Συμπληρώνονται σήμερα σαράντα δύο χρόνια από την ημέρα της επανακομιδής του Σταυρού του  μαρτυρίου του Αγίου Αποστόλου Ανδρέου στην πόλη που έζησε, δίδαξε και βρήκε φρικτό τέλος.

Το γεγονός τιμάται με τη δέουσα εκκλησιαστική λαμπρότητα από την Ιερά Μητρόπολη Πατρών όπου σήμερα στον νέο Ιερό Ναό του Αγίου Αποστόλου Ανδρέου, ευρίσκεται ο Σταυρός του Αγίου μας, που αποτελεί πηγὴ ευλογίας και αγιασμού.

Χθες το απόγευμα τελέστηκε μέγας αρχιερατικός εσπερινός, ενώ θα κορυφωθούν σήμερα το πρωί (7:00 – 10:30π.μ.) όπου θα τελεστεί όρθρος και αρχιερατικό συλλείτουργο και χειροτονία διακόνου  στον Ιερό Ναό του Αγίου Αποστόλου Ανδρέα.

Ο Σταυρός του Πρωτόκλητου των Αποστόλων, θεωρείται ένα πολύ σημαντικό κειμήλιο για όλον τον Χριστιανικό κόσμο.

Από την ημέρα της σταύρωσης του Αποστόλου έως και την εποχή της Φραγκοκρατίας όπου και αρπάχθηκε, ο Σταυρός βρισκόταν στην Πάτρα. Την εποχή εκείνη πολλά κειμήλια της Εκκλησίας αρπάχτηκαν και μεταφέρθηκαν στη Δύση. Ένα από αυτά ήταν δυστυχώς και ο Σταυρός του Αποστόλου Ανδρέα.
Σύμφωνα με τα αρχεία του Δουκάτου της Βουργουνδίας, ο Σταυρός αρχικά τοποθετήθηκε στη Μονή Weaume στη Μασσαλία, ενώ αργότερα μεταφέρθηκε στη Μονή του Αγίου Βίκτωρος της ίδιας πόλης.
Κατά τη Γαλλική Επανάσταση επιχείρησαν να κλέψουν τον Σταυρό, κάτι που τελικά δεν επιτεύχθηκε. Τα τμήματα του, διασώθηκαν και τοποθετήθηκαν σε θήκη σχήματος κανονικού Σταυρού.

ΠΩΣ ΕΓΙΝΕ Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΣΣΑΛΙΑ

Στις 9 Οκτωβρίου 1979 ο τότε Μητροπολίτης Πατρών Νικόδημος συναντήθηκε με τον τότε πρόεδρο της Γαλλικής Ιεραρχίας και ολόκληρης της Ρωμαιοκαθολικής Ιεραρχίας της Δυτικής Ευρώπης, Καρδινάλιο και Roger Etchegaray στη Μασσαλία, για να συζητήσουν το θέμα της επιστροφής του Σταυρού στη Πάτρα.
Αφού έγιναν διαβουλεύσεις μεταξύ Ρωμαιοκαθολικών και Ορθοδόξων, ο Καρδινάλιος είπε στον Μητροπολίτη Πατρών «εφ όσον εκ Πατρών εκομίσθη ενταυθα ο Σταυρός, ανήκει εις Πάτρας».
Σύντομα άρχισαν οι επαφές και οι συζητήσεις των δυο πλευρών για την επιστροφή του Σταυρού στην Πάτρα. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, ενημερώθηκαν για το θέμα.

Στις 18 Ιανουαρίου 1980 αεροπλάνο της πολεμικής αεροπορίας με την αντιπροσωπεία της Ιεράς Μητρόπολης Πατρών, αναχώρησε για τη Γαλλία για την παραλαβή και τη μεταφορά του Σταυρού στην Πάτρα.
Αφού μετέβησαν στη Μασσαλία, παραδόθηκε ο Σταυρός στην ελληνική αντιπροσωπεία, μέσω μιας «άτυπης» τελετής.
Την επομένη, 19 Ιανουαρίου, αφίχθη στο αεροδρόμιο του Άραξου το αεροπλάνο που μετέφερε το Σταυρό, και τις δυο αντιπροσωπείες, των Ορθόδοξων και των Ρωμαιοκαθολικών, και στη συνέχεια και έγινε η επίσημη υποδοχή.

ΞΥΛΟ ΕΛΙΑΣ

Όσον αφορά το είδος του ξύλου του Σταυρού, O Ιππόλυτος Ρώμης αναφέρει για ξύλο ελιάς και σε μελέτες που έχουν γίνει πάντως έχει αποδειχθεί πως πρόκειται πράγματι για ξύλο ελιάς και χρονολογείται στον πρώτο αιώνα.

