Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024
Connect with us

Άρθρα-Συνεργασίες

Από το οικο-άγχος (Eco-anxiety) στην οικο-πράξη (Eco-action)

Άρθρο του Αντώνη Καλέντζη, ψυχολόγου

Δημοσιεύθηκε

στις

Άρθρο του Αντώνη Καλέντζη, ψυχολόγου

Το τελευταίο χρονικό διάστημα γίνεται αρκετά μεγάλη αναφορά στην κλιματική αλλαγή και στην ραγδαία μεταβολή των καιρικών φαινομένων σε συνάρτηση το πώς βιώναμε κάθε εποχή του έτους. Είναι κάτι που έχει επισημανθεί από όλη την επιστημονική κοινότητα με σκοπό να υπάρξει μεταβολή στάσεων ώστε να προστατέψουμε τον πλανήτη μας.

Πιο συγκεκριμένα τον Φεβρουάριο του 2023 είχα την τιμή να προσκληθώ από τη Βρετανική Ψυχολογική Εταιρεία ώστε να υπηρετήσω ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Συντονιστικής Ομάδας Δράσης για την Κλιματική αλλαγή και το Περιβάλλον.
Πρόκειται για μια πρωτοβουλία ακαδημαϊκών και ερευνητών από το Ηνωμένο Βασίλειο που σκοπό έχει την δημιουργία πολιτικών που πρέπει να χαραχθούν ώστε να ευαισθητοποιηθούν οι πολίτες για την κλιματική προτού να είναι αργά.

Πρέπει να γνωρίζουμε ότι κλιματική αλλαγή δεν συσχετίζεται μόνο με το περιβάλλον αλλά και με την ψυχολογία. Επηρεάζει την ψυχική μας υγεία, την ευημερία μας και τη συνολική ποιότητα ζωής μας. Επηρεάζει τις κοινότητές μας, τις οικονομίες μας και τις μελλοντικές μας γενιές.

Η κλιματική αλλαγή είναι μια παγκόσμια κρίση που επηρεάζει όλους, αλλά μπορεί να έχει πιο σημαντικό αντίκτυπο σε ορισμένα άτομα, όπως εκείνα που ζουν σε περιοχές που είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα ή εκείνοι που είναι περισσότερο ευαισθητοποιημένοι με τη σοβαρότητα του ζητήματος .

Αυτά τα άτομα μπορεί να βιώσουν αισθήματα ανικανότητας, απόγνωσης και φόβου για το μέλλον, τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε «οικολογικό άγχος» ( eco-anxiety).

