«Πόλεμος στην Ουκρανία: η νέα σελίδα της ιστορίας»- Γράφει η  Αμαλία Γ. Κουσαδιανού – Διδάχου

«Πόλεμος μεν πατήρ πάντων, πάντων δε βασιλεύς και τους μεν θεούς έδειξε τους δε ανθρώπους, τους μεν δούλους εποίησε τους δε ελευθέρους».

Είναι η πασίγνωστη ρήση του Ηράκλειτου. Ο πόλεμος δηλαδή είναι μία διαδικασία παγκόσμια που καθορίζει την θείαν και ανθρωπίνη τάξη στο σύμπαν.

Στην ηρακλείτεια φιλοσοφία θεωρείται ως μια κατάσταση από την οποία αναβλύζουν ταυτόχρονα και πηγές αξιών. Να υπενθυμίσουμε εδώ ότι ο Έλληνας φιλόσοφος διαμόρφωσε πρώτος το περίφημο «αφοριστικό ύφος», αφού ο λόγος του είναι μια σειρά σύντομων προτάσεων (αφορισμών) που παρέχουν πλήρες νόημα.

Ο ίδιος ωστόσο τονίζει: «ύβριν χρη σβεννύναι μάλλον ή πυρκαϊάν (την διάθεση προς υπέρβαση των ορίων πρέπει να την σβήνουμε περισσότερο και από την πυρκαγιά).

Ο Ηράκλειτος ενδεχομένως μας ξενίζει με την αντίληψή του για αξίες μέσα σ’ έναν πόλεμο, τούτη την ώρα που η Ουκρανία φλέγεται. Ας θυμηθούμε όμως ενδεικτικά την συγκινητική συμπαράσταση των Ρουμάνων και Πολωνών, προς τους εκατοντάδες χιλιάδες ουκρανούς πρόσφυγες. Η αλληλεγγύη!  Μια αξία που αναδείχθηκε μέσα από τις φλόγες του πολέμου!

Δυστυχώς η πολεμική σύρραξη εντείνεται. Κι αυτός ο πόλεμος είναι το θλιβερό δημιούργημα του προέδρου της Ρωσίας.

Ο πρόεδρος Πούτιν εφάρμοσε απολύτως ψυχρά το από καιρό έτοιμο – και σε γνώση της κινεζικής ηγεσίας – στρατηγικό του σχέδιο. Την, κατά την άποψή του, αναγκαία κατάληψη της Ουκρανίας.

Στην πραγματικότητα ο Πούτιν σκοπεύει την σύγκρουσή του με τον δυτικό κόσμο. Σε κάθε περίπτωση ευθύνεται ως «ο διαπράξας την ύβριν».

Αλλά βρέθηκε μπροστά σε δύο απρόβλεπτες καταστάσεις:  α) την μη παραίτηση μα και την σθεναρή, σχεδόν ηρωική αντίσταση του Ουκρανού προέδρου Ζελένσκι και ταυτόχρονα του ουκρανικού λαού και β) το «ξύπνημα» της Ευρώπης.

Μιας Ευρώπης χαλαρής, σκόρπιας, υπερκαταναλωτικής, μιας «χαϊδεμένης κόρης» απόλυτα εφησυχασμένης ως προς τον εφοδιασμό της, με πετρέλαιο από την Αμερική και φυσικό αέριο από την Ρωσία.

Η αφύπνιση και αστραπιαία αντίδραση των ηγετών όλων των κρατών της, αποτέλεσε την μεγάλη έκπληξη. Πόλεμος μεν, αφύπνιση συνειδήσεων δε!  Εδώ γίνεται εμφανής η περί της «σύνθεσης των αντιθέτων» θεωρία που διαπνέει την φιλοσοφία του Ηράκλειτου.

Ας παραθέσουμε όμως και κάποιες σκέψεις για την μελλοντική ροή των γεγονότων:

1) Η Αμερική, κάποια στιγμή, για τα δικά της συμφέροντα θα στρέψει το βλέμμα της στην Κίνα και η Ευρώπη θα φαντάζει σαν ένα μακρινό κι ίσως αχρείαστο κομμάτι γης για να την υπολογίσει. Συνεπώς η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει ν’ αντικρύσει κατάματα την ιστορία, να μεταμορφωθεί σε «αυτάρκη και δυναμική γυναίκα», σχεδιάζοντας στρατηγικά πλέον το μέλλον της.

2) Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Ζελένσκι έχει ήδη ενδυθεί τον ηρωικό μανδύα και καθ’ ότι πρώην ηθοποιός, παίζει τον δραματικότερο ρόλο, όχι της καριέρας του, αλλά της ίδιας της ζωής του. Εντός της Ουκρανίας μέχρι στιγμής, με πιθανότητα – για να διακινδυνέψουμε και μια πρόβλεψη – να μεταφέρει την κυβέρνησή του, σε μεγάλο κράτος της Ευρώπης.

3) Η Ρωσία θα στραφεί κι αυτή στην Κίνα, αλλά για να εξισορροπήσει τις αυστηρότατες οικονομικές κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

4) Το μέλλον του Πούτιν θα εξαρτηθεί και από τις αντιδράσεις μιας μεγάλης μερίδας ρώσων, που ήδη ζουν μέσα στον καταναλωτισμό και με παρόμοιες ευρωπαϊκές συνήθειες και ασφαλώς θα δυσφορήσουν με τον οικονομικό στραγγαλισμό. Αλλά ο Πούτιν είναι απίθανο να οπισθοχωρήσει και πιθανό να διεκδικήσει περισσότερα λάφυρα.

Έστω κι αν αυτή τη στιγμή κανείς δεν μπορεί να προβλέψει «ποιούς ο πόλεμος θα αναδείξει «θεούς» και ποιούς ανθρώπους, ελευθέρους ή δούλους», το βέβαιο είναι ότι η τράπουλα μοιράζεται. Τίποτα πια δεν είναι το ίδιο.

Και ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος, στη νέα σελίδα της ιστορίας, να είναι γραμμένος μόνο ο πρόλογος.

Πτυχιούχος Φιλοσοφίας – Συγγραφέας