ΕΛΙΣΣΑΙΟΣ ΒΓΕΝΟΠΟΥΛΟΣ: Άγιος Παΐσιος- Από τα Φάρασα στον Ουρανό

Ο Αρσένιος Εζνεπίδης, όπως ήταν το κοσμικό του όνομα, γεννήθηκε στα Φάρασα της Καππαδοκίας στις 25 Ιουλίου 1924. Ο πατέρας του ονομαζόταν Πρόδρομος και ήταν δήμαρχος των Φαράσων, ενώ η μητέρα του λεγόταν Ευλαμπία. Είχε ακόμα 8 αδέλφια.

Πέντε εβδομάδες μετά τη βάπτιση του μικρού Αρσένιου, στις 14 Σεπτεμβρίου του 1924 η οικογένεια Εζνεπίδη, λόγω της ανταλλαγής πληθυσμών, μαζί με τα καραβάνια των προσφύγων, έφτασε στο λιμανάκι του Αγίου Γεωργίου Κερατσινίου στον Πειραιά. Στη συνέχεια πήγε στην Κέρκυρα, όπου και τακτοποιήθηκε προσωρινά στο Κάστρο, για ενάμιση χρόνο. Αργότερα μεταφέρθηκε στην Ηγουμενίτσα και κατέληξε στην Κόνιτσα, όπου ολοκλήρωσε το δημοτικό σχολείο. 

Μέχρι να κληθεί να υπηρετήσει τη θητεία του στο στρατό, ο Αρσένιος δούλεψε ως ξυλουργός. Το 1945 κατατάχτηκε στο στρατό και υπηρέτησε ως ασυρματιστής κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Γι’ αυτό και πολλές εκδόσεις αφιερωμένες στη ζωή του Γέροντα τον αναφέρουν ως «Ασυρματιστή του Θεού».

Απολύθηκε από τον στρατό το 1949 και τον επόμενο χρόνο πήγε στο Άγιο Όρος για να μονάσει. Εκεί γνώρισε τον πατέρα Κύριλλο της Μονής Κουτλουμουσίου και τον ακολούθησε πιστά. Λίγο αργότερα εντάχθηκε στη Μονή Εσφιγμένου και έγινε μοναχός με το όνομα Αβέρκιος. Το 1954 έφυγε από τη μονή Εσφιγμένου και εντάχθηκε στη Μονή Φιλοθέου, στην οποία μόναζε κι ένας θείος του. Η συνάντησή του, όμως, με το γέροντα Συμεών ήταν καταλυτική για την πορεία και διαμόρφωση του μοναχικού χαρακτήρα του. Τότε ήταν που έλαβε και το όνομα Παΐσιος.

Αυτές περίπου είναι οι πληροφορίες μας για τον βίο του μοναχού και μέχρι αυτό το σημείο του βίου του πραγματεύεται η σειρά του Μέγκα «Άγιος Παΐσιος – Από τα Φάρασα στον Ουρανό».

Εξ αρχής ξεκαθαρίζω ότι πρόκειται περί νέας μορφής κατηχήσεως πιο ποπ, πιο έξυπνης και πιο μοντέρνας, δεν θα ξανασχοληθώ με το θρησκευτικό σκέλος της σειράς, δεν με ενδιαφέρει, όπως δεν θα έπρεπε να ενδιαφέρει κανέναν το τι, πόσο και πώς πιστεύει ο καθένας μας. 

Ο Άγιος Παΐσιος – Από τα Φάρασα στον Ουρανό είναι μια σειρά  η οποίο θέλει να κατηχήσει, να εμπνεύσει, να συγκινήσει πριν απ’ όλα τους πιστούς  και στη συνέχεια όποιον άλλον ενδιαφερθεί και δεν το κρύβει. Ας δούμε λοιπόν τη σειρά «Άγιος Παΐσιος σαν ένα  τηλεοπτικό προϊόν, όπως τόσα χρόνια βλέπουμε τις ταινίες του Τζεφιρέλι, «Τα Πάθη του Χριστού» του Μελ Γκίμπσον και τις υπόλοιπες ταινίες που πραγματεύονται τέτοια θέματα πίστης και θρησκείας και όχι μόνο Χριστιανικής.

Η παραγωγή κινείται σε υψηλά επίπεδα, φαίνεται ότι υπάρχουν χρήματα, τα οποία αξιοποιούνται και στην ανεύρεση και διαμόρφωση των χώρων γυρισμάτων και στην απλόχερη αξιοποίηση των χρόνων γυρίσματος των σκηνών και στη χρήση  βοηθητικών ηθοποιών και τον ικανό αριθμό κομπάρσων αλλά και στην αληθοφανή κατασκευή ντεκόρ, στο σχεδιασμό και  δημιουργία  ρούχων, με τελικό αποτέλεσμα η όλη παραγωγή να κινείται σε ικανοποιητικά και ρεαλιστικά επίπεδα. Μας εντυπωσίασε  μέσα στο παραπάνω πλαίσιο παραγωγής και καλλιτεχνικής διεύθυνσης, το πρόβλημα που υπάρχει στο μακιγιάζ και  κυρίως στα γένια, οι άνδρες μηδενός εξαιρουμένου ή θα είναι φρεσκοξυρισμένοι σαν μόλις να έχουν βγει από το μπαρμπέρικο ή θα έχουν πλούσιες γενειάδες δανεισμένες από τους Αη Βασίληδες των παιδικών μας χρόνων. Είναι κρίμα το οστεώδες, εκφραστικό πρόσωπο του Νικήτα Τσακίρογλου και η ερμηνεία του να πνίγονται μέσα σε μια ολόλευκη πλούσια περούκα και μια τεράστια ψεύτικη γενειάδα.

