Με σταθερά βήματα συνεχίζει η χώρα την πορεία απομάκρυνσής της από τον σκληρό πυρήνα της επιδημίας κορωνοϊού.

Η τελευταία επιδημική έξαρση της Omicron 2 βρίσκεται υπό έλεγχο και το σύστημα υγείας σε αργή αποσυμπίεση. Οι ευοίωνες επιδημιολογικές συνθήκες σε συνδυασμό με την ικανοποιητική εμβολιαστική κάλυψη των πολιτών (85% στους ενήλικες και 90% στον πληθυσμό άνω των 60 χρόνων) και την αλλαγή εποχής και καιρού, επιτρέπουν στους αρμόδιους να δρομολογούν με τις αποφάσεις τους την επιστροφή στην κανονικότητα για όλους και όχι μόνο για τους εμβολιασμένους.

Την ίδια στιγμή, εμπλουτίζεται η θεραπευτική φαρέτρα για τους ασθενείς με Covid και με τα αντιικα χάπια της εταιρίας Pfizer – της εταιρίας Merck (MSD στην Ελλάδα) κυκλοφορούν από τον περασμένο Ιανουάριο. Από σήμερα το νέο αντιικό φάρμακο θα ειναι διαθέσιμο με την ίδια διαδικασία, δηλαδή με αίτηση γιατρού μέσω πλατφόρμας στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Σημειώνεται ότι η πλατφόρμα έχει ανοίξει για οσους ασθενείς το χρειάζονται. Και αυτό το αντιικό φάρμακο χορηγείται τις πρώτες πέντε ημέρες από την εμφάνιση των συμπτωμάτων μετά από θετικό rapid ή μοριακό τεστ, σε ενηλίκους και παιδιά άνω των 12 χρόνων που κινδυνεύσουν να νοσήσουν σοβαρά.

Νέο κεφάλαιο στη διαχείριση της επιδημίας

Η αναστολή του μέτρου της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού έναντι της λοίμωξης covid-19 για τους άνω των 60 -και συνεπώς και του προστίμου των 100 ευρώ μηνιαίως σε περίπτωση παράβασης-, που ανακοινώθηκε από την ηγεσία του υπουργείου Υγείας την περασμένη Τετάρτη, έδειξε τη σαφή βούληση της κυβέρνησης να βάλει τίτλους τέλους στο τρέχον δύσκολο κεφάλαιο της πανδημίας και να ανοίξει το επόμενο, γραμμένο με τους όρους που επιβάλλει η ανάγκη να συνεχιστεί η ζωή σε όλο το εύρος των δραστηριοτήτων μας με τον κορωνοϊό παρόντα.

Στο πλαίσιο αυτό η κυβέρνηση υπέβαλε το σχέδιό της για την πλήρη αποκλιμάκωση των μέτρων και το χρονοδιάγραμμα στην Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων η οποία θα συνεδριάσει την Τετάρτη. Η εισήγηση των ειδικών θα αφορά τους διαγνωστικούς ελέγχους για κορωνοϊό, τους υγειονομικούς κανόνες στους κλειστούς χώρους και τα πιστοποιητικά εμβολιασμού. Κατά το σχέδιο, τα μέτρα ιδανικά αίρονται μέσα στον Απρίλιο και επανεξετάζονται τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, οπότε θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα σηκωθεί και πάλι επιδημικό κύμα. Αστάθμητος παράγοντας στο μεσοδιάστημα αυτό θα αποτελέσει φυσικά μία νέα μετάλλαξη.

