Πάτρα - Δ. Ελλάδα
Οδοιπορικό στις «μαρτυρικές» περιοχές Αρτέμιδα – Μάκιστο: Τα χρόνια προβλήματα και οι εφιαλτικές μνήμες τις έχουν ερημώσει
Παρότι όλα αυτά τα χρόνια η φύση έχει καταφέρει να αναγεννηθεί και το πράσινο να επανέλθει και πάλι στις δυο κοινότητες της Ζαχάρως, τίποτα από τη ζωή των δυο χωριών δε θυμίζει τα χρόνια πριν την καταστροφική φωτιά.
Μπορεί τα σπίτια και οι περιουσίες να φτιάχτηκαν πάλι με πρωτοβουλία επιφανών ανθρώπων, ωστόσο τίποτα δεν μπορεί να επαναφέρει στη ζωή όσους άδικα χάθηκαν τη στιγμή εκείνη. Και όσοι έχουν μείνει πίσω, ζουν τη δύσκολη καθημερινότητα έχοντας στιγματιστεί για πάντα από τις απώλειες αυτές.
Μια καθημερινότητα γεμάτη προβλήματα που αποκαλύπτουν στις δηλώσεις τους παρακάτω οι κάτοικοι και φορείς των δυο αυτών πυρόπληκτων κοινοτήτων…
Κώστας Αλεξανδρόπουλος-Δήμαρχος Ζαχάρως: «Δεκατέσσερα χρόνια μετά τη φονική πυρκαγιά του 2007. Δεκατέσσερα χρόνια και οι μνήμες είναι άσβηστες και ο πόνος των οικογενειών που έχασαν τους δικούς τους ανθρώπους σε εκείνο τον όλεθρο είναι βαθύς. Έχει στιγματιστεί ο δήμος Ζαχάρως και έχει καθυστερήσει πολύ η ανάπτυξή του λόγω αυτής της πυρκαγιάς, ενώ δεν έτυχε της βοήθειας που θα έπρεπε από το κράτος και ελπίζουμε οι καινούριες πυρκαγιές που αντιμετωπίσαμε μέχρι τώρα στο νομό Ηλείας και σε όλη τη χώρα να τυγχάνουν καλύτερης αντιμετώπισης. Και αυτό διότι το πλήγμα από τις πυρκαγιές στον ανθρώπινο παράγοντα και στις υποδομές είναι τεράστιο. Εύχομαι αυτή τη φορά να γίνει το ξεκίνημα για την αποκατάσταση των κοινωνιών, κυρίως με καλύτερη μεθοδολογία και αποτελεσματικότητα.
Σε μια γενικότερη εκτίμηση, πιστεύω και λέω ότι είναι πολύ εύκολη η κουβέντα για την αποκατάσταση των δασών. Δάση στα οποία όμως η αποκατάσταση γίνεται πάλι με τη φύτευση πεύκων, αυτό είναι έγκλημα. Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι πως αυτό το «παράσιτο» που δυστυχώς θεωρείται δασικό είδος, είναι μια εν δυνάμει απειλή που θα πρέπει να τεθεί υπό διωγμό. Τα δάση από τη δεκαετία του ’50 μέχρι σήμερα έχουν διπλασιαστεί στη χώρα μας σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από αυτά ακόμα και των βόρειων χωρών. Θα πρέπει να αντιμετωπιστεί από την πολιτεία με διαφορετικό τρόπο η αποκατάσταση των ζημιών προς όφελος της ανθρώπινης ζωής και βεβαίως η αποκατάσταση αυτή να γίνει με μια διαφορετική αντίληψη και όχι με το «κάηκαν πεύκα, ξαναβάζουμε πεύκα». Θα πρέπει να επιλεγούν νέα ειδικά δένδρα. Εύχομαι να μην ξανασυμβεί ποτέ κάτι τέτοιο και ελπίζω ότι θα προετοιμαστούμε καλύτερα σε όλη τη χώρα να αντιμετωπίζουμε αυτή τη μόνιμη πλέον απειλή