«Τελικά, ποια η θέση της γυναίκας σήμερα;»

Γράφει η Αγγελική Παπαγεωργίου*

Την εβδομάδα που πέρασε έγινε γνωστή η διεξαγωγή του «1ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Γονιμότητας και Αναπαραγωγικής Αυτονομίας» το οποίο είναι προγραμματισμένο να πραγματοποιηθεί στις αρχές Ιουλίου στα Ιωάννινα. Στόχο του αποτελεί, σύμφωνα με το πρόγραμμα, η ενημέρωση σχετικά με την υπογεννητικότητα στην Ελλάδα.

Οι ομιλητές/τριες αποτελούν πολιτικοί, ιερείς και δημόσια πρόσωπα.
Το συνέδριο φέρεται να έχει την υποστήριξη της Περιφέρειας Αττικής, του Υπουργείου Ανάπτυξης, της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και ισότητας των Φύλων, του ΕΟΤ, του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου και τη στήριξη του Εργαστηρίου Φυσιολογίας του ΕΚΠΑ. Ακόμα, στους χορηγούς επικοινωνίας περιλαμβάνεται και η δημόσια ραδιοτηλεόραση.
Τον μεγαλύτερο σάλο αντιδράσεων, έπειτα από αυτή την ανακοίνωση, έφερε το σποτ προώθησης του συνεδρίου. Η μελέτη του περιβάλλοντος και του πλαισίου στα οποία πραγματοποιήθηκε, παρουσιάζουν υψηλό επικοινωνιακό ενδιαφέρον.
Πιο συγκεκριμένα, στο σποτ παρουσιάζεται μια γυναίκα μέσα σε ένα σκοτεινό, ενοχοποιητικό και σχεδόν ανακριτικό δωμάτιο, να σβήνει την γενέθλια τούρτα της και να εισέρχεται στην ηλικία των 41. Η μουσική, που ξεκινά με χαρμόσυνη μελωδία, τρέπεται σε έναν αγχωτικό και καταπιεστικό ήχο. Αμέσως, ξεκινά ένας μονόλογος σύμφωνα με τον οποίο, οι γυναίκες καθορίζονται έπειτα από την ηλικία των 40, καθώς βιολογικά περιορίζεται η δυνατότητά τους για την μητρότητα. Σε αυτή την κρίσιμη και προβληματική στιγμή, όπως παρουσιάζεται ξεκάθαρα και δίχως δισταγμό στο βίντεο, οργανώνεται η διεξαγωγή του συνεδρίου, που προσφέρει χέρι σωτηρίας στις γυναίκες που δεν έχουν ενημερωθεί για το αυξημένο ποσοστό υπογεννητικότητας στην Ελλάδα.
Οι αντιδράσεις έπειτα από την προβολή του διαφημιστικού σποτ εξερράγησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με την ταυτόχρονη καταγγελτική -κατά συντριπτική πλειοψηφία του κοινού- στάση έναντι στο συνέδριο και τους στόχους του. Και πάλι ανάγονται δύο πολύ βασικά ζητήματα:
1) Η πανίσχυρη και καθημερινά αυξανόμενη δυναμική των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
2) Η σκοταδική, παρωχημένη και οριακά επικίνδυνη σκέψη που πυροδοτείται εκ των άνωθεν.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε αυτή την περίπτωση και για ακόμα μια φορά αποτέλεσαν το βήμα για μια συλλογική δράση με το κοινό να υποδηλώνει, έμπρακτα και σε μαζικό βαθμό, την αντιληπτική του ικανότητα ως προς το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, ελευθερίας και ανεξαρτησίας. Η μαζική και ηχηρά στοχευμένη αντίδραση προκάλεσε την κοινωνική συνειδητοποίηση των εγκαθιδρυμένων στερεοτύπων στην κοινωνική πραγματικότητα, ιδίως στερεότυπα που αφορούν το γυναικείο φύλο και το υποτάσσουν σε αποφάσεις που καθορίζονται από τις κοινωνικές επιταγές.
Παρακάτω, η επικινδυνότητα της σκέψης που κρύβεται πίσω από την διοργάνωση του συνεδρίου εντοπίζεται σε μια πολύ απλή αλλά και συνάμα σύνθετη αντίληψη: Η θέση της γυναίκας στην σημερινή κοινωνία. Η χρόνια προσπάθεια του γυναικείου φύλου να λειτουργεί με αυτοδιάθεση και ελευθερία γκρεμίζεται πλάι στην στόχευση του παρόντος συνεδρίου. Μέσα από το διαφημιστικό σποτ εκμαιεύονται αντιλήψεις που αντιμετωπίζουν την γυναίκα ως μηχανή αναπαραγωγής που δεν έχει δικαίωμα να επιλέξει ή να απορρίψει. Η τοποθέτηση της κάθε γυναίκας άνω των 40 στο εδώλιο της κατηγορούμενης σχετικά με την υπογεννητικότητα ολόκληρης της χώρας αλλά και η βίαιη, αγχώδης πυροδότηση σκέψεων αμφιβολίας ή και ανικανότητας στην κοινωνική οντότητα, αποτελούν μηνύματα με υψηλό βαθμό επικινδυνότητας για την ανθρώπινη σκέψη και στάση σήμερα. Τέτοιες αντιλήψεις προσβάλλουν τον αγώνα του γυναικείου φύλου για την εγκαθίδρυση των δικαιωμάτων έμφυλης ισότητας.
Το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, της επιλογής για την δημιουργία της οικογένειας αλλά και της απόρριψης της, της επαγγελματικής ανέλιξης, της δυναμικής κοινωνικής παρουσίας, της πολιτικής βούλησης αποτελούν δικαιώματα που συνοδεύουν, προστατεύουν και πλαισιώνουν κάθε γυναικεία ύπαρξη. Η επιλογή της μητρότητας έχει προσωπικό ύφος και χροιά όπως και η απορριπτική επιλογή της. Η σημαντικότητα της ανθρώπινης αξίας γεννάται από την προσωπική, κοινωνική, πολιτική, πολιτισμική κοσμοθέαση και επακόλουθη στάση.
Καθίσταται εδώ αναγκαία η εξής συνειδητοποίηση: Κάθε γυναίκα αποτελεί μητέρα των επιλογών και του τρόπου διαβίωσής της. Με ή χωρίς οικογένεια.
**Σημειώνεται ότι έπειτα από την προβολή του σποτ και τις ραγδαίες αντιδράσεις της ελληνικού διαδικτυακού κοινού, οι φορείς υποστήριξης του συνεδρίου απέσυραν την συμμετοχή τους.
*Η Αγγελική Παπαγεωργίου είναι φοιτήτρια Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ στο Α.Π.Θ.