Όλο και περισσότεροι φορολογούμενοι και επιχειρήσεις προσφεύγουν στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων προκειμένου να βρουν το δίκιο τους με την Εφορία, καθώς αμφισβητούν φόρους και πρόστιμα που τους έχουν βεβαιωθεί. Πέρυσι το 26,75% των φορολογουμένων που προσφυγές στη Διεύθυνση Επίλυσης στην ΔΕΔ δικαιώθηκαν μερικώς ή ολικώς και γλίτωσαν από την πληρωμή σημαντικών ποσών.

Συνολικά, καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετούς περιόδου 2013- 2022 κατά την οποία λειτούργησε η ΔΕΔ το ποσοστό των φορολογουμένων που δικαιώθηκαν μερικώς ή ολικώς από τη συγκεκριμένη υπηρεσία ανέρχεται σε 23,8%. Από την άλλη πλευρά, το 40,72% των φορολογουμένων που έχουν προσφύγει στη ΔΕΔ αναγκάστηκαν να προσφύγουν στη συνέχεια στα διοικητικά δικαστήρια, καθώς οι προσφυγές τους απορρίφθηκαν.

Ο νόμος ορίζει τα εξής: Όποιος φορολογούμενος θεωρεί ότι αδικήθηκε από κάποια απόφαση επιβολής φόρου ή προστίμου της φορολογικής διοίκησης δεν έχει το δικαίωμα, αρχικά, να προσφύγει απευθείας στα διοικητικά δικαστήρια. Είναι υποχρεωμένος να ασκήσει, πρώτα, «ενδικοφανή προσφυγή» υποβάλλοντας σχετική αίτηση στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών του υπουργείου Οικονομικών, καταβάλλοντας το 50% των αμφισβητούμενων ποσών. Μοναδική περίπτωση να αποφύγει κανείς το 50% είναι να δώσει επαρκή στοιχεία τα οποία να δικαιολογούν αναστολή για σοβαρούς λόγους οικονομικής αδυναμίας.

1. Γιατί υποβάλλονται οι ενδικοφανείς προσφυγές;

Οι ενδικοφανείς προσφυγές υποβάλλονται για την επανεξέταση των πράξεων της φορολογικής διοίκησης στο πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας. Στόχος είναι η επίλυση των φορολογικών διαφορών σε σύντομες προθεσμίες, ώστε να επιτυγχάνεται η συντομότερη είσπραξη δημόσιων εσόδων και η αποσυμφόρηση των διοικητικών δικαστηρίων από υποθέσεις που μπορούν να επιλυθούν σε επίπεδο φορολογικής διοίκησης.

2. Ποια υπηρεσία είναι αρμόδια για την εξέταση των ενδικοφανών προσφυγών;

Η ενδικοφανής προσφυγή ασκείται, μέσω της αρμόδιας φορολογικής αρχής (Δ.Ο.Υ. και Ελεγκτικά Κέντρα), ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών, όπως μετονομάστηκε η Υπηρεσία Εσωτερικής Επανεξέτασης της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων (Γ.Γ.Δ.Ε.). Σήμερα, αποτελεί Υπηρεσία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.

Η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών ασκεί, εκτός της κύριας αρμοδιότητάς της που είναι η επανεξέταση των πράξεων της φορολογικής διοίκησης στο πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας κατόπιν υποβολής ενδικοφανούς προσφυγής, υποχρεωτικά προ της άσκησης δικαστικής προσφυγής, τις κατωτέρω αρμοδιότητες:

α) Την εξέταση αιτημάτων αναστολής της καταβολής του 50% του αμφισβητούμενου ποσού της προσβαλλόμενης με την ενδικοφανή προσφυγή πράξης.

β) Την επανεξέταση υποθέσεων, σύμφωνα με τις μεταβατικές διατάξεις της παρ. 10 του άρθρου 72 (τέως 66) του Κ.Φ.Δ., που αναπέμπονται στη Φορολογική Διοίκηση με απόφαση διοικητικού δικαστηρίου για να τηρηθεί η διαδικασία διοικητικής επίλυσης της διαφοράς. Ειδικότερα, σε περίπτωση έκδοσης απόφασης διοικητικού δικαστηρίου με την οποία κηρύσσεται απαράδεκτη η συζήτηση ενδίκου βοηθήματος ή μέσου και αναπέμπεται η υπόθεση στη Φορολογική Διοίκηση για να τηρηθεί η διαδικασία διοικητικής επίλυσης της διαφοράς (και επειδή από την έναρξη ισχύος του Κ.Φ.Δ. κάθε αίτημα προς τη Φορολογική Διοίκηση, για διοικητικό ή δικαστικό συμβιβασμό, θεωρείται απαράδεκτο και δεν εξετάζεται, η υπόθεση πλέον εξετάζεται από τη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 63 του Κ.Φ.Δ.), εκτός εάν ο φορολογούμενος αποδεχθεί την προσβαλλόμενη πράξη εντός αποκλειστικής προθεσμίας πέντε ημερών από την κοινοποίηση σε αυτόν της δικαστικής απόφασης κατόπιν σχετικής πρόσκλησης της Φορολογικής Διοίκησης. Στις περιπτώσεις αυτές οι υποθέσεις διαβιβάζονται οίκοθεν από τη φορολογική αρχή στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, χωρίς την τήρηση της διαδικασίας που ορίζεται στις ΠΟΛ 1064/2017 και 1069/2014 (δηλαδή, χωρίς να ασκηθεί ενδικοφανής προσφυγή από τον φορολογούμενο) και στη συνέχεια ακολουθείται η προβλεπόμενη διαδικασία.

γ) Την επανεξέταση, στο πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας κατόπιν υποβολής ενδικοφανούς προσφυγής, των πράξεων της φορολογικής διοίκησης, με τις οποίες εφαρμόζονται διασφαλιστικά μέτρα σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παρ. 5 και 6 του άρθρου 46 του Κ.Φ.Δ. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι δεν θα υποβάλλονται ενδικοφανείς προσφυγές ενώπιον της Δ.Ε.Δ. για πράξεις διασφάλισης των συμφερόντων του Δημοσίου που εκδίδονται από την 22/12/2016.

3. Αρμοδιότητα της Υποδιεύθυνσης Επανεξέτασης και Νομικής Υποστήριξης που εδρεύει στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης

Οι ενδικοφανείς προσφυγές που υποβάλλονται κατά πράξεων, ρητών ή σιωπηρών, που εκδίδονται (ή συντελούνται), από την 1.4.2015 και εφεξής, από τις Δ.Ο.Υ. της Φορολογικής Περιφέρειας Θεσσαλονίκης, εκτός των υπαγομένων στις Δ.Ο.Υ. των νομών της Θεσσαλίας, καθώς και των Δ.Ο.Υ. μόνο των νομών Ηπείρου, από τις υπαγόμενες στη Φορολογική Περιφέρεια Πατρών, εξετάζονται από τα Τμήματα Α7 και Α8 – Επανεξέτασης της Υποδιεύθυνσης Επανεξέτασης και Νομικής Υποστήριξης, με έδρα την Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης.

Επισημαίνεται ότι στην αρμοδιότητα της ως άνω Υποδιεύθυνσης δεν υπάγονται οι ενδικοφανείς προσφυγές που ασκούνται κατά πράξεων που εκδίδονται από το Κέντρο Ελέγχου Φορολογουμένων Μεγάλου Πλούτου (Κ.Ε.ΦΟ.ΜΕ.Π.) και από το Κέντρο Ελέγχου Μεγάλων Επιχειρήσεων (Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ.), οι οποίες υπάγονται στην αρμοδιότητα της Υποδιεύθυνσης Επανεξέτασης της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών που εδρεύει στον νομό Αττικής.

4. Σε ποιες περιπτώσεις και πώς μπορώ να υποβάλω ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών;

Ο υπόχρεος, εφόσον αμφισβητεί πράξεις, ρητές ή σιωπηρές, που εκδίδονται ή συντελούνται από 1/1/2014 και εφεξής σε βάρος του από τη Φορολογική Αρχή και εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας οφείλει, πριν από την προσφυγή του στη Διοικητική Δικαιοσύνη, να ασκήσει ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων με αίτημα επανεξέτασης στο πλαίσιο διοικητικής διαδικασίας. Η ενδικοφανής προσφυγή κατατίθεται στην αρμόδια φορολογική αρχή που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη. Σημειώνεται ότι για την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών δεν απαιτείται παράβολο.

5. Μέσα σε ποια προθεσμία μπορώ να ασκήσω ενδικοφανή προσφυγή;

Η ενδικοφανής προσφυγή ασκείται κατά πράξεων των φορολογικών αρχών, εντός ανατρεπτικής προθεσμίας 30 ημερών που αρχίζει από τη συντέλεση της κοινοποίησης της πράξης ή τη συντέλεση της παράλειψης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 5 του Κ.Φ.Δ. ή αντίστοιχα του άρθρου 63 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας. Ειδικά για τους κατοίκους εξωτερικού η σχετική προθεσμία ορίζεται σε 60 ημέρες. Επισημαίνεται ότι η ως άνω προθεσμία για την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών, αναστέλλεται για το χρονικό διάστημα από την 1η έως την 31η Αυγούστου.

Έκτακτη στήριξη σε συνταξιούχους, οι οποίοι λαμβάνουν χαμηλές και μεσαίες συντάξεις, προβλέπεται από το νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών κατατέθηκε στη Βουλή.

Πρόκειται για ορισμένες από τις σημαντικότερες διατάξεις αρμοδιότητας του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο του ΥΠΟΙΚ και περιλαμβάνονται στην ευρύτερη δέσμη μέτρων που παρουσιάστηκαν από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης τον περασμένο μήνα και αποσκοπούν στη στήριξη της κοινωνίας από την εισαγόμενη πληθωριστική κρίση που συνεχίζεται.

Ειδικότερα:

Θεσπίζεται εφάπαξ οικονομικη ενίσχυση 200-300 ευρώ σε συνταξιούχους που λόγω προσωπικής διαφοράς ωφελήθηκαν λίγο ή καθόλου από την αύξηση 7,75% που ξεκίνησε να ισχύει από 1^η Ιανουαρίου 2023.

Με την ενίσχυση καλύπτεται το σύνολο των συνταξιούχων με προσωπική διαφορά και με αποδοχές κύριας σύνταξης έως και 1.600 ευρώ τον μήνα, δηλαδή 1.112.000 συνταξιούχοι.

Η ενίσχυση κλιμακώνεται με βάση το ύψος της καταβαλλόμενης σύνταξης και της προσωπικής διαφοράς.

Στο πλαίσιο αυτό:

• Έκτακτη ενίσχυση 300 ευρώ θα λάβουν οι συνταξιούχοι που δεν είδαν καθόλου την αύξηση 7,75% λόγω της προσωπικής διαφοράς και λαμβάνουν κύρια σύνταξη έως και 1.100 ευρώ.
• Έκτακτη ενίσχυση 250 ευρώ θα λάβουν οι συνταξιούχοι που δεν είδαν καθόλου την αύξηση 7,75% λόγω της προσωπικής διαφοράς και λαμβάνουν κύρια σύνταξη πάνω από 1.100 έως και 1.600 ευρώ το μήνα ή είδαν μικρότερη αύξηση (έως 3,49%) και λαμβάνουν κύρια σύνταξη έως και 1.100 ευρώ.
• Έκτακτη ενίσχυση 200 ευρώ θα λάβουν οι συνταξιούχοι που είδαν αύξηση έως και 3,49% και λαμβάνουν κύρια σύνταξη πάνω από 1.100 έως και 1.600 ευρώ ή αύξηση από 3,5% έως και 6,99% και λαμβάνουν κύρια σύνταξη έως και 1.100 ευρώ.

