Τρίτη 19 Μαρτίου 2024
Connect with us

Άρθρα-Συνεργασίες

ΤΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ καφενεία, που αργοσβήνουν!- Του Νίκου Σουγλέρη

Δημοσιεύθηκε

στις

 

Αν έκαναν ένα καλό οι Τούρκοι στο βίαιο πέρασμα τους από την Ευρωπαϊκή ήπειρο, είναι που έμαθαν στους Ευρωπαίους να εκτιμούν και να πίνουν καφέ. Ο Ελληνισμός πέριξ του Αιγαίου άρχισε να πίνει το καφεδάκι του ήδη από τον 15ο αιώνα. Λίγο αργότερα εμφανίστηκαν και τα πρώτα καφενεία, αρχικά στην Κων/πολη και μετά στην υπόλοιπη Ελλάδα. μόνο με Τούρκους πελάτες στην αρχή αλλά σύντομα προστέθηκαν και Έλληνες Στην πρώτη φάση ύπαρξης τους τα καφενεία συνδύαζαν την απόλαυση του αρωματικού καφέ ψημένου στη χόβολη με το κάπνισμα του ναργιλέ. Μεγάλη ιστορία ο ναργιλές με πολλούς και φανατικούς οπαδούς που αποκαλούνταν “Θεριακλήδες” και “Ναργιλεδοφουμαδόροι” Το 1931 η Αστυνομία απαγόρεψε τη χρήση του, τουλάχιστον στο κέντρο των μεγάλων πόλεων αν και μέχρι τη δεκαετία του 60 υπήρχαν πολλά καφενεία με ναργιλέδες -με την ανοχή του Κράτους. Προσωπικά έβλεπα καθημερινά να καπνίζουν ναργιλέ σε καφενείο σε υπόγεια στοά στην Ομόνοια μέχρι τις αρχές του 1980. Στις αρχές του 20ου αιώνα τα καφενεία είχαν διπλό και τριπλό ρόλο. Προσέφεραν καφέ αλλά ταυτόχρονα σερβίριζαν και ουζάκι ή ρακή (με μεζέ ελίτσες και ντοματούλα, ίσως και τυρί ή παστή σαρδέλα και τουρσί), παράλληλα όμως ήταν και μπακάλικα. Ποιός μπορεί να ξεχάσει την κλασική φιγούρα του Ζήκου (Χατζηχρήστος) στον Μπακαλόγατο να εκτελεί χρέη σερβιτόρου και μπακάλη ταυτόχρονα; Ακόμα και πριν λίγα χρόνια όμως, έτσι συνέχιζαν να λειτουργούν στα πολύ μικρά και απομακρυσμένα χωριά. Το μενού περιλάμβανε και μπύρα, ακόμα και να σερβίρεται φασολάδα 8 η ώρα το πρωί είχα πετύχει σε ορεινό καφενείο σχετικά πρόσφατα. Πολυδιάστατος ο ρόλος των Ελληνικών καφενείων λοιπόν αλλά πάντα με μία και απαράβατη αρχή :Οι χώροι ήταν ανδροκρατούμενοι. Οι γυναίκες-και ειδικά οι ανύπαντρες η οι ασυνόδευτες απλά αντιμετώπιζαν το Αβατο του Αγίου Ορους. Ο χώρος μύριζε από μακριά τεστοστερόνη και ήταν θολός από την κάπνα ναργιλέδων και σέρτικων τσιγάρων. Στα εξωτερικά τραπεζάκια αν μία κυρία συνοδευόταν από τον σύζυγο, θα μπορούσε να καθίσει σεμνά και να απολαύσει γλυκό του κουταλιού ή βανίλια-υποβρύχιο, με νεράκι σκέτο φυσικά. Το καφενείο ήταν χώρος για άντρες αποκλειστικά. Χαρτιά, τάβλι, εφημερίδες, κουβέντες για ποδόσφαιρο και πολιτική. Πολλά καφενεία “χρωματίζονταν” ανάλογα με τις προτιμήσεις του φανατικού ιδιοκτήτη και γίνονταν κόκκινα ή πράσινα (ποδοσφαιρικά) και μπλε ή πράσινα (πολιτικά) ιδιαίτερα μετά την Μεταπολίτευση Καθώς λοιπόν το DNA του Ελληνα παραμένει αναλλοίωτο ανά τους αιώνες, το Ελληνικό καφενείο ξεχώρισε και από το Τούρκικο-τεκέ και από το Ευρωπαϊκό κυριλέ καφέ μετά γλυκισμάτων. Το δικό μας ήρθε και ανέλαβε το ρόλο της Αρχαίας Αγοράς. Παθιασμένες συζητήσεις, διαφωνίες, καυγάδες, λογύδρια, κουβέντες επί παντός του επιστητού. Και έπειτα ερχόταν η συμφιλίωση μέσα από μιά παρτίδα τάβλι ή πρέφα, με φωνές και πειράγματα. “Κι εμείς οι τρεις στον καφενέ, τσιγάρο, πρέφα και καφέ, βρε δε βαριέσαι, αδερφέ” που τραγουδούσε ο Χατζής. Και κατόπιν επιστροφή στο σπίτι όπου περίμενε το φρεσκο-μαγειρεμένο φαγητό από τα χεράκια της συζύγου η της μαμάς. Σιγά σιγά τα καφενεία μας εξαφανίζονται και καθώς οι μεγαλύτεροι σε ηλικία “φεύγουν” σβήνουν και οι αναμνήσεις. Ο Ελληνικός καφές αντικαταστάθηκε από τον εσπρέσσο και το καπουτσίνο και κανείς πιά δεν διανοείται να απαγορεύσει σε γυναίκες να καθίσουν όπου τους αρέσει. Η πολιτική και το ποδόσφαιρο έχουν πιά χάσει το ενδιαφέρον τους και επικρατούν οι συζητήσεις για τα κοινωνικά και τις προσωπικές σχέσεις. Η ξένη μουσική, η ατμόσφαιρα, η απαγόρευση του καπνίσματος μας κάνουν πιά περισσότερο “Ευρωπαίους”. Τα δε αυτο-αποκαλούμενα “Παραδοσιακά καφενεία” είναι τα περισσότερα ντεμέκ καταστάσεις -ελάχιστα είναι πιά τα αυθεντικά, ιδιαίτερα στις πόλεις. Τα καφενεία όπως τα γνωρίσαμε οι παλαιότεροι είναι απόηχοι άλλων εποχών και χάνονται μαζί τους.


Ροή ειδήσεων

Advertisement