23-9-1821: Εδραίωση τής Επανάστασης και ανάδειξη τής ηγετικής μορφής τού Κολοκοτρώνη Η Άλωση τής Τριπολιτσάς

Συμπληρώθηκαν προχθές 201 χρόνια από την απελευθέρωση τής Τριπολιτσάς, που απετέλεσε την πρώτη μεγαλύτερη στρατιωτική επιτυχία των επαναστατημένων Ελλήνων, με αρχιτέκτονα και πατέρα τής νίκης τον Αρχιστράτηγο τής Λευτεριάς Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Κορυφαίας σημασίας γεγονός, που δεν μπορεί να λησμονήσει σήμερα ούτε ο… Ερντογάν, όπως έδειξε με το προκλητικό του τουίτ, που γέμει παραληρηματικού εθνικισμού!

Πράγματι, χάρη στην άλωση τής Τριπολιτσάς, όπως απεκλήθη διά το επισημότερον, η Επανάσταση εδραιώθηκε, η Πελοπόννησος απελευθερώθηκε πλήρως και απετέλεσε τον πυρήνα τού υπό ίδρυσιν Ελληνικού κράτους, ενώ πλέον απεκλείσθη κάθε συμβιβασμός μεταξύ τυράννων και υποδούλων…
Τούτο γιατί η άλωση ίσως συνδυάζεται με μιαν οιονεί σκοτεινή στιγμή τής πολεμικής συμπεριφοράς τού επαναστατημένου γένους: Οι Τουρκόφιλοι τής εποχής, όσοι υπήρχαν και δρούσαν διεθνώς – καθώς ο Ερντογάν σήμερα – εξανέστησαν: Προς τι οι σφαγές όλου τού τουρκικού στοιχείου; Οι φρικαλεότητες εκ μέρους των Ελλήνων έναντι τού άμαχου πληθυσμού τής Τριπολιτσάς;
Η απάντηση είναι αυτονόητη: Γράφει ο Κωστής Παπαγιώργης σχετικά με την αναγκαιότητα τής σφαγής: «Αυτό που θεωρήθηκε εθνική ντροπή ήταν στην πραγματικότητα μια εθνική ανάσταση – έστω και ανόσια. Μόνο με την άλωση τής Τριπολιτσάς οι ραγιάδες μυήθηκαν στο βαθύτερο νόημα τού πολέμου που είχαν κηρύξει. Δεν υπήρχε πλέον κανένα περιθώριο συμβιβασμού ανάμεσα στους δύο λαούς. Ο πόλεμος θα έφτανε μέχρις εσχάτων».
Και φυσικά οι σκηνές που εκτυλίχθηκαν στους δρόμους και στα σπίτια τής πρωτεύουσας δικαιολογούνται από το μένος αιώνων κατά τού τυράννου. Πρόσφατες ήσαν οι αποτρόπαιες σφαγές των Τούρκων σε όλη την επικράτεια. Πρόσφατος ήταν ο απαγχονισμός τού Πατριάρχη. Αν προστεθούν σε αυτά ο τραγικός φόρτος τετρακοσίων ετών δουλείας, κατανοεί κανείς, υπό τις συνθήκες τής στιγμής, την «κατάσταση απόλυτου ασυδοσίας» που επεκράτησε. Ο Κολοκοτρώνης και οι οπλαρχηγοί έπραξαν το παν για να αποτρέψουν τα έκτροπα. Δεν κατάφεραν ωστόσο να συγκρατήσουν την «δικαία αθεμιτουργία» τού λαού…
Σίγουρα ο Κολοκοτρώνης ήταν ο ιθύνων νους όχι μόνον τής άλωσης, αλλά και ολόκληρης τής Επανάστασης! Από τις πρώτες μέρες τού ξεσηκωμού, είχε συλλάβει την ιδέα της πολιορκίας και τής άλωσης τής Τριπολιτσάς, επειδή κατείχε στρατηγική θέση και ήταν το διοικητικό κέντρο τής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον Μοριά. Στην Τριπολιτσά είχε την έδρα του ο στρατιωτικός διοικητής τής Πελοποννήσου, εκεί ζούσε ο μισός τουρκικός πληθυσμός της και την υπερασπιζόταν σημαντικός αριθμός ενόπλων σωμάτων. Επρόκειτο δηλαδή για μιαν επικίνδυνη εχθρική εστία, η οποία εάν δεν εξουδετερωνόταν θα ήταν μια διαρκής απειλή για τις επαναστατημένες επαρχίες τού Μοριά.
Η στρατηγική σύλληψη τού Κολοκοτρώνη δεν έγινε αμέσως αποδεκτή από τους άλλους, επειδή προϋπέθετε οργανωμένο στρατό, που δεν υπήρχε. Ο Κολοκοτρώνης με επιμονή και πειστικότητα αντέστρεψε την άρνηση και στα μέσα Απριλίου αποφασίσθηκε σε πρώτη φάση ο αποκλεισμός τής πόλης.
Ενώ προεπαναστατικά θεωρείται πως στην Τρίπολη κατοικούσαν περί τους 20.000 κατοίκους, μισοί Έλληνες – μισοί Τούρκοι και 1000 περίπου Εβραίοι, μετά τα πρώτα επαναστατικά γεγονότα πολλοί Έλληνες απεχώρησαν, ενώ συγκεντρώθηκαν για λόγους ασφαλείας πολλοί Τούρκοι, με αποτέλεσμα προς το τέλος τής πολιορκίας στην πόλη υπήρχαν 35.000 ψυχές, Τούρκοι, Χριστιανοί, Αλβανοί και Εβραίοι.
Τραγική συνέπεια τής πολιορκίας ήταν η φυλάκιση και μαρτυρική σταδιακή εξόντωση των Αρχιερέων και Προκρίτων που είχαν κληθεί στην πόλη από την Τουρκική διοίκηση ως όμηροι. Ελάχιστοι από αυτούς κατόρθωσαν να παραμείνουν ζωντανοί και υγιείς μέχρι την απελευθέρωση…
Αγαθή συγκυρία στην συγκεκριμένη περίοδο ήταν η απουσία τού στρατιωτικού διοικητή τής Πελοποννήσου Χουρσίτ Πασά που έδρευε στην πόλη, ο οποίος επικεφαλής μεγάλου στρατιωτικού σώματος είχε αποσταλεί προς καταστολή τού επικηρυγμένου Αλή Πασά στα Ιωάννινα…

