνών στο Αιγαίο κάτι που αποτελεί τουρκική επινόηση των τελευταίων δεκαετιών.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΓΡ. ΣΟΛΩΜΟΥ

ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ

ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΔΗΜΟΥ ΠΑΤΡΕΩΝ