κάθε καλοκαίρι. Με τις πυρκαγιές των προηγούμενων ημερών υπήρξε μεγάλη ανησυχία και είχαμε ετοιμάσει ένα σχέδιο πολιτικής προστασίας και κάναμε τις ενδεδειγμένες συσκέψεις, τα γνωστά ΣΤΟ, με όλα τα κλιμάκια προκειμένου να υπάρξει έγκαιρη πρόληψη και να τεθεί ένας σωστός σχεδιασμός. Ωστόσο τα κενά δε λείπουν και αυτά παρατηρούνται τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό, όσο και σε μηχανολογικό εξοπλισμό με την έλλειψη πυροσβεστικών οχημάτων και βαριών μηχανημάτων για τη δημιουργία ζωνών ασφαλείας στα δάση. Βεβαίως σημαντικό κεφάλαιο αποτελούν και οι δασικοί δρόμοι που μερικώς διανοίγονται από τη δασική υπηρεσία, που έχει και το κύριο πρόσταγμα σε αυτές τις ενέργειες. Θα πρέπει όλοι οι πολίτες να αντιληφθούν πως έχουν υποχρέωση να φροντίζουν τα σπίτια και τα κτήματά τους, ώστε να είναι οι περιουσίες και οι ανθρώπινες ζωές ασφαλείς».
Νώντας Πόθος-Πρόεδρος Τ.Κ. Μακίστου: «Οι μνήμες μας από το 2007 ξύπνησαν με τις τωρινές φωτιές. Μέρα νύχτα βρισκόμασταν σε επιφυλακή προκειμένου να μη βιώσουμε όσα είχαν γίνει τότε όπου είχαν χαθεί ανθρώπινες ψυχές, γεγονός που πλέον με κάθε πυρινή εστία δε γίνεται να μην έρχεται στο μυαλό μας. Πρέπει όλοι μας να ενδιαφερόμαστε για τον τόπο μας και να φροντίζουμε να μη συμβεί ποτέ κάτι ανάλογο. Η πολιτεία πρέπει να πράττει αυτά που της αναλογούν, δηλαδή τη δημιουργία αντιπυρικών ζωνών και τον εξοπλισμό της πυροσβεστικής υπηρεσίας με περισσότερα οχήματα, προκειμένου να δουλεύει όλος ο μηχανισμός σωστά και σε συνεργασία με τους κατοίκους να σταματούν τέτοια φαινόμενα εν τη γενέση τους».
Φώτης Βλάχος-Πρόεδρος Πολιτιστικού Συλλόγου Μακίστου: «Οι φετινές φωτιές μας ξύπνησαν μνήμες, ταραχθήκαμε και παραμένουμε ακόμα ταραγμένοι. Ακόμα και κοντά στην περιοχή μας έγιναν κακόβουλες απόπειρες, οι οποίες έγιναν γρήγορα αντιληπτές και αντιμετωπίστηκαν άμεσα από τις αρμόδιες αρχές και τα κλιμάκια του δήμου. Ωστόσο δεν είμαστε ευχαριστημένοι από την όλη κατάσταση, μιας και κάθε χρόνο κινδυνεύουμε και δεν έχει δημιουργηθεί καμία αντιπυρική ζώνη. Αν υπάρξει ξανά κάποιο μέτωπο, τι θα γίνει; Θα γλιτώσουμε ή θα ξανακαούμε; Τι έχει κάνει η Πολιτεία, ο Δήμος, η Περιφέρεια, η Πυροσβεστική, το Δασαρχείο; Δεν έχει γίνει καμία προετοιμασία και δεν έχει φροντίσει κανείς ώστε να μην έχουμε ξανά παρόμοια φαινόμενα. Χρειάζονται προληπτικά μέτρα. Τόσα εκατομμύρια ευρώ στο Ταμείο Μολυβιάτη και ούτε ένα δεν έπεσε στην «μαρτυρική» Μάκιστο για κοινόχρηστους χώρους. Δεν προκαλεί εντύπωση όλο αυτό; Γνωρίζει κανείς ότι το δίκτυο του νερού είναι ολοκληρωτικά κατεστραμμένο και έχουμε μη