Το οικολογικό άγχος είναι ένας σχετικά νέος όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει την αγωνία που μπορεί να βιώσει κάποιος ως απάντηση στην τρέχουσα κατάσταση του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής αλλαγής. Αυτός ο τύπος άγχους γίνεται όλο και πιο κοινός και η έρευνα δείχνει ότι μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία και συμπεριφορά των ατόμων αυτών..
Μελέτες έχουν δείξει ότι το οικολογικό άγχος μπορεί να έχει μια σειρά αρνητικών επιπτώσεων στην ψυχική υγεία. Για παράδειγμα, τα άτομα που βιώνουν οικολογικό άγχος είναι πιο πιθανό να αναφέρουν συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους. Μπορεί επίσης να εμφανίσουν διαταραχές ύπνου, μειωμένη αυτοεκτίμηση και αισθήματα ενοχής και ντροπής.
Εκτός από τον αντίκτυπό του στην ψυχική υγεία, το οικολογικό άγχος μπορεί επίσης να επηρεάσει τη συμπεριφορά. Μερικά άτομα μπορεί να κυριεύονται από το μέγεθος του ζητήματος και να αισθάνονται αδύναμα να κάνουν τη διαφορά. Άλλοι μπορεί να συμμετέχουν σε δραστηριότητες που είναι επιβλαβείς για το περιβάλλον, όπως η υπερβολική κατανάλωση ή η σπατάλη πόρων (πχ το νερό).
Ωστόσο, είναι επίσης πιθανό το οικολογικό άγχος να οδηγήσει σε θετικές αλλαγές συμπεριφοράς.
Για παράδειγμα, άτομα που βιώνουν οικολογικό άγχος μπορεί να είναι πιο πιθανό να συμμετάσχουν σε περιβαλλοντικό ακτιβισμό ή να υιοθετήσουν συμπεριφορές φιλικές προς το περιβάλλον, όπως η μείωση του αποτυπώματος άνθρακα, η λιγότερη σπατάλη νερού ή η χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς αντί να οδηγούν.
Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι το οικολογικό άγχος είναι ένα σημαντικό ζήτημα της εποχής μας.
Η κλιματική αλλαγή είναι ένα μείζον πρόβλημα και είναι φυσιολογικό να νιώθουμε άγχος και στεναχώρια για το μέλλον του πλανήτη μας.
Ωστόσο, υπάρχουν βήματα που μπορούν να κάνουν τα άτομα για τη διαχείριση του οικολογικού άγχους και την προώθηση της ψυχικής υγείας.
Ένας τρόπος για να διαχειριστείτε το οικολογικό άγχος είναι να παραμένετε ενημερωμένοι για την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της, ενώ παράλληλα κάνετε διαλείμματα από τις ειδήσεις και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όταν είναι απαραίτητο.
Είναι επίσης χρήσιμο να αναλάβετε δράση σε προσωπικό και κοινοτικό επίπεδο, όπως η συμμετοχή σε ακτιβισμό για το κλίμα, η υποστήριξη φιλικών προς το περιβάλλον επιχειρήσεων ή ο εθελοντισμός με περιβαλλοντικές οργανώσεις.
Επιπλέον, τα άτομα μπορούν να αναζητήσουν υποστήριξη από επαγγελματίες ψυχικής υγείας, φίλους και μέλη της οικογένειας. Η θεραπεία μπορεί να είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο για τη διαχείριση του οικολογικού άγχους και την ανάπτυξη στρατηγικών αντιμετώπισης για την αντιμετώπιση των συναισθημάτων που προκύπτουν από την κλιματική αλλαγή.
Συμπερασματικά, το οικολογικό άγχος είναι μια αυξανόμενη τάση που μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία και ποιότητα της καθημερινότητάς μας.
Παραμένοντας ενημερωμένοι, αναλαμβάνοντας δράση και αναζητώντας υποστήριξη, τα άτομα μπορούν να αναπτύξουν την ανθεκτικότητα και τις δεξιότητες αντιμετώπισης που είναι απαραίτητες για την πλοήγηση στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής.
Ο κάθε ένα από εμάς μπορεί να κάνει την διαφορά στα κοινωνικά πλαίσια που κινείται ώστε να επιτευχθούν θετικές παρεμβάσεις και αλλαγές στον πλανήτη μας.
Μην ξεχνάμε ότι ο πλανήτης μας είναι το δικό μας φιλόξενο σπίτι στο αχανές διάστημα που αγκαλιάζει εμάς, τα παιδιά μας και τις επόμενες γενιές.
Δεν έχουμε την πολυτέλεια να το αγνοούμε άλλο.

Πηγές :
Bedggood, R. E., & Norman, C. J. (2020). The psychology of environmental activism: Strategies for developing and maintaining motivation. Frontiers in Psychology, 11, 1-14.
Doherty, T. J. & Clayton, S. (2011). The psychological impacts of climate change. American Psychologist, 66(4), 265-276.
Niles, M. T., Schlegelmilch, J., & Phillips, A. G. (2019). Ecological grief and anxiety: The impact of climate change-related loss and trauma on mental health. Frontiers in Psychology, 10, 1-6.


Ροή ειδήσεων

Advertisement