Η έκτακτη οικονομική ενίσχυση καταβάλλεται έως τις 31 Μαρτίου 2023. Είναι αφορολόγητη, ανεκχώρητη και ακατάσχετη στα χέρια του δημοσίου ή τρίτων. Δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη προς δημόσιους φορείς, δεν υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα και δεν υπόκειται σε οποιοδήποτε τέλος, εισφορά ή άλλη κράτηση υπέρ του Δημοσίου ή του ΕΦΚΑ.

Nέο πλαίσιο ρυθμίσεων οφειλών

Την ίδια στιγμή, θεσπίζεται νέο πλαίσιο ρυθμίσεων οφειλών προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης, λαμβάνοντας υπόψη τις νέες δυσκολίες που προκάλεσαν στους οφειλέτες μετά την πανδημία του κορωνοϊού η ενεργειακή κρίση και η σημαντική αύξηση του πληθωρισμού. Οι προβλέψεις νέου αυτού πλαισίου είναι πλήρως ευθυγραμμισμένες με αυτές που προβλέπονται για τα χρέη προς την Εφορία.

Συγκεκριμένα:

Για όσους έχουν απωλέσει τις ασφαλιστικές ρυθμίσεις των 120 ή 72 δόσεων έως την 1^η Φεβρουαρίου 2023, δίνεται η δυνατότητα να τις αναβιώσουν, καταβάλλοντας δύο μηνιαίες δόσεις που καλύπτουν τις δυο παλαιότερες οφειλόμενες δόσεις έως τις 31 Ιουλίου 2023. Οι δόσεις που έχουν απωλεσθεί μεταφέρονται, έντοκα, στο τέλος της ρύθμισης.

Η αναβίωση γίνεται με αίτηση του οφειλέτη που υποβάλλεται μέχρι τις 31 Ιουλίου 2023, εφόσον οι οφειλές δεν έχουν υπαχθεί μετά την απώλεια της ρύθμισης και πριν την έναρξη ισχύος της παρούσας νομοθετικής διάταξης: α) σε ρύθμιση οφειλών στο πλαίσιο του εξωδικαστικού μηχανισμού του ν. 4469/2017 ή, β) σε ρύθμιση οφειλών του ν. 4738/2020 («δεύτερη ευκαιρία»). Επιπροσθέτως, ο οφειλέτης δεν πρέπει να έχει άλλες ληξιπρόθεσμες και μη ρυθμισμένες οφειλές προς τον ΕΦΚΑ. Αν έχει και άλλες ληξιπρόθεσμες οφειλές, η αναβίωση της ρύθμισης συντελείται υπό την προϋπόθεση ότι αυτές έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση που τηρείται.

Η αναβίωση πραγματοποιείται με όλα τα ευεργετήματα και τις υποχρεώσεις της απωλεσθείσας ρύθμισης, π.χ. χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας, αναστολή της συνέχισης της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί των οφειλών που ρυθμίζονται κτλ.

Με άλλη διάταξη, προβλέπεται ότι οφειλές προς φορείς κοινωνικής ασφάλισης (πλην του ΤΕΚΑ) που αφορούν περιόδους απασχόλησης Σεπτεμβρίου 2021 έως Δεκεμβρίου 2022 και που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες, μπορούν να υπαχθούν σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής 36 έως και 72 δόσεων, με το αντίστοιχο επιτόκιο που ισχύει στην πάγια ρύθμιση των 24 δόσεων. Στη νέα αυτή ρύθμιση μπορούν να ενταχθούν και οφειλές που είναι ενταγμένες σε εξυπηρετούμενες – κατά την 1^η Φεβρουαρίου 2023 – πάγιες ρυθμίσεις, εφόσον οι ρυθμίσεις αυτές περιλαμβάνουν, αποκλειστικά, οφειλές που δημιουργήθηκαν κατά τις παραπάνω περιόδους απασχόλησης (Σεπτέμβριος 2021 με Δεκέμβριο 2022). Οφειλέτες που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον ΕΦΚΑ που δεν έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση που τηρείται δεν μπορούν να κάνουν χρήση του νέου σχήματος.

