Συνταξιοδοτικά συστήματα: Σε ευρωπαϊκό Βορρά και Σκανδιναβία τα καλύτερα στον κόσμο

Ο ευρωπαϊκός Βορράς και η Σκανδιναβία καταλαμβάνουν για μία ακόμη φορά τις πρώτες θέσεις στην κατάταξη των χωρών με κριτήριο την ποιότητα των συνταξιοδοτικών τους συστημάτων και τις απολαβές των συνταξιούχων αλλά και την ηλικία συνταξιοδότησης. Η Ισλανδία, η Ολλανδία και η Δανία βρίσκονται στις τρεις πρώτες θέσεις φέτος, σύμφωνα με τον παγκόσμιο δείκτη συντάξεων του Ινστιτούτου Mercer CFA. Η σχετική έκθεση, όμως, δεν σταματάει στην αξιολόγηση των χωρών αλλά προχωράει στη διαπίστωση πως κάτι πρέπει να αλλάξει στα συνταξιοδοτικά συστήματα των ευρωπαϊκών χωρών που, όπως είναι γνωστό εδώ και πολλά χρόνια, κινδυνεύουν σύντομα να μην είναι βιώσιμα.

Οι τρεις χώρες που κατατάσσονται στις τρεις πρώτες θέσεις, χωρίς να παραμένουν αλώβητες από τις αρνητικές εξελίξεις στην οικονομία, είναι γεγονός ότι διαθέτουν βιώσιμα συνταξιοδοτικά συστήματα που χρηματοδοτούνται από το κράτος και τον ιδιωτικό τομέα παράλληλα, ενώ παρουσιάζουν «υψηλό επίπεδο αξιοπιστίας και ακεραιότητας». Στην έκθεσή του το εν λόγω Ινστιτούτο διαπιστώνει τις παγιωμένες παθογένειες που παρουσιάζουν τα συνταξιοδοτικά συστήματα των ευρωπαϊκών χωρών καθώς απειλούνται πρωτίστως από τη γήρανση των πληθυσμών, τη συνεχή αύξηση του χρέους των κυβερνήσεων και την υπογεννητικότητα, χαίνουσα πληγή των περισσότερων και περισσότερο ανεπτυγμένων ευρωπαϊκών χωρών. Οπως επισημαίνει το Mercer, οι νεότερες γενιές μπαίνουν στην αγορά εργασίας πολύ αργότερα σε σύγκριση με τις προηγούμενες, συνταξιοδοτούνται ή επιδιώκουν να συνταξιοδοτηθούν στην ίδια ηλικία με τις παλαιότερες γενιές και στο μεταξύ έχουν μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής και ζουν περισσότερο. Γι’ αυτό και κάτι πρέπει να αλλάξει, δηλαδή κάτι από όλα αυτά πρέπει να παραχωρηθεί και οι νεότερες γενιές να το χάσουν όσο κι αν ήταν δεδομένο για τις παλαιότερες γενιές.

Οπως τόνισε κατά την παρουσίαση της έκθεσης ο Ντέιβιντ Κοξ, συνεργάτης του Mercer και κυριότερος από όσους συνέταξαν την κοινή αυτή έρευνα, αυτό που συμβαίνει σε πολλές χώρες είναι ότι «εξαιτίας των περισσότερων ετών που αφιερώνουν οι τελευταίες γενιές στην εκπαίδευσή τους, σε πολλές χώρες οι νέοι μπαίνουν στην αγορά εργασίας κάπως αργότερα». Παράλληλα, η έκθεση υπογραμμίζει ότι το σημερινό οικονομικό περιβάλλον χαρακτηρίζεται από μισθούς που δεν αυξάνονται ή αυξάνονται με πολύ αργούς ρυθμούς, υψηλό και επιταχυνόμενο πληθωρισμό και μειωμένες αποδόσεις των επενδύσεων σε πολύ μεγάλες κατηγορίες τίτλων, και ο συνδυασμός αυτός ασκεί μεγαλύτερες πιέσεις στην οικονομική κατάσταση των συνταξιοδοτικών ταμείων. Ανάμεσα στα μέτρα που προτείνει το Ινστιτούτο Mercer σε κυβερνήσεις και κοινωνίες είναι να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή των ανθρώπων μεγαλύτερης ηλικίας στην αγορά εργασίας, καθώς έτσι θα αυξηθούν οι αποταμιεύσεις τους και θα περιοριστούν τα χρόνια που θα διανύσουν ως συνταξιούχοι.

Πέραν των ευρωπαϊκών χωρών, η υπερδύναμη κατατάσσεται στην 20ή θέση ανάμεσα σε 44 χώρες, ενώ η Πορτογαλία καταλαμβάνει την 24η θέση. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η Κίνα, αν και η δεύτερη σε μέγεθος οικονομία του κόσμου, κατατάσσεται στην 36η θέση. Στην τελευταία θέση βρίσκεται η Ταϊλάνδη και αμέσως πριν από αυτήν οι Φιλιππίνες, η Αργεντινή και η Ινδία. Στη σχετική ανάλυση των προβλημάτων που παρουσιάζουν τα συνταξιοδοτικά συστήματα αυτών των χωρών της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής, το Ινστιτούτο Mercer επισημαίνει πως διαθέτουν κάποια «επιθυμητά» χαρακτηριστικά αλλά παρουσιάζουν και πολύ μεγάλες αδυναμίες που θα πρέπει να αντιμετωπισθούν. Επισημαίνει ιδιαιτέρως ότι το Μεξικό, παρά το γεγονός ότι βρίσκεται στην 29η θέση, έχει βελτιώσει τις επιδόσεις του σημαντικά σε ό,τι αφορά τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού.