Δείτε πλούσιο φωτογραφικό υλικό από το 1ο Συνέδριο IMPACT 2022.

Μεγάλο στοίχημα και πρόκληση χαρακτήρισε την αποτελεσματικότερη σύνδεση της επιστημονικής έρευνας & της τεχνολογίας με την παραγωγή ο πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Ν.Τ. Αχαΐας της ΕΕΤΕΜ Φώτιος Κατριβέσης, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός T.E, M.Sc, Ph.D μιλώντας στην εκδήλωση με θέμα “Ερευνα και Υποδομές” που πραγματοποιήθηκε το πρωί του Σαββάτου στο πλαίσιο του 1ου ΙΜPACT 2022.
To πλήρες κείμενο της ομιλίας του έχει ως εξής:
Η ΕΕΤΕΜ Αχαΐας χαιρετίζει τις εργασίες του 1ου συνεδρίου για την Έρευνα & Τεχνολογία που διοργανώνει το ΙΤΥ, η εφημερίδα ΓΝΩΜΗ, ο ΣΤΕΔΕ και η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, θεωρώντας ότι η αποτελεσματικότερη σύνδεση της επιστημονικής έρευνας & της τεχνολογίας με την παραγωγή αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα αλλά και μια πρόκληση που δεν θα έχει μόνο οικονομικό αντίκτυπο, αλλά κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Η Έρευνα και η Καινοτομία στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας
Η έρευνα και η τεχνολογική ανάπτυξη μιας χώρας αποτελούν κρίσιμους παράγοντες για τον προσδιορισμό του επιπέδου ευημερίας και της ανταγωνιστικότητάς της. Συγκριτική μελέτη του Οικονομικού Πανεπιστήμιου Αθηνών αναφέρει ότι βελτίωση κατά 1% στην αποδοτικότητα της καινοτομίας συνεισφέρει 2% αύξηση στο ΑΕΠ και 3,8% στην ανταγωνιστικότητα. Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας (ΠΔΕ) παρουσιάζει ένα μέτριο ποσοστό καινοτόμων επιχειρήσεων έναντι άλλων ελληνικών περιφερειών, ενώ από τις 203 περιοχές της Ευρώπης των 25, βρίσκεται στην 182η θέση, και αυτό λογω του υψηλού 58% ποσοστού των καινοτόμων επιχειρήσεων όσον αφορά στις υπηρεσίες. Αντλώντας στοιχεία από την Στατιστική Αρχή, θα παρατηρήσουμε ότι η Περιφέρεια έχει ενεργή συμμετοχή ίση με 4,5% στην Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) της χώρας. Δύο είναι οι κλάδοι που συμμετέχουν με ιδιαίτερα μεγάλη ένταση, ο κλάδος των κατασκευών με συμμετοχή της τάξης του 6% και ο κλάδος της Γεωργίας-Δασοκομίας-Αλιείας με συμμετοχή της τάξεως του 11%. Αν εξαιρεθεί ο κλάδος της μεταποίησης που εμπεριέχει 38 άλλους κλάδους, οι δύο κλάδοι που καταγράφουν τους μεγαλύτερους πολλαπλασιαστές απασχόλησης και εισοδήματος και είναι οι βασικοί κλάδοι που επενδύουν σε έργα υποδομών, είναι ο κλάδος της ενημέρωσης και της επικοινωνίας και ο κλάδος των κατασκευών. Συνεπώς, η ενίσχυση τους θα έχει θετικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη και στην ενίσχυση της περιφερειακής οικονομίας, αυξάνοντας το περιφερειακό εισόδημα και δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας.

Οι Υποδομές στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας
Η Δυτική Ελλάδα βρίσκεται σε μειονεκτική θέση συγκριτικά με τις υπόλοιπες Περιφέρειες στον τομέα των υποδομών. Όσον αφορά τις Βασικές Υποδομές, παρά την ολοκλήρωση της Ολυμπίας και Ιονίας Οδού, υστερεί σε οδικές υποδομές έναντι των άλλων περιφερειών αλλά και της γενικότερης ανισότητας μεταξύ της δυτικής και της ανατολικής ηπειρωτικής Ελλάδας. Σχετικά με το σιδηροδρομικό δίκτυο, η ΠΔΕ δεν διαθέτει ακόμα ενεργή σιδηροδρομική υποδομή. Χαμηλής εμβέλειας χαρακτηρίζονται οι αεροπορικές υποδομές, με μοναδικά σημεία επιβατικής -και μόνο- εξυπηρέτησης τα αεροδρόμια του Αράξου και του Ακτίου. Οι λιμένες Πατρών και Αστακού αποτελούν τα κύρια σημεία θαλάσσιων εμπορικών και επιβατικών μεταφορών, με τις εμπορικές να αποτελούν εξαιρετικής σημασίας πηγή εσόδων και εξωστρέφειας της Περιφέρειας. Ενώ στις Τεχνολογικές Υποδομές, η Δυτική Ελλάδα αντιμετωπίζει σημαντική υστέρηση στη χρήση Πληροφοριακών & Επικοινωνιακών Συστημάτων και Δικτύων, τόσο σε σύγκριση με ελληνικές περιφέρειες, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η σύνδεση έρευνας – παραγωγής προσφέρει προστιθέμενη αξία.