Η αίτηση του οφειλέτη για την υπαγωγή στη ρύθμιση υποβάλλεται και σε αυτή την περίπτωση μέχρι τις 31 Ιουλίου 2023. Η υπαγωγή συντελείται με την καταβολή της πρώτης δόσης μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μήνα υποβολής της αίτησης. Οι επόμενες δόσεις καταβάλλονται έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα κάθε επόμενου μήνα καταβολής της πρώτης δόσης. Με την απόφαση υπαγωγής στη ρύθμιση καθορίζονται το ποσό κάθε δόσης, ο αριθμός των δόσεων και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια. Το ελάχιστο ποσό μηνιαίας δόσης της ρύθμισης ορίζεται σε 30 ευρώ. Ο οφειλέτης μπορεί να επιλέξει σε οποιοδήποτε στάδιο της ρύθμισης, την εφάπαξ εξόφληση του υπολοίπου των ρυθμισμένων οφειλών, χωρίς την επιβάρυνση επιτοκίου. Η ρύθμιση χάνεται αν ο οφειλέτης δεν καταβάλει ποσό δόσεων που αντιστοιχεί δυο δόσεις της ρύθμισης ή δεν καταβάλλει εμπρόθεσμα τις τρέχουσες ασφαλιστικές εισφορές.

Λοιπές διατάξεις

Με το ίδιο νομοσχέδιο:

• Θεσπίζεται η ηλεκτρονική υποβολή αίτησης για επιδότηση ανεργίας. Προβλέπεται συγκεκριμένα ότι για να επιδοτηθεί ο άνεργος υποβάλλει αίτηση για επιδότηση στην αρμόδια υπηρεσία της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ), ήτοι στο Κέντρο Προώθησης Απασχόλησης του τόπου κατοικίας του μέσα σε 60 ημέρες από τη λύση της σχέσης εργασίας. Η αίτηση υποβάλλεται αυτοπροσώπως ή από νομίμως εξουσιοδοτημένο πρόσωπο στο αρμόδιο κατάστημα ή ηλεκτρονικά.
• Παρέχονται διευκολύνσεις καταβολής των ασφαλιστικών οφειλών των επιχειρήσεων στον κλάδο της γουνοποιίας λόγω του πολύ μεγάλου πλήγματος που έχουν δεχθεί με δεδομένο ότι οι κύριοι πελάτες τους προέρχονται από τη Ρωσία και την Ουκρανία
• Προβλέπεται υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών στον τ. ΟΓΑ για φυσικά πρόσωπα που εντάσσονται σε επιδοτούμενα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης νέων γεωργών και εγκαθιστούν φωτοβολταϊκά συστήματα συνολικής ισχύος μικρότερης από 500 ΚW (προηγουμένως το όριο ήταν τα 100 KW).
• Καταργούνται τα βιβλιάρια εργασίας μισθωτών στα ξενοδοχεία. Η πλήρωση των προϋποθέσεων για την πρόσληψη ή απασχόληση (να μην πάσχει ο μισθωτός από μεταδοτική ή μολυσματική νόσο και να μην έχει καταδικαστεί αμετάκλητα για απάτη, κλοπή, υπεξαίρεση κ.α.) αποδεικνύονται με την προσκόμιση των αντίστοιχων ιατρικών βεβαιώσεων και αντιγράφου ποινικού μητρώου.
• Οι συμβάσεις εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου του έκτακτου προσωπικού των προνοιακών φορέων που εποπτεύονται από το Υπουργείο Εργασίας και που παρέχουν τις υπηρεσίες τους κατά την έναρξη ισχύος της ρύθμισης παρατείνονται από τη λήξη τους μέχρι την δημοσίευση του διορισμού των επιτυχόντων των οριστικών πινάκων διοριστέων της υπ΄αριθμ 7Κ/2019 Προκήρυξης ΑΣΕΠ και σε κάθε περίπτωση όχι μετά τις 30 Σεπτεμβρίου 2023.
• Τέλος, εισάγεται ρύθμιση που ανοίγει το δρόμος για την έκδοση νέου Γενικού Κανονισμού για τις φορτοεκφορτωτικές εργασίες στα λιμάνια της χώρας, σε συμμόρφωση με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.