Καθυστερήσεις και κακοδιαχείριση-Αποκαλύψεις σχετικά με τη Σύμβαση 715 για την σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση στο τμήμα Κιάτο- Αίγιο

Αίσθηση προκαλούν οι αποκαλύψεις για τις «αμαρτωλές» συμβάσεις των έργων σήμανσης και τηλεδιοίκησης στα πλαίσιο των έργων στον σιδηρόδρομο οι οποίες έχουν ήδη μπει στο «μικροσκόπιο» των Ελληνικών και Ευρωπαϊκών αρχών πριν το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη.

Εκτός από την Σύμβαση 717 («Ανάταξη και Αναβάθμιση Συστήματος Σηματοδότησης – Τηλεδιοικησης του Άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας»), στο «μικροσκόπιο» έχει μπει και η Σύμβαση 715 η οποία αφορά στην σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση στο τμήμα Κιάτο- Αίγιο.
Το έργο αρχικά, το 2006 μετά την Ολυμπιάδα, ενάχθηκε στην σιδηροδρομική ΠΑΘΕ-Π, με προϋπολογισμό κοντά στο 1 δισ. ευρώ. Το 2014 η σηματοδότηση και τηλε-διοίκηση μαζί με άλλα έργα αποσπάστηκε από τα έργα σε εξέλιξη. Το 2018, σχεδόν ταυτόχρονα με τη Σύμβαση 717, πέρασαν σε αυτόνομη εργολαβία.

Η πορεία που ακολούθησαν οι δύο συμβάσεις ήταν… παράλληλη, καθυστερήσεις, συνεχείς αναθεωρήσεις και αύξηση προϋπολογισμού. Ειδικότερα για το Κιάτο Αίγιο, η σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση, μετά τις τρεις αναθεωρήσεις αυξήθηκε κατά 13,9 εκατ. ευρώ για να παραδοθεί μόλις τον περασμένο Νοέμβριο (2022).
Στο εντωμεταξύ, επειδή το τρένο βρισκόταν ήδη στη γραμμή από το 2020, για 2,5 χρόνια τρένο κυκλοφορούσε χωρίς μέτρα και δικλείδες ασφαλείας και μέσα στις σήραγγες!

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Στις 21 Νοεμβρίου του περασμένου έτους 2022, η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων έδωσε την έγκριση λειτουργία έργων σηματοδότησης, τηλεδιοίκησης και ελέγχου της κυκλοφορίας (ETCS επιπέδου 1) για τη σιδηροδρομική γραμμή Κιάτο-Ροδοδάφνη.
Το υποσύστημα του τέθηκε σε λειτουργία από τον ΟΣΕ από τον περασμένο Νοέμβριο είναι ο «Έλεγχος – χειρισμός και σηματοδότηση» της σύμβασης «Κατασκευή υπολειπόμενων έργων υποδομής, επιδομής, σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης, τηλεπικοινωνιών και Η/Μ εγκαταστάσεων σηράγγων για τη νέα σιδηροδρομική γραμμή Κιάτο – Ροδοδάφνη».
Το έργο αυτό ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 2014. Για μια 4ετία και ενώ είχε «παγώσει», η ανάδοχος εταιρεία ΜΕΤΚΑ (μέσω της Γαλλικής Thales) εμφάνισε αξιώσεις, με αποτέλεσμα το έργο να ακυρωθεί τον Φεβρουάριο του 2018. Εν συνεχεία ξεκίνησε και πάλι.
Με βάση το ιστορικό της ΕΡΓΟΣΕ:
@ Η 1η συμπληρωματική αναθεώρηση της Σύμβασης 715, υπογράφηκε στις 4/9/2018 με την εταιρεία «ΜΕΤΚΑ-Μυτιληναίος» στα 7 εκατ. ευρώ.
@ Η 2η συμπληρωματική αναθεώρηση της Σύμβασης 715 για το Κιάτο – Αίγιο, υπογράφηκε στις 20/5/2019, αυτή τη φορά στα 17 εκατ. ευρώ και πάλι με την «ΜΕΤΚΑ Α.Ε.» και
@ στις 16/7/2022 υπογράφηκε η 3η συμπληρωματική αναθεώρηση της Σύμβασης 715 με τη ΜΕΚΤΑ και με αύξηση προϋπολογισμού στα 21,9 εκατ. ευρώ.
Η αύξηση του προϋπολογισμού μετά τις τρεις αναθεωρήσεις, από τα 8 εκατ. ευρώ, έφτασε στα 21,9 εκατ..

