Το μνημείο Μπελογιάνη και ο Δήμος Πατρέων

Ο Δήμος Πατρέων αποφάσισε να αναγείρει μνημείο στη μνήμη του Νίκου Μπελογιάννη που φέτος συμπληρώνονται εβδομήντα χρόνια από την εκτέλεσή του.

Ο Νίκος Μπελογιάννης είναι το επιφανέστερο θύμα της μετεμφυλιοπολεμικής Ελλάδας. Κατέχει εξέχουσα θέση στο πάνθεο των μαρτύρων του ΚΚΕ που τιμά συστηματικά τη μνήμη του.
Με ποιό τρόπο το ΚΚΕ διαχειρίζεται την ιστορία του, είναι δική του δουλειά. Με ποιο τρόπο διαχειρίζεται ο Δήμος Πατρέων την τοπική συλλογική μνήμη είναι δουλειά όλων μας.
Ο εμφύλιος πόλεμος του 1946-49 υπήρξε, ανεξάρτητα από την έκβασή του, ένα μεγάλο τραύμα που η ελληνική κοινωνία χρειάστηκε δεκαετίες για το ξεπεράσει, αν υποθέσουμε ότι το έχει ξεπεράσει. Για πολλά χρόνια ζούσαμε με πάθος τα μνημόσυνα των θυμάτων της μιας πλευράς αλλά και τις εκδηλώσεις μνήμης για τα θύματα της άλλης πλευράς. Ο καθένας πενθούσε και τιμούσε τους νεκρούς του.
Με τα χρόνια τα μνημόσυνα ξεχάστηκαν. Κάτι πήγε να αναζωπυρώσει η Χρυσή Αυγή στο Μελιγαλά αλλά χωρίς συνέχεια. Μόνο το ΚΚΕ επιμένει, μέχρι και εκδρομές στις κορυφές του Γράμμου, οργανώνει η νεολαία του, «στα χνάρια του Δημοκρατικού Στρατού». Ωστόσο αυτές οι πρακτικές μάλλον ως εκδρομικές εκκεντρικότητες εκλαμβάνονται, παρά σαν κάτι το ουσιαστικό.
Αλλά το θέμα μας δεν είναι το ΚΚΕ, είναι ο Δήμος Πατρέων. Ο Δήμος επιλέγοντας να αναγείρει μνημείο Μπελογιάννη επιχειρεί να επιβάλλει στην πόλη μια κομματική ανάγνωση της ιστορίας. Ανάγνωση που αφενός είναι μονομερής και αφετέρου συντηρεί παρωχημένους εμφυλιοπολεμικούς διχασμούς.
Ένας Δήμος οφείλει με τις επιλογές του να εκφράζει, στο μέτρο του δυνατού, όλους τους δημότες του. Να συνυπολογίζει τις ευαισθησίες όλων και να μην ξύνει τις παλιές πληγές.
Δεν ξέρω αν θα είχε νόημα μετά από τόσα χρόνια, αλλά ένα κοινό μνημείο για όλα τα θύματα του εμφυλίου, θα μπορούσε να συμβολίσει μια διάθεση υπέρβασης ενός κακού παρελθόντος. Μια τέτοια επιλογή θα είχε ισχυρό το συμβολισμό και τη σκοπιμότητά της.
Το μνημείο του Μπελογιάννη τι ακριβώς συμβολίζει και σε ποια σκοπιμότητα υπακούει;
Οι άνθρωποι της δημοτικής αρχής είναι με το ΚΚΕ. Δικαίωμά τους. Όμως στη συγκεκριμένη περίπτωση υπερβαίνουν τα όρια της εντολής που έλαβαν. Για να δημαρχεύουν ψηφίστηκαν από τους Πατρινούς και όχι για να επιβάλλουν τη γνώμη τους για τον εμφύλιο πόλεμο.
Είναι μεγάλη η διαφορά. Για όσους την αντιλαμβάνονται.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