Η καινοτομία απαντάται ως αντικείμενο έρευνας στα πανεπιστημιακά και τεχνολογικά ιδρύματα, αλλά και ως καθημερινή ιδέα που αλλάζει τα δεδομένα. Το μέλλον της ελληνικής οικονομίας θα κριθεί από την ανταγωνιστικότητά της αλλά αφορά και κάτι ακόμα πιο μεγαλόπνοο, τη διαμόρφωση των βάσεων για παραγωγή υψηλής προστιθέμενης αξίας προϊόντων, κατασκευών και υπηρεσιών. Υπό το πρίσμα αυτό, απαιτούνται θύλακοι – κόμβοι ινστιτούτων με εφαρμοσμένη έρευνα και επιχειρήσεις γύρω τους, ώστε να παραχθούν τέτοια προϊόντα. Τέτοιο κέντρο, μεταξύ πολλών άλλων στην Ευρώπη και την Αμερική, είναι το Επιστημονικό και Τεχνολογικό Πάρκο Αντλερσχοφ στο Βερολίνο, όπου συνυπάρχουν, μία θερμοκοιτίδα νεοφυών εταιρειών (startups), έντεκα ινστιτούτα βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας, ένα μιντιακό κέντρο, καθώς και έξι σχολές του Πανεπιστημίου Χούμπολτ.

Η αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα για την ανάπτυξη καινοτομιών. Είναι αναγκαία η ενίσχυση της υποδομής των ερευνητικών φορέων για την ανάπτυξη της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας στα ΑΕΙ, ΑTEI και Ινστιτούτα και την διάχυση των παραγόμενων προϊόντων έρευνας και εφαρμογής στις τοπικές επιχειρήσεις. Στην ΠΔΕ βρίσκονται μερικά από τα σημαντικότερα ερευνητικά ιδρύματα της χώρας τα οποία παρέχουν τις απαραίτητες υπηρεσίες και υποδομές. Ειδικότερα, το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Πανεπιστήμιο Αγρινίου, το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, τα ΑΤΈΙ Πατρών και Μεσολογγίου, τα Ερευνητικά Ινστιτούτα ΕΙΧΗΜΥΘ, ΙΤΥ, ΙΝΒΙΣ, ΕΘΙΑΓΕ, το Πανεπιστημιακό Ερευνητικό Κέντρο του Π.Π. με εννέα Ερευνητικά Ινστιτούτα, καθώς και το Επιστημονικό Πάρκο Πατρών, ασκούν σημαντική δραστηριότητα στον τομέα της Έρευνας και Τεχνολογίας αλλά και στην προώθηση της επιχειρηματικότητας στην Περιφέρεια.
Απαιτείται όμως μια σαφής και αμερόληπτη τοποθέτηση, ώστε η έρευνα να τεθεί στο κέντρο της οικονομικής ζωής και να συνδεθεί με επικερδείς επιχειρήσεις, οι οποίες θα μπορούν να δίνουν εμπορικό χαρακτήρα στα αποτελέσματα της έρευνας και να κάνουν απευθείας παραγγελία για καινοτομικά προϊόντα. Από στατιστική έρευνα προέκυψε ότι οι περισσότερες επιχειρήσεις καινοτομούν για να ικανοποιήσουν ήδη δημιουργημένη ζήτηση και όχι στη βάση προσδοκώμενης ζήτησης από την καινοτομία. Φαίνεται συνεπώς να αποφεύγουν να εμπλακούν σε ανάπτυξη καινοτομίας αν δεν διαφαίνεται εξασφαλισμένη ζήτηση, όπως επίσης, δεν διαθέτουν οργανωμένο τμήμα Έρευνας & Ανάπτυξης και δεν συνάπτουν ερευνητικές σχέσεις με ερευνητικά κέντρα. Το γεγονός αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι καινοτομούν περιστασιακά και οι καινοτομίες που εφαρμόζουν είναι χαμηλού επιπέδου, αφορώντας κυρίως απομιμήσεις, αντιμετώπιση καθημερινών προβλημάτων, κ.λπ.
Αξιοποίηση Ερευνητικών Αποτελεσμάτων