Γεννιούνται μερικά ερωτήματα με το καθεστώς που επικρατεί στο χωριό των Φαρασών  γιατί Τσέτες ακούμε και Τούρκους δεν βλέπουμε. Τα  Φάρασα μοιάζουν με κάποιο περίκλειστο  Γαλατικό  χωριό στο οποίο τον πρώτο και τελευταίο λόγο τον έχουν οι φτωχοί μεν, αλλά στωικοί και θεοσεβούμενοι κάτοικοί του. Σάμπως το 1924 να απέχει πολλά χρόνια από το 1922 και την Μικρασιατική Καταστροφή. Οι άνθρωποι ασχολούνται αναπόσπαστοι με τις εργασίες και τα θρησκευτικά τους  καθήκοντα.  Κάποιες νύξεις για καταπίεση χάνονται μέσα στις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης της εποχής και του άγονου τόπου. Ενώ η σειρά θα μπορούσε να είναι η ιδανική αφορμή για να αναδειχθούν οι τούρκικες βιαιότητες, η καταπίεση, η αφόρητη αβεβαιότητα, ο φόβος και ο τρόμος των φτωχών βοσκών. Το σενάριο περί άλλων τυρβάζει.

Κάποιες φορές η σειρά δίνει την αίσθηση ότι δεν βρισκόμαστε σε ένα χωριό αλλά βρισκόμαστε σε μία Μονή μικτή, αποτελούμενη από άνδρες και γυναίκες στην οποία υπάρχουν και παιδιά. Όλοι οι άνθρωποι είναι πολύ καλοί, πολύ αγαθοί, το κακό το έχουν   εξορίσει πέρα από τα δύσβατα βουνά και τα άγρια όρη. Η μικρή κοινωνία των Φαρασών ζει μέσα στη γαλήνη, ακόμα και οι διαφωνίες που αναφύονται και οι λίγες   αντιπαλότητες σβήνονται μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα και όπου τα πράγματα δυσκολεύουν ο παπά Αρσένιος με την παρουσία του, το κύρος του και την ολόλευκη γενειάδα του, επιβάλλει την κατανόηση, την αγάπη και την ομόνοια. Παρακολουθούμε στα πρώτα επεισόδια την έξοδο των ανθρώπων από το χωριό, για να φτάσουν οι άνθρωποι στη θάλασσα και να πάρουν το καράβι για τον Πειραιά και την εξορία. Όλη αυτή η διαδικασία είναι ήρεμη και ήσυχη χωρίς δυσκολίες σαν ένας μεγάλος αναγκαστικός περίπατος. Δεν θα έπρεπε ένα τραγικό συμβάν σαν αυτό του ξεριζωμού, να είναι μπολιασμένο με διάφορα μικρά γεγονότα, μεγαλύτερες και μικρότερες δυσκολίες, λιγότερο σφοδρές και πιο ορμητικές τρικυμίες, εμπόδια και ατυχίες;

Σε αυτά τα πρώτα επεισόδια οι διάλογοι είναι σχοινοτενείς  κάθε φορά ξεκινάει κάποιος ηθοποιός και ξεχνάει να σταματήσει. Αν και εκτενείς οι ατάκες,  θα πρέπει να σημειώσουμε ότι όλοι οι ηθοποιοί μηδενός εξαιρουμένου από τον σπουδαίο Νικήτα Τσακίρογλου μέχρι τη Σμαράγδα Σμυρναίου, τον Δημήτρη Ξανθόπουλο, τη Χριστίνα Παυλίδου, τον  Δημήτρη Ήμελλο, ακόμα και τα παιδιά, λειτουργούν τουλάχιστον ικανοποιητικά.

Όσον αφορά την τηλεθέαση σάρωσε και το δεύτερο επεισόδιο της θρησκευτικής σειράς «Άγιος Παΐσιος – Από τα Φάρασα στον Ουρανό» που προβάλλεται κάθε Πέμπτη στο MEGA. Η νέα σειρά βρέθηκε στην πρώτη θέση των προγραμμάτων της prime time ζώνης, σημειώνοντας 31,3% στο δυναμικό κοινό και 31,7% στο γενικό σύνολο, ενώ σε τέταρτο άγγιξε το 36,5%.

Μια θεολογικής φύσης απορία μου, από αυτές που έκανα στον θεολόγο του σχολείο μου και περνούσαμε όλη την ώρα συζητώντας την, είναι η εξής: Η συνεχής επίκληση, επί ματαίω, του ονόματος του Θεού, των Αγίων και κυρίως της Παναγίας δεν είναι αμαρτία; Αυτό το ερωτώ με κάθε ειλικρίνεια,  θεωρούσα, από αυτά που θυμόμουν από τα παλιά τα μαθητικά μου χρόνια, η άνευ λόγου επίκληση των Θείων κινείται στα όρια της αμαρτίας. Δεν τα ξέρω και καλά τα θεολογικά αλλά πώς γίνεται κάθε τρεις και λίγο, οι ήρωες μας χωρίς τον  παραμικρό λόγο και την παραμικρή αιτία να επικαλούνται τον Θεό, τους Αγίους και την Παναγία; 

Αυτά είδαμε στα πρώτα επεισόδια, δεν έχουμε δει καν το πρωταγωνιστή που υποδύεται τον  Άγιο Παΐσιο, κατά κόσμον Αρσενίο Εζνεπίδη, ο οποίος  θα εμφανιστεί στα επόμενα επεισόδια και τότε  θα επανέλθουμε γιατί όπως έλεγε και  ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ «Πίστη είναι να ξεκινάς ανεβαίνοντας το πρώτο σκαλοπάτι, χωρίς να βλέπεις ολόκληρη τη σκάλα» και ο Τατσόπουλος να βάλει το χέρι του.