Διαπιστώνοντας ότι η παγκόσμια οικονομία αντέχει καλύτερα απ’ ό,τι προβλεπόταν τα επανειλημμένα σοκ, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναθεώρησε προς το καλύτερο την πρόβλεψή του για την ανάπτυξη το 2023.

Συγκεκριμένα, εκτιμά πως το φάσμα της ύφεσης απομακρύνεται για αρκετές χώρες, ιδίως στην ευρωζώνη, ενώ το πρόσφατο πλήρες άνοιγμα της οικονομίας της Κίνας δημιουργεί κατ’ αυτό ελπίδες για επιπρόσθετη ώθηση.

Το ΔΝΤ προβλέπει πλέον ρυθμό ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας 2,9% το 2023, κατά τη νεότερη έκθεσή του, η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα χθες Δευτέρα. Πρόκειται για ρυθμό ανώτερο κατά 0,2 εκατοστιαία μονάδα σε σύγκριση με την προηγούμενη πρόβλεψη, που δημοσιοποιήθηκε από τον διεθνή χρηματοπιστωτικό θεσμό της Ουάσιγκτον τον Οκτώβριο.

Προειδοποίησε πως η χρονιά αυτή «θα παραμείνει δύσκολη», όμως μολαταύτα «μπορεί» να αποδειχθεί «σημείο καμπής» πριν από την ανάκαμψη της ανάπτυξης το 2024 και την «επιβράδυνση» του πληθωρισμού.

Η επιβράδυνση της δραστηριότητας αναγγέλλεται λιγότερο σοβαρή από ό,τι αναμενόταν σε αρκετές ανεπτυγμένες οικονομίες, ειδικά αυτή των ΗΠΑ (προβλέπεται να αναπτυχθεί με ρυθμό 1,4% το 2023, ρυθμό υψηλότερο κατά 0,4% από αυτόν για τον οποίο γινόταν λόγος τον Οκτώβριο).

«Οι προοπτικές είναι λιγότερο δυσοίωνες από τις προβλέψεις μας τον Οκτώβριο», σχολίασε ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, ο Πιερ-Ολιβιέ Γκουρανσά, κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης με δημοσιογράφους.

Αλλά και στη Γερμανία και στην Ιταλία, το ΔΝΤ δεν φοβάται πλέον πως θα ενσκήψει ύφεση, αντίθετα με τις εκτιμήσεις που δημοσιοποιούσε τον Οκτώβριο. Η ανάπτυξη στην ευρωζώνη, που άντεξε καλύτερα από ό,τι αναμενόταν την ενεργειακή κρίση εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, αναμένεται έτσι να φθάσει το 0,7% (+0,2% σε σχέση με την πρότερη πρόβλεψη).

Σημαντικός παράγοντας χαρακτηρίζεται το πλήρες άνοιγμα της κινεζικής οικονομίας, μετά τον απότομο τερματισμό της πολιτικής zero COVID τον Δεκέμβριο. Παρά τη χαοτική διαχείρισή του και τη μεγάλη αύξηση των μολύνσεων από τον νέο κορονοϊό στην Κίνα, η απόφαση αυτή αναμένεται να επιταχύνει την ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίας (στο 5,2%, από 4,4% που προβλεπόταν πριν από τρεις μήνες), δίνοντας ώθηση στην παγκόσμια οικονομία, κατά το ΔΝΤ.

Εξάλλου ο πληθωρισμός, που ανέβηκε σε πολύ υψηλά επίπεδα λίγο ως πολύ παντού στον κόσμο, επιβραδύνεται πλέον και αναμένεται να είναι λιγότερο υψηλός το 2023 από ότι το 2022 στις περισσότερες χώρες, πάντα σύμφωνα με τις προβλέψεις του Ταμείου.

Ο θεσμός της Ουάσιγκτον προβλέπει πάντως πως θα είναι υψηλότερος από ό,τι έλεγε τον Οκτώβριο, ότι θα φθάσει το 6,6% (από 6,5%). Παρ’ όλα αυτά, εκτιμά πως θα επιστρέψει το 2024 σε επίπεδα κατώτερα αυτών του 2021 (4,3% έναντι 4,7%).

Οι αριθμοί αυτοί είναι πιο αισιόδοξοι από εκείνους που έδωσε στη δημοσιότητα η Παγκόσμια Τράπεζα στα μέσα του μήνα, προβλέποντας περαιτέρω επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης. Όμως οι προβλέψεις εκείνες είχαν ετοιμαστεί πριν από το τέλος των περιοριστικών μέτρων για την αποτροπή της εξάπλωσης της πανδημίας στην Κίνα. Εξάλλου, οι παράμετροι που λαμβάνονται υπόψη από τους δυο θεσμούς είναι διαφορετικοί.