Προς την ίδια κατεύθυνση, της άρσης των μέτρων, βρίσκονται και τα μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, αλλά με διαφορά στην…ταχύτητα με την οποία κινούνται και ανάβουν το πράσινο φως για την άρση εκάστου μέτρου, σε σχέση με την κυβέρνηση. Σημειωτέον ότι οι όποιες αποφάσεις θα ληφθούν υπό το «βάρος» της πρόσφατης διαπίστωσης του διευθυντή του ευρωπαϊκού τμήματος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), κ. Χανς Κλούγκε ότι σε πολλές χώρες της Ευρώπης, ανάμεσα στις οποίες η Ελλάδα, έγινε υπερβολικά «απότομα» η άρση των μέτρων κατά του κορωνοϊού, γεγονός που οδήγησε από το επίπεδο του «υπερβολικού» σε εκείνο του «ανεπαρκούς» αναφορικά με το πλέγμα των μέτρων.

Επιστημονικές συζητήσεις και αντιρρήσεις για το πιστοποιητικό εμβολιασμού

Ως ένα σημαντικό υγειονομικό έγγραφο αλλά όχι ως υγειονομικό διαβατήριο θα παραμείνει το πιστοποιητικό εμβολιασμού στην επόμενη φάση, δηλαδή από τον Απρίλιο και μετά, σύμφωνα με την κυβέρνηση. Με δεδομένο ότι το πιστοποιητικό δεν απαιτείται ήδη για σειρά δραστηριοτήτων στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, στόχος είναι και για την Ελλάδα να αρθεί η υποχρεωτική επίδειξή του τόσο για τους Έλληνες όσο και για τους τουρίστες.

Στην Επιτροπή το θέμα της χρήσης του πιστοποιητικού εμβολιασμού πυροδοτεί συζητήσεις και διαφορετικές απόψεις. Κάποιοι εκ των ειδικών θεωρούν ότι είναι πρώιμη η «κατάργηση» του πιστοποιητικού πριν από τον Ιούνιο και άλλοι ότι μπορεί να γίνει άμεσα όπως σε άλλες χώρες που δεν είχαν μάλιστα το πλεονέκτημα του καλού καιρού που έχει η Ελλάδα. Μερικοί υποστηρίζουν πως στο πλαίσιο της νέας εποχής, όπου η υποχρεωτικότητα δίνει τη θέση της στην προσωπική επιλογή και ευθύνη, η άμεση άρση όλων των μέτρων, μεταξύ των οποίων και η μη επίδειξη πιστοποιητικού, είναι μονόδρομος. Άλλοι πάλι συσχετίζουν την άρση του πιστοποιητικού εμβολιασμού με τη χρήση της προστατευτικής μάσκας, υπογραμμίζοντας πως η ελεύθερη κυκλοφορία όλων, εμβολιασμένων και ανεμβολίαστων, στους κλειστούς χώρους μπορεί να επιτραπεί μόνο με τη διατήρηση της μάσκας όλων.

Κατά τη συνεδρίαση της Τετάρτης είναι πιθανόν να ακολουθηθεί η μέση, ασφαλής οδός της σταδιακής «κατάργησης» του πιστοποιητικού, δηλαδή αρχικά να μην χρειάζεται η επίδειξή του στους εξωτερικούς χώρους της εστίασης και στα εμπορικά καταστήματα, αλλά με χρονικό ορίζοντα μετά το Πάσχα. Σημειωτέον ότι οι ανεμβολίαστοι μπορούν να κάθονται τώρα μόνο έξω και μόνο με αρνητικό rapid test ή μοριακό.

Εκτεθειμένοι σε κίνδυνο οι ανεμβολίαστοι

Βεβαίως, οι ανεμβολίαστοι μπορεί να αποκτήσουν τις επόμενες εβδομάδες «ελευθέρας» για κλειστούς χώρους ή να απαλλαγούν από πρόστιμα εάν συμπεριλαμβάνονταν στην ηλικιακή ομάδα άνω των 60 χρόνων, επί της ουσίας όμως παραμένουν το ίδιο εκτεθειμένοι στον μείζονα κίνδυνο της μόλυνσης με κορωνοϊό και της σοβαρής νόσησης και νοσηλείας. Πάντως, η επιβολή προστίμου είχε ως αποτέλεσμα να εμβολιαστούν από τον περασμένο Νοέμβριο μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου, περισσότεροι από 250.000 πολίτες άνω των 60 ετών.