πόσιμο νερό; Δεν έχει αποκατασταθεί όλα αυτά τα χρόνια και κάτι πρέπει να γίνει. Ο δρόμος για το χωριό περισσότερο για σοκάκι μοιάζει παρά για περιφερειακός δρόμος όπως τον χαρακτηρίζουν. Έχουμε ένα πολιτιστικό κέντρο στο οποίο έχουν σταματήσει οι εργασίες ολοκλήρωσής του από το 2003 και δεν έχουμε ούτε ένα χώρο συνάντησης. Πως είναι δυνατόν να μη μιλάμε για ερήμωση της Μακίστου; Ο δήμος δείχνει αδράνεια σε αυτή την υπόθεση. Υπάρχουν σημεία αδιάβατα που πραγματικά αν υπήρχε κρατική μέριμνα δε θα αντιμετωπίζαμε κάθε χρόνο το φόβο. Κοροϊδεύουν τον κόσμο μέχρι να περάσουν οι δύσκολες μέρες και μετά θα κουβεντιάζουν για άλλα πράγματα. Δεν έχουμε δει άσπρη μέρα από τότε; Πως θα αναπτυχθεί το χωριό; Πως θα έρθει ο κόσμος πίσω αν δεν υπάρχει κρατική μέριμνα; Μέχρι και το γραφείο της Μαριάννας Βαρδινογιάννη μας κάλεσε και αναρωτιόταν γιατί ερημώνει το χωριό! Όταν δεν έχει τις απαραίτητες υποδομές εδώ και χρόνια, είναι εύκολα αντιληπτή η αδιαφορία των αρμόδιων αρχών».
Δημήτρης Αλεξανδρόπουλος-Κάτοικος Αρτέμιδας: «Μπορεί τη μέρα της φωτιάς να μη βρισκόμουν εδώ, ωστόσο ήρθα το ίδιο βράδυ. Τα πράγματα ήταν τραγικά. Χάθηκαν τόσες ανθρώπινες ψυχές και τα πρώτα χρόνια μετά το γεγονός αυτό ήταν πολύ δύσκολα, αφού είχαν καταστραφεί και πολλές περιουσίες. Βέβαια η φύση σιγά-σιγά αναγεννήθηκε, ωστόσο οι άνθρωποι δεν επιστρέφουν ξανά. Οι φετινές φωτιές σίγουρα μας ξύπνησαν δυσάρεστες μνήμες, ωστόσο παρά την έκτασή τους ευτύχημα ήταν ότι δε θρηνήσαμε θύματα. Σε μία φωτιά και μία πλημμύρα τα πράγματα είναι πάντα δύσκολα και δεν ξέρεις πώς να αντιδράσεις. Πλέον τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Κοιτούν να σώσουν περισσότερο τον κόσμο και τα υπόλοιπα να τα αφήσουν στο έλεος του Θεού. Για μένα καλό είναι να σώζονται ανθρώπινες ψυχές, αλλά θα πρέπει να στηρίζονται και οι περιουσίες πολιτών που δε είναι εύκολο να φτιαχτούν πάλι. Πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος να φυλάγονται οι περιουσίες του κόσμου. Αποτελεσματικοί τρόποι υπάρχουν και πιστεύω μπορούν να τους βρουν. Δεκατέσσερα χρόνια μετά είναι δύσκολο να επιστρέψει ο κόσμος στα χωριά ειδικά με την κατάσταση που επικρατεί τώρα με τον κορωνοϊό, ωστόσο σίγουρα θα μπορούσαν να κάνουν περισσότερα πράγματα. Μετά την καταστροφή μιας περιοχής, οι ενέργειες θα πρέπει να είναι συγκεκριμένες προκειμένου να παραμείνει ο κόσμος στον τόπο του. Κάτι τέτοιο δεν έγινε τότε στην περιοχή μας. Όσα χρήματα δόθηκαν τότε δεν κατανεμήθηκαν σωστά, με αποτέλεσμα να μη δημιουργηθούν σωστές υποδομές και τόσα χρόνια μετά να υπάρχουν προβλήματα με το νερό».