Ύφεση στη Βρετανία

Οι τρεις ατμομηχανές της παγκόσμιας οικονομίας –ΗΠΑ, Κίνα, Ευρώπη– παρουσιάζουν σαφείς ενδείξεις ανθεκτικότητας, για διαφορετικούς λόγους στην κάθε περίπτωση. Και στο σύνολό τους οι ανεπτυγμένες οικονομίες αναμένεται να καταγράψουν φέτος ανάπτυξη, έστω ισχνή.

Εξαίρεση: η Βρετανία αναμένεται να είναι η μοναδική χώρα της G20 που θα βιώσει ύφεση φέτος, με τη συρρίκνωση του ΑΕΠ να αναμένεται να είναι της τάξης του 0,6% (το ποσοστό αυτό είναι λίγο καλύτερο από το 0,9% για το οποίο γινόταν λόγος τον Οκτώβριο).

Αντίθετα, η Ρωσία ενδέχεται να αποφύγει την ύφεση, παρά τις κυρώσεις που της επέβαλε η διεθνής κοινότητα αφότου ο στρατός της εισέβαλε στην Ουκρανία, καταγράφοντας οριακή ανάπτυξη το 2023 (0,3%), που αναμένεται μάλιστα να επιταχυνθεί το 2024 (+2,1%), σύμφωνα με το ΔΝΤ.

Σε άλλες περιοχές του κόσμου, προβλέπεται ταχεία ανάπτυξη στην υποσαχάρια Αφρική (3,8%, σχεδόν αμετάβλητη από τον Οκτώβριο), όπως και στη Μέση Ανατολή και στην κεντρική Ασία (3,2%, πρόβλεψη κατά 0,4% χαμηλότερη από τον Οκτώβριο), πολύ πιο υψηλή από την περιφέρεια της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής, όπου αναμένεται να είναι κατώτερη του παγκόσμιου μέσου όρου (1,8%).

Για τις δυο ατμομηχανές της λατινοαμερικάνικης οικονομίας –Βραζιλία, Μεξικό– η πρόβλεψη για την ανάπτυξη (1,2 και 1,7% αντίστοιχα) βρίσκεται πολύ πιο χαμηλά από άλλες μεγάλες χώρες που κατατάσσονται στις αναδυόμενες οικονομίες, ιδίως την Κίνα και την Ινδία (6,1%).

Το 2024, η παγκόσμια ανάπτυξη αναμένεται να φθάσει το 3,1%, ποσοστό ελαφρά μειωμένο από αυτό που προβλεπόταν τον Οκτώβριο (-0,1%).

Για το τρέχον και το επόμενο έτος «η παγκόσμια ανάπτυξη θα παραμείνει χαμηλή σε σχέση με τους ιστορικούς κανόνες», συνόψισε ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ.

Ο «Γολγοθάς» για νοικοκυριά και επιχειρήσεις που έχουν τραπεζικά δάνεια με κυμαινόμενα επιτόκια έχει και άλλη «ανηφόρα»: Αν και ο πληθωρισμός αποκλιμακώνεται τους τελευταίους μήνες και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού ο προσανατολισμός είναι να «ψαλιδιστεί» στα επίπεδα του 2%. Και ποιος είναι ο μόνος τρόπος για να τιθασευτεί το «τέρας του πληθωρισμού»; Μα τι άλλο, από νέες αυξήσεις των επιτοκίων.

Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης

Όπως όλα δείχνουν λοιπόν «ακριβαίνει» και άλλο το κόστος του χρήματος και για τα ελληνικά νοικοκυριά και επιχειρήσεις: Οι δόσεις των δανείων θα «φουσκώσουν» και άλλο και όσοι χρειάζονται ρευστό θα το πληρώνουν με «καπέλο», σύμφωνα με το enikonomia.gr.

Ποιος πληρώνει το «μάρμαρο» της νέας αύξησης

Την εξέλιξη αυτή βεβαίως την πληρώνουν οι επιχειρήσεις που τραβούν «φρένο» στα όποια επενδυτικά τους σχέδια γιατί δεν βρίσκουν «φθηνό χρήμα» για να τα «τρέξουν», όπως φυσικά και τα νοικοκυριά: Αφενός δεν ανοίγουν νέες δουλειές και τα «μεροκάματα» περιορίζονται και αφετέρου όσοι ήδη έχουν λάβει κυμαινόμενα δάνεια συνδεδεμένα με τα ευρωπαϊκά επιτόκια θα δουν την δόση τους να αυξάνεται.

Σε κάθε περίπτωση, η αύξηση των επιτοκίων θα επηρεάσει τόσο τα δάνεια που πρόκειται να δώσουν οι τράπεζες καθιστώντας το κόστος του χρήματος ακόμη πιο ακριβό, όσο και εκείνα που ήδη έχουν χορηγήσει καθώς θα αυξηθούν οι δόσεις των κυμαινόμενων δανείων.