Η Omicron 2 που έχει κυριαρχήσει δε φαίνεται να προκαλεί βαρύτερη νόσηση σε σχέση με το αρχικό στέλεχος της Omicron, ωστόσο αυτή η γενική διαπίστωση των επιστημόνων δεν αφορά όλους αδιακρίτως. Ευάλωτα άτομα, όπως τα ηλικιωμένα ή με επιβαρυμένο ιστορικό, και σε κάθε περίπτωση ανεμβολίαστα άτομα, διατρέχουν κίνδυνο να νοσήσουν σοβαρά ή και να καταλήξουν λόγω της λοίμωξης covid-19, ακόμη και από την Omicron 2.

Τις τελευταίες ημέρες, μάλιστα, έχει αυξηθεί η ροή των ασθενών προς τα νοσοκομεία, αποτέλεσμα της έξαρσης από τις Απόκριες και μετά. Είναι ενδεικτικό ότι οι νοσηλειες έσπασαν μέσα σε τρεις εβδομάδες το φράγμα των 2.000, φτάνοντας τις 2.700. Ωστόσο, οι αρμόδιοι δεν ανησυχούν διότι έχει σταθεροποιηθεί πλέον ο αριθμός των κρουσμάτων, οπότε δεν αναμένονται περαιτέρω αυξήσεις στις νοσηλειες.

Για τους περίπου 4.300 ανεμβολίαστους υγειονομικούς, πάντως, η κατάσταση δεν αλλάζει. Θα συνεχίσουν να βρίσκονται σε αναστολή εργασίας όσοι δεν εμβολιάζονται έως το τέλος του 2022.

“Κόκκινη γραμμή” για τους ειδικούς η προστατευτική μάσκα

Η κυβέρνηση προτείνει τη σταδιακή κατάργηση της χρήσης της μάσκας προστασίας μέχρι τον Μάιο, επικαλούμενη επίσης τι ισχύει σε άλλες χώρες, όπου η είσοδος και η παραμονή σε κλειστούς χώρους επιτρέπεται και χωρίς μάσκα. Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει τη μάσκα, σε ιδανικές επιδημιολογικές συνθήκες, το καλοκαίρι μόνο στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και τις δομές υγείας και Φροντίδας Ηλικιωμένων.

Για τα περισσότερα μέλη της Επιτροπής, η διατήρηση της μάσκας στους κλειστούς χώρους όπως και σήμερα, θεωρείται «κόκκινη γραμμή» σε αυτή τη διαδικασία άρσης μέτρων, ιδίως αν έχει καταστεί «άκυρο» το πιστοποιητικό εμβολιασμού. Εκκλησίες (επίκαιρες ενόψει του Πάσχα), εργασιακοί χώροι, σούπερ μάρκετ, φαρμακεία, όλες οι δομές υγείας, οι Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων, Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, θεωρούνται χώροι όπου οι πολίτες πρέπει να βρίσκονται μόνο με μάσκα προστατεύοντας πρωτίστως τον εαυτό τους έναντι του ιού αλλά και άλλα ευάλωτα άτομα του περίγυρου τους που θα κινδυνεύσουν εάν τυχόν μολυνθούν.

Τέλος, θα εξεταστεί η χαλάρωση του testing ώστε να γίνεται πιο στοχευμένα. Οι ειδικοί συμφωνούν το επόμενο διάστημα οι έλεγχοι να γίνονται σε άτομα που έχουν συμπτώματα λοίμωξης covid-19 καθώς και σε συγκεκριμένες ομάδες, είτε με κριτήριο τη μεγάλη ηλικία είτε τις παθήσεις τους. H λειτουργία των Κινητών Μονάδων θα συνεχιστεί αλλά με διαφορετικούς, πιο χαμηλούς ρυθμούς. Ο έλεγχος στον μαθητικό πληθυσμό θα συνεχιστεί με ένα self τεστ την εβδομάδα για τον Απρίλιο και τον Μάιο.