Ανδρέας Καστής-Κάτοικος Αρτέμιδας: «Ο κόσμος χάθηκε και το χωριό ερήμωσε. Από τότε το χωριό δεν έχει βρει ξανά τους ρυθμούς του και έχει χάσει τους κατοίκους του. Άλλοι έφυγαν από τη ζωή και άλλοι από τον τόπο αυτό. Δε μας έμεινε τίποτα. Ευτυχώς γλιτώσαμε από τις πυρκαγιές των προηγούμενων ημερών, αλλά σίγουρα ξυπνούν δυσάρεστες μνήμες στο άκουσμα των καταστροφών που προκλήθηκαν».
Δήμητρα Κοκκαλιάρη-Κάτοικος Μακίστου: «Εφόσον το χωριό είχε καταστραφεί ολοσχερώς, ήταν μια ευκαιρία να γίνουν και κάποιες υποδομές. Ήρθε η οικογένεια Βαρδινογιάννη και έφτιαξε κάποια σπίτια και αυτό ήταν κάτι πολύ σημαντικό. Αλλά δεν ήταν μόνο τα σπίτια. Αρκετοί από εμάς τώρα έχουμε πρόβλημα με το νερό. Ορισμένα θέματα τέτοιας φύσεως θα μπορούσαν από τότε να έχουν αποκατασταθεί, αλλά δυστυχώς αυτό δεν έγινε. Από το Ταμείο Μολυβιάτη η αλήθεια είναι πως εδώ δεν φάνηκε ούτε ένα ευρώ. Οι μόνιμοι κάτοικοι πλέον είναι ελάχιστοι. Κάποιοι μεγαλύτερης ηλικίας έφυγαν από τη ζωή και μόνο το καλοκαίρι μπορείς να δεις παραπάνω άτομα στην κοινότητά μας. Αγαπάμε το χωριό και θα μπορούσα να το χαρακτηρίσω βιωματικό, μιας και έχουμε ζήσει πολλές και σημαντικές στιγμές της ζωής μας σε αυτό. Ο λόγος που ερχόμαστε οι περισσότεροι είναι συναισθηματικός πλέον. Την ημέρα καταστροφής του χωριού το 2007, είχα φύγει την προηγούμενη μέρα και επέστρεψα το μαρτυρικό βράδυ, μιας και ήταν οι γονείς μου εδώ και θέλαμε να δούμε αν ζουν. Είχαμε περάσει και από τον τόπο του ατυχήματος, ωστόσο εκείνη τη στιγμή δε γνωρίζαμε ποιοι είναι. Τους ξέραμε τους αδικοχαμένους και μάλιστα είχαμε συγγένεια. Το δίπλα σπίτι από μένα δεν άνοιξε ποτέ, αφού κάηκαν οι γονείς του παιδιού που το έχει. Είναι σκληρό όλο αυτό. Η φύση όμως όλα αυτά τα χρόνια τη δουλειά της την έκανε. Ωστόσο θα πρέπει οι επιτήδειοι να αφήσουν ήσυχα τα δάση και να σταματήσει οποιαδήποτε προσπάθεια κερδοφορίας από αυτή την υπόθεση. Ο φόβος από τις φετινές φωτιές ήταν έντονος και στην περιοχή μας, αλλά λειτουργήσαμε θετικά και αφού συγκεντρωθήκαμε στην πλατεία του χωριού αποφασίσαμε κάθε βράδυ να κάνουμε βάρδιες, γυναίκες και άνδρες. Όσον αφορά τις εντολές εκκένωσης, δεν είναι πάντα σωστές. Όσοι χάθηκαν τότε ίσως να ζούσαν αν δεν έφευγαν».
