«Δημοκρατία χωρίς ψηφοφόρους»- Της Ολυμπίας Λόη

Αυτός ήταν ο τίτλος της γαλλικής εφημερίδας «Le Monde» που αντικατοπτρίζει μια λυπηρή πραγματικότητα αφού δύο στους τρεις Γάλλους δεν ψήφισαν στον πρώτο γύρω των πρόσφατων περιφερειακών εκλογών στη Γαλλία καταρρίπτοντας κάθε ρεκόρ.

Η αποχή αναμενόταν να είναι μεγάλη και να κινηθεί στα επίπεδα του 2015 δηλαδή γύρω στο 50% αλλά το 66% είναι ένα ποσοστό εξωπραγματικό που οδηγεί σε αμφισβήτηση το οποιοδήποτε αποτέλεσμα.

Όσες αιτίες και αν αναζητήσουμε στην κρίση Υγείας που εδώ και ενάμιση χρόνο έχει περιορίσει τις διάφορες πτυχές της κοινωνικής, οικονομικής και δημοκρατικής ζωής μάλλον είναι, στην πραγματικότητα, δικαιολογίες για να καλυφθεί το γεγονός ότι τα θέματα πολιτικής συζήτησης απομακρύνονται από τις προσδοκίες και ανησυχίες της αστικής ζωής.

Οι Γάλλοι ανέκαθεν υπήρξαν πολιτικοποιημένος λαός και αυτό διαφαίνεται σε όλη την ιστορική πορεία της χώρας τους. Άρα η ερμηνεία αυτού του φαινομένου αποκτά μεγαλύτερη σημασία. Ο λαός βλέπει ότι οι πολιτικοί τον έχουν αφήσει στο περιθώριο. Η δυσανεξία των πολιτών σε πρόσωπα και θεσμούς είναι πλέον απροκάλυπτη σχεδόν σε ολόκληρη την Ευρώπη και φυσικά η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση.

Η συμμετοχική δημοκρατία δεν έγινε ποτέ πραγματικότητα γιατί, πολύ απλά, οι πολίτες έμαθαν ότι δεν έχουν ουσιαστική δυνατότητα συμμετοχής στη λήψη των αποφάσεων, άσχετα αν για τα μάτια του κόσμου υπάρχουν οι υποτιθέμενες διαβουλεύσεις που άλλοτε δεν λαμβάνουν υπόψη τις παρατηρήσεις και τα σχόλια και άλλοτε γίνονται σε διαφορετικό κείμενο από αυτό που τελικά εγκρίνεται.

Σε αυτό το τοπίο ελλειμματικής δημοκρατίας ο πολίτης γνωρίζει πολύ καλά ότι είναι – ή καλύτερα –  τον έχουν καταστήσει ανήμπορο να αλλάξει το παραμικρό μέσα σε αυτή την καταθλιπτική πραγματικότητα.

Αυτό που συμβαίνει στη Γαλλία θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε και εδώ, πιο σύντομα από όσο φαίνεται.  Τα τηλεοπτικά παράθυρα με «παλιάτσους», που κάποιοι άνθρωποι με πολύ χιούμορ, τολμώ να ομολογήσω, έφεραν μέσα στη Βουλή των Ελλήνων, αλλά και οι προεκλογικές φιέστες που θα δούμε στο άμεσο μέλλον δεν είναι ικανές συνθήκες για να φέρουν στις κάλπες τους σκεπτόμενους και ελευθέρους πολίτες όσο και αν αυτοί εγκλωβίζονται μέρα με τη μέρα σε ένα καθεστώς αναξιοκρατίας και πελατειακών σχέσεων.

Η πολιτειακή εκπαίδευση ήταν έτσι κι αλλιώς ανύπαρκτη στη χώρα μας, όμως η κατάσταση έχει επιδεινωθεί τα τελευταία χρόνια από την απουσία πολιτικού λόγου ακόμα και μέσα από την πολιτική αντιπαράθεση εντός και εκτός κοινοβουλίου που απωθεί τους πολίτες και μόνο εμετικές τάσεις δημιουργεί στην πλειοψηφία της.

Το αιώνιο διακύβευμα για ένα σύγχρονο ευνομούμενο κράτος που λειτουργεί με θεσμούς που σέβονται άπαντες και, ειδικά, αυτοί που θέλουν να κυβερνήσουν παραμένει αφού δεν έχουμε φτάσει σε αυτό το επίπεδο. Είναι πανάκεια πλέον, όταν δεν είμαστε σε θέση να «πουλήσουμε» διορισμούς, να «πουλάμε» τα αυτονόητα ως εκδουλεύσεις.

Έτσι, πολίτες στοιβάζονται σε διαδρόμους πολιτικών και πολιτικάντηδων για να διεκδικήσουν ασφαλείς δρόμους, καθαρές πόλεις, αξιοπρεπείς κοινόχρηστους χώρους, στήριξη της οικονομίας. Και όταν παίρνουν ψίχουλα από παροχές που δικαιωματικά έπρεπε να έχουν, κατόπιν ενεργειών κάποιων επιτήδειων, υποχρεώνονται και τους δίνουν συγχαρητήρια που κάνουν τη δουλειά τους.

Όσο λοιπόν οι πολιτικοί δεν έχουν πολιτικό λόγο και οικειοποιούνται τα έργα και τα χρηματοδοτικά εργαλεία  σαν να τα έφεραν από το σπίτι τους, απαξιώνουν την ίδια την έννοια της πολιτικής οδηγώντας σε παρακμή που αποτυπώνεται στη μη συμμετοχή των ενεργών πολιτών.

• Η Ολυμπία Λόη είναι αρχιτέκτονας -μηχανικός, αναπληρώτρια Γραμματέας Τουρισμού του Κινήματος Αλλαγής.