ΟΙ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ

Στα αρχικά έργα ηλεκτροκίνησης και εκσυγχρονισμού του σιδηροδρομικού δικτύου το 2006 στο Κιάτο Ροδοδάφνη δεν προβλεπόταν η εγκατάσταση στις σιδηροδρομικές ράγες συστημάτων ETCS. Παραδόξως σύμβαση για την τοποθέτηση συστημάτων ETCS είχε υπογραφεί για τους συρμούς και της μηχανές
Τα συστήματα παρέμειναν ανενεργά μέχρι να υπογραφούν οι συμβάσεις του 2014 για την τοποθέτηση του ETCS στο σιδηροδρομικό δίκτυο. Το 2021, υλοποιώντας τη σύμβαση για το Κιάτο Αίγιο για την τηλεσήμανση και τηλεδιοίκηση, στελέχη της ΕΡΓΟΣΕ προσπαθούν να αναγνωρίσουν ποιά η διαφορά ψηφιακών και αναλογικών μέσων χειρισμού του συστήματος τηλεδιοίκησης και με ποια διαδικασία – πιστοποίηση θα πρέπει μα παραληφθούν από τον εργολάβο.
Προβληματισμός υπάρχει για την διεπαφή του ETCS με το σύστημα του Σ.Σ. Αιγίου αλλά και το ήδη εγκατεστημένο μέχρι το Κιάτο, από Πειραιά και Αθήνα, σύστημα τηλεδιοίκησης.
Τα λογισμικά των συστημάτων είναι εντελώς διαφορετικά, άλλα βασίζονται στην γλώσσα προγραμματισμού C++, άλλα είναι σε Windows και άλλα εντελώς ψηφιοποιημένα με τους υπαλλήλους στην ΕΡΓΟΣΕ να ρωτούν πως πρέπει να τα παραλάβουν!

Η ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ 715

Στις 17 Ιανουαρίου του 2018 η ΕΡΓΟΣΕ, απαντώντας σε ερώτηση του Αχαιού Βουλευτή Νίκου Νικολόπουλου με θέμα «οι καθυστερήσεις των υπό εκτέλεση και προς δημοπράτηση έργων της ΕΡΓΟΣΕ», μέσω του γραφείου του Υπουργού Χρήστου Σπίρτζη, ενημερώνει ότι έχει δοθεί παράταση εργασιών σχετικά με τη σύμβαση 715 έως 31/1/2018. Παρόλα αυτά το συνολικό σύστημα ηλεκτροκίνησης από Πειραιά έως Αθήνα έχει ολοκληρωθεί και έχει παραληφθεί διοικητικά προς χρήση από τον ΟΣΕ.
Σε μια άλλη παράγραφο της απάντησης, σχετικά με τη Σύμβαση 715, επισημαίνεται όσον αφορά τις απαιτήσεις της εταιρείας ΜΕΤΚΑ «αυτές δεν έχουν γίνει αποδεκτές από την ΕΡΓΟΣΕ και ο Ανάδοχος έχει προσφύγει στη Δικαιοσύνη».
Σύμφωνα με καταγγελία που είχε γίνει την ίδια περίπου περίοδο από τον πρώην (τότε) Υπουργό Υποδομών Κωστή Χατζηδάκη, το έργο σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση στο τμήμα Κιάτο- Αίγιο, δεν θα έπρεπε να κοστίσει ούτε 4 εκατ. ευρώ καθώς τμήμα του εξοπλισμού είχε αγοραστεί ήδη (Σύμβαση 729) και λειτουργούσε σε Κιάτο και Ζευγολατιό!

Η αντίδραση προκλήθηκε μετά την απόφαση αναθεώρησης της Σύμβασης το 2018 επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Αναφερόμενος στην προτεινόμενη το 2018, αλλαγή στο σύστημα σηματοδότησης στο τμήμα Κιάτο-Ροδοδάφνη, τόνισε ότι «αντί να υλοποιηθεί η προβλεπόμενη από την σύμβαση διασύνδεση των συστημάτων σηματοδότησης-τηλεδιοίκησης με το τμήμα ΣΚΑ-Κιάτο, προτείνεται η, αντισυμβατική, αποξήλωση του υφιστάμενου αχρησιμοποίητου εξοπλισμού που έχει εγκατασταθεί παλαιότερα και η εγκατάσταση νέου, λύση που θα κοστίσει περίπου επιπλέον 8.000.000 ευρώ».

Ουσιαστικά το 2018 επελέγη, όπως καταγγέλλει η «διπλοπληρωμή του εξοπλισμού γραμμής, μία φορά με την σύμβαση 279 και μία φορά με την πρώτη συμπληρωματική της Σύμβασης 715» και η «εγκατάσταση καινούργιου ανεξάρτητου συστήματος στην πρωτοφανή υψηλή τιμή, των 4.100.000 ευρώ».

«Γιατί αποξηλώνεται καινούργιος εξοπλισμός για να εγκατασταθεί καινούργιος από δεύτερη σύμβαση;», «η χώρα κινδυνεύει να επιστρέψει το κόστος του εξοπλισμού της 279 που θα αποξηλωθεί;» ρωτούσε τότε ο κ.Χατζηδάκης.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΜΗΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 12/3