Τα μεγαλύτερα προβλήματα της Έρευνας & Τεχνολογίας στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας εντοπίζονται στις δράσεις ενεργοποίησης του ιδιωτικού τομέα τόσο ως προς την εκδήλωση ουσιαστικού ενδιαφέροντος, όσο και ως προς τα αποτελέσματα και το βαθμό αξιοποίησης τους στην παραγωγική διαδικασία που είναι και ο τελικά επιδιωκόμενος στόχος. Ένα από τα εργαλεία που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για το σκοπό αυτό είναι το Διεθνές Πρότυπο ISO 56002:2019 «innovationmanagementsystem», το οποίο έχει υιοθετηθεί και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης.

Η βελτίωση των απαραίτητων συνθηκών για την εξισορρόπηση μιας προβληματικής Περιφέρειας με αυτά τα χαρακτηριστικά, πρέπει να συνδυαστεί με τους απαραίτητους πόρους, με τον απαραίτητο στοχευμένο στρατηγικό σχεδιασμό και με την ταχύτητα που απαιτείται. Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι μια Περιφέρεια, για να είναι ανταγωνιστική μέσα στο σύστημα της παραγωγής – αξιοποίησης της γνώσης και της τελικής μετατροπής της σε οικονομική και κοινωνική ευημερία, θα πρέπει να συγκεντρώνει μια σειρά από παραμέτρους – κλειδιά, όπως:
1. Την ύπαρξη κατάλληλης υποδομής για την παραγωγή και αξιοποίηση της
γνώσης (όπως Πανεπιστήμια και ερευνητικά και τεχνολογικά κέντρα) αλλά και
ενδιάμεσους μηχανισμούς διάδοσης και αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της
έρευνας και υποστήριξης της καινοτομίας, τεχνολογικά πάρκα,γραφεία διαμεσολάβησης, κ.λπ.
2. Την ύπαρξη παράλληλα, αποτελεσματικών δικτύων που προωθούν την αύξηση της ζήτησης για νέα γνώση, μιας στενής δηλαδή συνέργειας και συνεργασίας με τον παραγωγικό ιστό και τις επιχειρήσεις, μεμονωμένα ή ομαδικά.

Η καινοτομία στην Δυτική Ελλάδα φαίνεται να υστερεί σημαντικά σε,
1. Δαπάνες για Έρευνα & Ανάπτυξη,
2. Δαπάνες για εκσυγχρονισμό ως ποσοστό του κύκλου εργασιών,
3. Καινοτομικές συνεργασίες με Τριτοβάθμια Ιδρύματα και Ερευνητικά Ινστιτούτα,
4. Εξειδικευμένο προσωπικό και Δια βίου μάθηση,
5. Κεφάλαια Επιχειρηματικού Κινδύνου και επιχορήγηση από το δημόσιο.
Σκοπός της EETEM είναι να συνδράμει με κάθε τρόπο τους μηχανικούς TE που ασχολούνται, τόσο με την έρευνα σε αναπτυξιακές εταιρίες, όσο και με την εφαρμογή καινοτομιών σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και κυρίως στη βιομηχανία, αλλά και να ενισχύσει την ερευνητική προσπάθεια και την εφαρμογή της τεχνολογίας σε κρίσιμους τομείς της τεχνικής ανάπτυξης. Προς το σκοπό αυτό θα επιδιωχθεί να βρει αντίκρισμα και στην ΠΔΕ, η συγχρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων από επιχειρηματικούς φορείς έτσι ώστε να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα των μελετών, προωθώντας:
1. Τη συνεργασία των μηχανικών ΤΕ με τους κοινωνικούς και οικονομικούς εταίρους στην έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη, καθώς και στην προώθηση της καινοτομίας στις επιχειρήσεις (με έμφαση στον κατασκευαστικό τομέα, την ενέργεια και τη βιομηχανία).
2. Τη στοχευμένη συμβουλευτική και τεχνική στήριξη με σκοπό τη σύναψη συμφωνιών παραχώρησης δικαιωμάτων σε υπάρχουσες επιχειρήσεις ή τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων (τεχνοβλαστών).
Στην κατεύθυνση αυτή η ΕΕΤΕΜ θα αναλάβει πρωτοβουλίες και για μια σειρά υποστηρικτικών λειτουργιών και διαδικτύωσης των μηχανικών ΤΕ, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στον καταιγισμό των πληροφοριών και των εξελίξεων, αλλά και στις απαιτήσεις του ανταγωνισμού και με συμμετοχή εκπροσώπων της βιομηχανίας, των επιχειρήσεων και των οργανισμών του ευρύτερου δημόσιου τομέα, των ερευνητικών κέντρων και των Ιδρυμάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.