Η ΤΥΧΗ ΤΟΥ ΧΟΥΡΣΙΤ

Αξίζει εν προκειμένω να παρακολουθήσουμε την τύχη τού Χουρσίτ Πασά: Είχε την φήμη τού πιο αμείλικτου πολέμαρχου των Τούρκων. Καταγόταν από την Γεωργία τού Καυκάσου και είχε χριστιανούς γονείς. Εξισλαμίστηκε νεαρός και ως γενίτσαρος αναδείχθηκε στρατιωτικά. Αφού είχε διάφορες επιτυχίες, κυρίως εναντίον των Σέρβων, ο σουλτάνος τον έστειλε το 1820 στην Πελοπόννησο, όπου υπήρχαν πληροφορίες ότι η Φιλική Εταιρεία προετοίμαζε Επανάσταση.
Ο Χουρσίτ εγκαταστάθηκε στο περιβόητο Σεράι, το λαμπρότερο κτίσμα τής πόλης, με τους αμύθητους θησαυρούς, όπου διαβιούσε πολυτελώς, ενώ οι Έλληνες δεινοπαθούσαν. Πολύτιμο απόκτημά του το χαρέμι του, με 64 συνολικά γυναίκες, εκ των οποίων οι τέσσερεις επίσημες σύζυγοί του.
Πολύ σύντομα, τον Ιανουάριο τού 1821, έλαβε εντολή να μεταβεί προσωρινά στα Ιωάννινα, προκειμένου να καταστείλει την ανταρσία τού Αλή Πασά. Στην θέση του άφησε ως τοποτηρητή τον Μεχμέτ Σαλήχ, με δύναμη 1.000 Αλβανών για την επιβολή τής τάξης. Η επιχείρηση αυτή στην Ήπειρο διήρκεσε περισσότερο από όσο υπολόγιζε και έτσι το ξέσπασμα τής Ελληνικής Επανάστασης στην Πελοπόννησο τον βρήκε απόντα, γεγονός που αποδείχθηκε καθοριστικό για την νίκη των Ελλήνων.
Ο Χουρσίτ τελικά εξόντωσε τον Αλή Πασά, έστειλε τους θησαυρούς του στον σουλτάνο και εν συνεχεία μετέβη στην Λάρισα. Ταυτόχρονα όμως οι αντίζηλοί του τον διέβαλλαν. Έπεισαν τον σουλτάνο ότι ο Χουρσίτ είχε καταχραστεί το μεγαλύτερο μέρος τής αμύθητης περιουσίας τού Αλή. Έτσι η Πύλη απεφάσισε να τον παραμερίσει και ανέθεσε την καταστολή τής Επανάστασης στον Δράμαλη.
Ο Χουρσίτ παρέμεινε στην Λάρισα, όπου έμαθε ότι ο Κολοκοτρώνης επέτυχε την άλωση τής Τριπολιτσάς. Τότε ιδιαίτερα ανησύχησε για το χαρέμι του, ενώ κατάφερε να επιτύχει συμφωνία ανταλλαγής, με την μεσολάβηση τού Άγγλου αρμοστή των Επτανήσων Μαίτλαντ.
Αδοκήτως όμως διεπίστωσε, όταν παρέλαβε τελικά το χαρέμι του, ότι οι γυναίκες του είχαν συνάψει σχέσεις με Έλληνες, αφού οι περισσότερες είχαν μείνει έγκυες! Εξοργίστηκε και διέταξε τους δήμιους να τις πνίξουν στον Πηνειό… Λίγους μήνες αργότερα, όταν πληροφορήθηκε ότι ο σουλτάνος είχε δώσει εντολή να τον εκτελέσουν, με την κατηγορία τής κατάχρησης, θέλησε να τον προλάβει. Αφού ετοίμασε έναν μεγαλοπρεπή τάφο και οργάνωσε την κηδεία του, έδωσε ο ίδιος τέλος στην ζωή του…