Πώς θα «προχωρήσει» η FED

Οι «ζυμώσεις» βέβαια είναι πιο έντονες στη Fed, την κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ, η οποία έχει ξεκινήσει από τον περασμένο Μάρτιο, τέσσερις μήνες πριν από την ΕΚΤ, να συσφίγγει επιθετικά την πολιτική της και έχει αυξήσει ήδη το βασικό της επιτόκιό της κατά 4,25 ποσοστιαίες μονάδες στο εύρος από το 4,25% έως το 4,5%.

Τον περασμένο μήνα, η Fed επιβράδυνε τον ρυθμό αύξησης του επιτοκίου της σε 50 μονάδες βάσης (μισή ποσοστιαία μονάδα), ενώ Τετάρτη στις 1 Φεβρουαρίου είναι πολύ πιθανό να επιβραδύνει περαιτέρω στις 25 μ,β, (ένα τέταρτο της ποσοστιαίας μονάδας).

Και αν το καλό νέο είναι ότι «φρενάρει» ο ρυθμός αύξησης των επιτοκίων, το «κακό» είναι ότι όσοι έχουν δανειστεί θα αναγκαστούν να επωμιστούν ακόμη μεγαλύτερη μηνιαία δόση.

Οι αγορές ποντάρουν ότι η Fed θα σταματήσει σύντομα τη σύσφιξη της πολιτικής της, ενδεχομένως στα μέσα Μαρτίου μετά από μία ακόμη αύξηση 25 μ.β και να αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια μέσα στο 2023. Αυτές οι προσδοκίες είναι που έχουν οδηγήσει στην ανάκαμψη των χρηματιστηρίων και των αγορών ομολόγων.

Τι θα αποφασίσει στη συνεδρίασή της η ΕΚΤ

Ωστόσο, η μέση πρόβλεψη των στελεχών της Fed τον Δεκέμβριο ήταν ότι το επιτόκιο θα κορυφωθεί στο 5,1% και θα παραμείνει στα επίπεδα αυτά έως το τέλος του 2023. Αυτό σημαίνει ότι είναι πιθανή μία ακόμη αύξηση των επιτοκίων κατά 25 μ.β. τον Μάιο.

Η ΕΚΤ θα συνεδριάσει την Πέμπτη, μία ημέρα μετά τη Fed, και αναμένεται να αυξήσει τα βασικά επιτόκιά της κατά 50 μ.β., οπότε το επιτόκιο καταθέσεων θα διαμορφωθεί στο 2,5% και το επιτόκιο χορηγήσεων (προεξοφλητικό) στο 3%, ενώ ανάλογα θα αυξηθούν και τα επιτόκια των δανείων όσων έχουν πάρει δάνειο από τις τράπεζες με επιτόκιο συνδεδεμένο με το Euribor.

Ακόμη μία αύξηση 50 μ.β. αναμένεται στα μέσα Μαρτίου καθώς η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, είχε προαναγγείλει τον περασμένο μήνα νέες αυξήσεις αυτής της τάξης μέσα στο 2023 και ορισμένα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της έσπευσαν την περασμένη εβδομάδα να υπενθυμίσουν τις δηλώσεις αυτές.

Οι προβλέψεις για μετά τον Μάρτιο

Για μετά τον Μάρτιο, ο ρυθμός αύξησης των επιτοκίων της ΕΚΤ πιθανόν θα επιβραδυνθεί στις 25 μ.β. και θα ξεκαθαρίσει περισσότερο ο χρόνος που θα ολοκληρωθεί ο ανοδικός κύκλος τους.

Πόσες αυξήσεις επιτοκίων θα γίνουν μετά τον Μάρτιο, θα εξαρτηθεί από την πορεία και τις προοπτικές αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού. Η δραστική μείωση των τιμών του φυσικού αερίου έχει αναπτερώσει τις προσδοκίες για μία ταχύτερη αποκλιμάκωση του δείκτη τιμών καταναλωτή και σε πιο αισιόδοξες προβλέψεις των αγορών και των αναλυτών.

Σε πρόσφατη έρευνα του Bloomberg, η πρόβλεψη των οικονομολόγων που ρωτήθηκαν ήταν ότι η ΕΚΤ θα ολοκληρώσει τις αυξήσεις τον Μάιο, με το επιτόκιο καταθέσεων στο 3,25% και των χορηγήσεων στο 3,75%. Άλλοι, πάντως, θα έβλεπαν το επιτόκιο καταθέσεων να αυξάνεται έως το 3,75% και το χορηγήσεων στο 4,25%.

enikos.gr