Βιβλιοπαρουσίαση: “Όταν βγήκε απ’ τη σκιά” του Κώστα Λογαρά-Γράφει η Μαρίνα Χριστοπούλου-Κουτσαγκουλάκη

Αυτές τις ημέρες κυκλοφόρησε και πωλείται στα βιβλιοπωλεία το καινούργιο μυθιστόρημα του Κώστα Λογαρά «Όταν βγήκε απ’ τη σκιά», ένα από τα καλύτερα βιβλία που διάβασα. Μέσα από τις δύσκολες σχέσεις ενός ζευγαριού ο Κώστας Λογαράς θίγει σύγχρονα, καυτά προβλήματα.
Ο Ερρίκος Μαλτέζος με καταγωγή από τη Ληθώ της Πελοποννήσου είναι ο ήρωάς του. Αρχιτέκτονας Μηχανικός, με κοινωνική δραστηριότητα, με «συγγραφικές» φιλοδοξίες (όπως διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο) αλλά ιδιοτελής και αριβίστας θα εμπλακεί ενεργά στην πολιτική. Υποστηρίζει προοδευτικές πεποιθήσεις και μεγάλες ιδέες μόνο στη θεωρία. Στην πράξη είναι καιροσκόπος, δογματικός, αμοραλιστής. Έχουμε γνωρίσει πολλούς τέτοιους ανθρώπους από τη μεταπολίτευση και μετά. Η γυναίκα του, η Μαρυλλίδα, βόρειας καταγωγής και προέλευσης, είναι εντελώς διαφορετικός χαρακτήρας. Ανεπιτήδευτη, δεμένη με τη φύση, ένας άνθρωπος απλός που όμως ξέρει να προσφέρει, να αγαπάει πραγματικά. Καμιά υστεροβουλία. Ο Ερρίκος θα της επιβληθεί με την αλαζονεία της γνώσης, με την εξουσία του λόγου. Η δίψα του για αναγνώριση και δόξα είναι ακόρεστη. Η Μαρυλλίδα βρίσκεται μπλεγμένη σε ένα ασφυκτικό περιβάλλον. Του νότου. Όπου η σκοπιμότητα, ο υπολογισμός του οικογενειακού περίγυρου αλλά και ο αυταρχισμός του Ερρίκου θα προσπαθήσουν να αλλοιώσουν τον ανεπεξέργαστο και αυθεντικό χαρακτήρα της. Δύο τελείως διαφορετικές αντιλήψεις ζωής, δύο διαφορετικοί κόσμοι. Η Μαρυλλίδα θα παλέψει να βρει τον εαυτό της χάρη στην αμετάβλητη σχέση της με τη γη, τη φύση, το χώμα. Και τελικά καταφέρνει, περνώντας από σαράντα κύματα, να ξαναβρεί τον δρόμο της και να πατήσει γερά στα πόδια της…
Αντιγράφω έναν χαρακτηριστικό διάλογο μεταξύ τους (σελίδες 109 και 110):
-«Σ’ έχω μάθει, Ερρίκο. Σε παρατηρώ όπως εσύ τους ήρωες των μυθιστορημάτων σου…»
-«Δίνομαι σ’ αυτούς. Δίνω τον χρόνο μου, τη ζωή μου»
-«Δεν μπορείς να είσαι όμως ούτε μια στάλα δοτικός με τους πραγματικούς ανθρώπους. Στην κανονική ζωή. Πληγώνεις τους άλλους με τον πιο σκληρό τρόπο. Στο όνομα μιας απόλυτης αλήθειας που μόνο εσύ την ξέρεις αλλά για τον εαυτό σου δεν θα την ανεχόσουνα ποτέ. Προκαλείς τον φόβο στους ανθρώπους. Κανείς δεν ξέρει πότε θα ξεσπάσεις και με τι»
-«Με ενδιαφέρει η άποψη των άλλων»
-«Η επιβράβευση σε νοιάζει, το χειροκρότημα, τους ανθρώπους τους ίδιους τους υποτιμάς. Στο μυαλό έχεις τη δική σου προβολή. Βραβεία, γνωριμίες, ούτε καν τους ήρωες των μυθιστορημάτων σου. Ο πιο τραγικός ανάμεσά τους είσαι εσύ. Πλάθεις την εικόνα του εαυτού σου. Σκηνοθετείς τη ζωή σου με ψέματα. Και είναι τρελό να σου δίνει αυτήν την αναγνώριση εκείνος που μισείς θανάσιμα»
-«Τι εννοείς;» γύρισε το κεφάλι προς τη μεριά της ο Ερρίκος…

Αυτόν τον καιρό, που το τέταρτο κύμα της πανδημίας δοκιμάζει τις αντοχές μας και η ανησυχητική μετάλλαξη «Όμικρον» εντείνει την επιμονή των ειδικών για το χτίσιμο του τείχους ανοσίας, ώστε να θωρακίσουμε τους εαυτούς μας, έρχεται το βιβλίο του Κώστα Λογαρά για να μας κρατήσει συντροφιά απολαμβάνοντας ένα μαγευτικό ταξίδι στον κόσμο των ηρώων του. Χτίζει κι αυτός ένα αντίστοιχο τείχος που μας θωρακίζει, μας ενισχύει, μας προστατεύει από ανάρμοστες συμπεριφορές. Από καταστάσεις που δημιουργούν ρωγμές στην καθημερινότητά μας διακινδυνεύοντας την ψυχική μας ισορροπία.
Γιατί το βιβλίο είναι γραμμένο από την οπτική μιας ηρωίδας που υφίσταται πίεση, υποτίμηση και απαξίωση.
Ένας χείμαρρος λέξεων, ήχων, εικόνων, τοπίων, εκφράσεων αναπόλησης -αλλά και εσωτερικού προβληματισμού- σε παρασύρει στον κόσμο τους. Στις εξάρσεις τους, στις μεταπτώσεις τους, στην απελευθέρωσή τους. Παρασύρουν τον αναγνώστη στα ψυχικά τοπία των ηρώων.
Οι θετικοί και οι αρνητικοί ήρωες είναι τόσο καθημερινοί που μέσα από μια εξαιρετική γραφή αποδίδονται αυθεντικά, τόσο γλαφυρά όσο και παραστατικά. Η πλοκή σε κρατάει σε αγωνία.
Σήμερα που ακούμε τόσα και τόσα για την βία κατά των γυναικών, και που υψώνεται ξανά μια φωνή για την ισότιμη συμπεριφορά απέναντι στη γυναίκα, το μυθιστόρημα βρήκα να μοιάζει λυτρωτικό και απελευθερωτικό.

ΜΑΡΙΝΑ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ-ΚΟΥΤΣΑΓΚΟΥΛΑΚΗ

(Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας “Γνώμη” 11/12/2021)