Για την Διοικούσα Επιτροπή του Ν.Τ. Αχαΐας
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Φώτιος Κατριβέσης
Ηλεκτρολόγος Μηχανικός T.E, M.Sc, Ph.D”

Η τελευταία εκδήλωση του 1ου Συνεδρίου IMPACT 2022, το Σάββατο 18 Ιουνίου, είχε θέμα «Εκπαίδευση – Διοίκηση και Τεχνολογία» και ήταν μια… γέφυρα διαλόγου πάνω στην οποία «περπάτησαν» Ακαδημαϊκοί και Ερευνητές εγνωσμένης αξίας. Στόχος αυτή της συνάντησης ακαδημαϊκών ήταν να προσδιορίσουν μελλοντικούς δρόμους ανάπτυξης και ευημερίας, με άξονα την δουλειά που γίνεται στο Πανεπιστήμιο και τα Ερευνητικά Ινστιτούτα έχοντας ως βασικό στόχο την προσέλκυση επενδύσεων και την αξιοποίηση επίσης όλων των διαθέσιμων Κοινοτικών πόρων.

Ο Αθανάσιος Κατσής, Πρύτανης του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου κινήθηκε πάνω στο βασικό πλαίσιο εισηγήσεων του διημέρου σε μια ομιλία με αντικείμενο την σύνδεση των Πανεπιστημίων με την αγορά εργασίας. Εστιάζοντας αρχικά την εξέλιξη του θεσμού της πρακτικής άσκησης. Η ίδρυση Γραφείων Μεταφοράς Τεχνολογίας στα Πανεπιστήμια, με δικαίωμα πλέον ίδρυσης και εταιρειών τεχνοβλαστών αλλά και start-up χαρακτηρίστηκε ως θετική εξέλιξη.

Πάνω στο ίδιο ζήτημα, την πρακτική άσκηση, αναφέρθηκε και στα Βιομηχανικά Διδακτορικά τα οποία περιλαμβάνονται στον υπό διαβούλευση νέο νόμο – πλαίσιο για την Παιδεία. «Θα πρέπει να μπορέσουμε αυτή η συζήτηση να γίνεται και εκτός των σχολών Θετικών Επιστημών» τόνισε για το θέμα των Βιομηχανικών Διδακτορικών, εκφράζοντας τον προβληματισμό του για τον φοιτητή ο οποίος θα αποτύχει στο Διδακτορικό, εγκαταλείποντας πιθανά μια σταδιοδρομία πριν καν ξεκινήσει. «Τα Πανεπιστήμια που θα κινηθούν πιο επιθετικά, με συμπράξεις και συνεργασία με την Περιφέρεια, θα προχωρήσουν. Τα Πανεπιστήμια που θα παραμείνουν κτήμα συνάδελφων, κινούνται σε μια λογική αποτυχίας» κατέληξε.

Ακολούθησε ο Βασίλης Μπουργανός, Διευθυντής ΙΤΕ/ΙΕΧΜΗ ο οποίος αναφέρθηκε στο ιστορικό του Ινστιτούτου επισημαίνοντας ότι, στην εξέλιξη της πορείας του, έχει επιτύχει να κινηθεί εξωστρεφώς. Ανταποκρινόμενο μέσα από μια σειρά πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει, σε όλες τις μεγάλες κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις όπως η πανδημία του Covid αλλά και το τρέχον Ενεργειακό ζήτημα και βέβαια την Υγεία όπου η έρευνα αναπτύσσεται πάνω σε σημαντικές διεπιστημονικές συνεργασίες.