Για τον τρόπο σταύρωσης δεν υπάρχει ομοφωνία. Υπάρχουν αναφορές περί «προσηλώσεως» και όχι περί «προσδέσεως». Στο δεξί πέλμα του Αγίου Ανδρέα, υπάρχει ουλή από το καρφί το οποίο καρφώθηκε στο ξύλο πάνω στο οποίο πέθανε.

Οι υμνογράφοι της Εκκλησίας μιλούν για «προσήλωσιν επί Σταυρού» ενώ παλαιοχριστιανικά έγγραφα μιλούν περί «πρόσδέσεως του Αποστόλου επί του Σταυρού».

Ωστόσο, η επικρατέστερη άποψη είναι ότι ο Σταυρός που μαρτύρησε ο Πρωτόκλητος των Αποστόλων ήταν σε σχήμα Χ.Η άποψη αυτή είναι τόσο διαδεδομένη έτσι ώστε συνηθίζεται πλέον τους Σταυρούς σε σχήμα Χ να τους χαρακτηρίζουν ως «Σταυρός του Αποστόλου Ανδρέου».

Κατά τη μεταφορά του στην Πάτρα, το 1980, ήταν τοποθετημένος σε θήκη σχήματος κανονικού Σταυρού αλλά αντικαταστάθηκε από μεγαλύτερη και πιο επιβλητική θήκη, αυτή τη φορά σε σχήμα Χ.

Χαρακτηριστικό της δυναμικής του Σταυρού του Αγίου Ανδρέα είναι το γεγονός πως το Χ, από το σχήμα του είναι το σύμβολο του Πολεμικού Ναυτικού της Ρωσίας το οποίο έχει τον Απόστολο Ανδρέα προστάτη του.

 

O Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγ. Βλασίου, κ. Ιερόθεος (φωτό) είναι ο τοποτηρητής της Μητρόπολης Αιτωλίας και Ακαρνανίας μετά την εκδημία του μακαριστού Κοσμά και όπως έκανε ο ίδιος γνωστό κατά τη διάρκεια λειτουργίας στην Αμφιλοχία χθες, η εκλογή νέου Μητροπολίτη μάλλον θα καθυστερήσει. Συγκεκριμένα, ο κ. Ιερόθεος ανέφερε: «Στην αρχή περίμενα ότι θα είναι ένα- δύο μήνες τοποτηρητεία. Φαίνεται ότι μάλλον θα αργήσει. Θα είμαι περισσότερους μήνες στην αγαπητή και γνωστή μου Αιτωλοακαρνανία για να βοηθήσω να υπάρχει αγάπη και ειρήνη στον τόπο και καλή συνέχεια με την εκλογή καλού νέου Μητροπολίτη».

 

“Το να λέμε ότι ο Θεός αποστρέφεται τους κακούς είναι σαν να λέμε ότι ο ήλιος κρύβει το φως του από τους τυφλούς”
Μέγας Αντώνιος

Σήμερα 17 Ιανουαρίου ο βασικός τιμώμενος άγιος είναι ο Μέγας Αντώνιος, ο πατέρας του μοναχισμού. Γεννήθηκε το 251 στην Αίγυπτο από πλούσιους γονείς, τους οποίους έχασε σε νεαρή ηλικία. Συγκεντρώνει όμως την προσοχή του στην μυστική θεωρία των μοναχών της ερήμου και στην φροντίδα της μικρής αδελφής του. Γρήγορα αποφασίζει να εγκαταλείψει τα εγκόσμια και αναχωρεί για την έρημο, αφού πρώτα τακτοποίησε την αδελφή του και μοίρασε τη μεγάλη πατρική περιουσία στους φτωχούς της περιοχής του.

Στην έρημο παίδευσε την ψυχή του και τιθάσευσε τα πάθη του φθάνοντας στα ανώτατα όρια της άσκησης, ώστε η ψυχή του μπορούσε να εξέρχεται του σώματός του, ενώ βρισκόταν ακόμη εν ζωή. Έγινε το πρότυπο των ασκητών. Πολλοί εξ αυτών έφθαναν στην έρημο, για να τον ακούσουν και να τον συμβουλευθούν. Κοιμήθηκε σε ηλικία 105 ετών.