«Είναι σημαντικό να αναφέρω την διεπιστημονικότητα η οποία αναπτύσσεται μέσα στο Ινστιτούτο τόσο στις επιστημονικές περιοχές με τις οποίες δραστηριοποιείται όσο και με άλλα εργαστήρια και Πανεπιστήμια» τόνισε αναφερόμενος και σε μια σειρά από παραδείγματα όπως η ανάπτυξη προηγμένων υλικών πάνω στην Ενέργεια και το Περιβάλλον, την Νανοτεχνολογία και Βιοτεχνολογία για τα τρόφιμα και βιομηχανικές εφαρμογές κ.ά. Σημαντική ήταν η τοποθέτηση από τον καθ. Δημήτρη Μούρτζη, Αντιπρόεδρο του ΕΛΚΕ και Επιστημονικό Υπεύθυνο στο Γραφείο Διασύνδεσης στο Παν/μιο Πατρών με αντικείμενο την ουσιαστική διασύνδεση Εκπαίδευσης και Αγοράς Εργασίας, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ψηφιακής Ατζέντας («Society 4.0).
«Πρέπει να δημιουργήσουμε ανθρώπους οι οποίοι είναι ικανοί να αναπτύξουν δεξιότητες. Χωρίς αυτή την ικανότητα δεν θα μπορέσουν να ανταγωνιστούν σε κάποιο άλλο εργασιακό περιβάλλον» τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Μούρτζης.

Ο καθ. Χρυσόστομος Στύλιος, Διευθυντής στο ΙΝΒΙΣ (Ινστιτούτο Βιομηχανικών Συστημάτων) εστίασε στην Ψηφιακή Μετάβαση στα πλαίσια της 4 ης Βιομηχανικής Επανάστασης και την συμβολή του ΙΝΒΙΣ πάνω στην μεγάλη αυτή μεταρρυθμιστική και εκσυγχρονιστική προσπάθεια που βρίσκεται σήμερα σε εξέλιξη στη χώρα μας. «Ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός δεν είναι απλά η υιοθέτηση μιας νέας τεχνολογίας αλλά η εξέλιξη της τεχνολογίας σε περιοχές που δεν υπήρχαν και εντός της Βιομηχανίας» εξήγησε, επισημαίνοντας ότι απομένει μεγάλο ποσοστό σε επίπεδο εγχώριας βιομηχανίας να υιοθετήσει αυτή την αναγκαία μετεξέλιξη στην παραγωγή.
Στη διάρκεια της παρέμβασής του ο Ομότιμος Καθηγητής και πρώην Πρύτανης του Πανεπιστημίου Σταύρος Κουμπιάς εστίασε και αυτός με την σειρά του στο αύριο του Πανεπιστημίου μέσα από την ανάπτυξη της έρευνας και την διασύνδεση με την αγορά.

«Με μια συντονισμένη προσπάθεια του Πανεπιστημίου Πατρών και με συμμετοχή μεγάλου αριθμού συνεργατών, πριν από 15 χρόνια, μπόρεσε να χρηματοδοτηθεί μ ένα μεγάλο ποσό για να αναπτύξει σύστημα αξιόπιστων και ασφαλών ηλεκτρονικών υπηρεσιών. Ένα σύστημα συνεχώς βελτιούμενο και, στο σημαντικότερο, προσαρμοζόμενο στο Ακαδημαϊκό περιβάλλον το οποίο έγινε με κόπο αλλά και αστοχίες, λόγω των δυσκολιών. Αλλά το τελικό αποτέλεσμα ήταν εξαιρετικά ικανοποιητικό» σχολίασε ο πρώην Πρύτανης, εστιάζοντας εν συνεχεία στην δυσκολία του Ψηφιακού Μετασχηματισμού στον χώρο του Πανεπιστημίου.
Τέλος, ο Βασίλειος Λουκόπουλος, Πρόεδρος στο Επιστημονικό Πάρκο Πατρών, αναφέρθηκε πάνω σε μια σειρά από σημαντικά στοιχεία που σχετίζονται με την προώθηση της Καινοτομίας στην παραγωγή. Σύμφωνα με αυτά, στη Δυτική Ελλάδα η δαπάνη ανά κάτοικο για την έρευνα και καινοτομία υπολογίζεται στα 172,4 ευρώ με την Περιφέρεια να βρίσκεται στην 4η θέση στη χώρα, κοντά στον εγχώριο μέσο όρο, σε απόσταση μεγάλη όμως από τον μέσο όρο δαπάνης σε επίπεδο Ε.Ε. Στη Δυτική Ελλάδα το 50% και πλέον επιχειρήσεων δαπανούν ποσά για την νέα τεχνολογία και ανάλογο ποσοστό παρουσιάζει κάποιο νέο καινοτομικό προϊόν.
Ακολούθησαν τοποθετήσεις συνέδρων. Συντονιστής της συζήτησης ήταν ο καθηγητής και πρόεδρος του ΙΤΥ-Ε Διόφαντος, όπου και φιλοξενήθηκαν οι εκδηλώσεις του IMPACT 2022, Δημήτρης Σερπάνος.