ΚΑΙ Ο ΜΕΓΑΣ ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ

Παράλληλα, όμως σήμερα εορτάζει κι ένας αυτοκράτορας που ανακηρύχθηκε άγιος και μέγας. Πρόκειται για τον Μέγα Θεοδόσιο, μια σημαντική ιστορική προσωπικότητα. Καταγόταν από την Ιβηρική Χερσόνησο και γεννήθηκε το 346. Ικανότατος στρατηλάτης, στέφθηκε Αύγουστος σε ηλικία 33 ετών.
Με διάταγμα του 380 καθόριζε επί δογματικού επιπέδου την έννοια της Ορθοδοξίας, διεκήρυξε ότι μόνο οι παραδεχόμενοι τις αποφάσεις της Α’ Οικουμενικής Συνόδου δικαιούνταν να ονομάζονται χριστιανοί και ότι στους αιρετικούς δεν επιτρεπόταν να σφετερίζονται το όνομα της Εκκλησίας. Ακόμα, εκδίωξε από τον πατριαρχικό θρόνο τον Αρειανό Επίσκοπο Δημόφιλο και παρεχώρησε τη θέση του στον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο.

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ
Στη συνέχεια, με δική του ενέργεια, συγκροτήθηκε η Β’ Οικουμενική Σύνοδος που επικύρωσε τη δογματική διατύπωση της Α’ Οικουμενικής Συνόδου περί του Χριστού, συμπλήρωσε το Σύμβολο της Πίστεως προσθέτοντας και τον περί Αγίου Πνεύματος όρο και κανόνισε τα της νομίμου κατοχής διαφόρων αρχιερατικών θρόνων, η οποία είχε διαταραχθεί επί της παντοδυναμίας των αιρετικών Αρειανών.
Εξέδωσε αλλεπάλληλα διατάγματα κατά των αιρετικών, με τα οποία καθορίστηκαν και οι ποινές των αποστατών. Επανέλαβε έντονα τον νόμο περί Κυριακής αργίας, απαγόρευσε τα θεάματα του αμφιθεάτρου και του ιπποδρόμου την Κυριακή και θέσπισε μέτρα κατά της εμπορίας των λειψάνων των αγίων.
Εμπόδισε τις ειδωλολατρικές θυσίες, τη λατρεία των ειδώλων, κάθε δημόσια και απόκρυφη τελετή των ειδωλολατρών, ενώ μέχρι πρότινος θεωρείτο ότι κατήργησε διά νόμου τους Ολυμπιακούς Αγώνες, όμως σύμφωνα με νεότερες μελέτες φαίνεται ότι δεν τους κατήργησε, αλλά απλώς απαγόρευσε τις θυσίες κατά τη διάρκειά τους.

Η ΣΦΑΓΗ ΣΤΟΝ ΙΠΠΟΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ

Θεωρείται πρότυπο ηγεμόνα, πλήρους ευσέβειας και δικαιοσύνης διαθέτοντας το χάρισμα της ταπείνωσης και της συνεχούς μετάνοιας με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη μετάνοιά του μετά την εντολή που έδωσε για τη σφαγή όλων των θεατών στον Ιππόδρομο της Θεσσαλονίκης.
Μετά το έγκλημα, όταν ο Θεοδόσιος θέλησε να εισέλθει στον καθεδρικό ναό του Μιλάνου, ο Άγιος Αμβρόσιος στάθηκε στη θύρα και απαγόρευσε την είσοδο στον αυτοκράτορα. Όλοι περίμεναν το ξέσπασμα του θυμού του Θεοδοσίου. Όμως εκείνος υπάκουσε ταπεινά, ζήτησε με δάκρυα στα μάτια συγγνώμη και ταπεινωμένος γύρισε στα ανάκτορα.
Εκτέλεσε τον κανόνα της μετάνοιας που του έβαλε ο Επίσκοπος και όταν το επιτίμιο συμπληρώθηκε, ο Θεοδόσιος ύστερα από οκτώ μήνες προσήλθε στην εκκλησία, σαν ένας κοινός άνθρωπος, με έναν απλό χιτώνα, χωρίς κανένα διακριτικό του αξιώματός του, άκουσε τη συγχωρητική ευχή και κοινώνησε κατά την εορτή των Χριστουγέννων.
Καρπός της μετάνοιάς του ήταν ένας νόμος που έλεγε πως κανείς καταδικασμένος σε θάνατο δεν θα εκτελείτο, αν δεν περνούσαν τριάντα ημέρες από την λήψη της καταδικαστικής απόφασης.
Ο Θεοδόσιος είχε αντιγράψει με το χέρι του όλο το Ευαγγέλιο, το οποίο μελετούσε καθημερινά. Έλεγε πως χαιρόταν περισσότερο που ήταν μέλος της Εκκλησίας παρά επίγειος βασιλέας. Πέθανε το 395.