Θετική πορεία σε… αβέβαιο περιβάλλον-Στη Βουλή η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας 

Διατήρηση της αναπτυξιακής δυναμικής της οικονομίας μέσα από την αντιμετώπιση διαχρονικών προβλημάτων όπως η γραφειοκρατία και το κλίμα απο-επένδυσης μετά την κρίση της πανδημίας αλλά και των νέως προκλήσεων που αφορούν α) αύξηση σε αποταμιεύσεις, β) επενδύσεις και γ) εισοδήματα αλλά και δ) το θέμα της στέγης, ζητά η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας για τη νομισματική πολιτική πολιτική 2023 -2024 που υπέβαλλε χθες στον Πρόεδρο της Βουλής, Κωνσταντίνο Τασούλα ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις, ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας αναμένεται να διαμορφωθεί σε 2,2% το 2024, να επιταχυνθεί σε 2,5% το 2025 και να υποχωρήσει ελαφρά σε 2,3% το 2026. Βασικές κινητήριες δυνάμεις της οικονομικής δραστηριότητας τα επόμενα έτη επενδύσεις, ιδιωτική κατανάλωση και εξαγωγές.
Ο πληθωρισμός το 2024 αναμένεται να διαμορφωθεί σε 3,0%, από 4,2% το 2023, αντανακλώντας τη μεγάλη μείωση των τιμών των ενεργειακών αγαθών και την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού των ειδών διατροφής. Μεσοπρόθεσμα εκτιμάται ότι θα συγκλίνει προς το στόχο της ΕΚΤ για 2%, αλλά θα παραμείνει ελαφρώς πάνω από αυτόν.
Το ποσοστό ανεργίας εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 10,5% το 2024, ενώ θα συνεχίσει να αποκλιμακώνεται με γρήγορο ρυθμό και θα φθάσει στο 8,7% το 2026, αντανακλώντας τη συνεχιζόμενη ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας τα επόμενα έτη.
Όσον αφορά τα δημοσιονομικά μεγέθη, το πρωτογενές πλεόνασμα το 2024 προβλέπεται να αυξηθεί σε 2,1% του ΑΕΠ και το δημόσιο χρέος να αποκλιμακωθεί περαιτέρω σε 152,9% του ΑΕΠ. Το 2023 η Ελλάδα σημείωσε τη δεύτερη μεγαλύτερη βελτίωση του πρωτογενούς δημοσιονομικού αποτελέσματος και αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης.
Παρά την θετική πορεία της οικονομίας υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις που θα κρίνουν την επόμενη μέρα. Ειδικότερα σημειώνονται:
-Το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, εξακολουθεί να είναι το υψηλότερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).
-Ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ), παραμένει σημαντικά υψηλότερος από το μέσο όρο των τραπεζών της ευρωζώνης και επηρεάζει τη δυνατότητα νέου δανεισμού.
-Οι επενδύσεις στην Ελλάδα παρουσιάζουν σημαντική απόκλιση από το μέσο όρο της ΕΕ (14,3%, έναντι 22,0% στην ΕΕ το 2023).
-Οι διαδοχικές αυξήσεις του κατώτατου μισθού, κατά περίπου 48% την τελευταία εξαετία, είχαν θετικές επιδράσεις στα μισθολογικά κλιμάκια 1.100 -1.200 ευρώ. Ωστόσο, σε υψηλότερα κλιμάκια, όπου συνήθως βρίσκονται και πιο εξειδικευμένοι εργαζόμενοι, οι μισθοί, σε πραγματικούς όρους, μειώθηκαν σημαντικά λόγω του πληθωρισμού
-Η σημαντική και συνεχιζόμενη αύξηση των τιμών των ακινήτων, η οποία οδηγεί και σε άνοδο των ενοικίων, αποτελεί μια σημαντική πρόκληση για το μέσο νοικοκυριό.
Τραπεζικός τομέας
Τα επιτόκια καταθέσεων προθεσμίας από το δ΄ τρίμηνο του 2023 σταμάτησαν να αυξάνονται και παρέμειναν κατ’ ουσίαν αμετάβλητα κατά το πρώτο τετράμηνο του 2024. Μετά από συνολική ετήσια αύξηση κατά 5,8 δισεκ. ευρώ το 2023, τους τέσσερις πρώτους μήνες του 2024 το υπόλοιπο των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα κατέγραψε σωρευτική υποχώρηση κατά 4,2 δισεκ. ευρώ.
Επίσης, το μεσοσταθμικό κόστος τραπεζικού δανεισμού των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων (ΜΧΕ) έχει σταθεροποιηθεί σε ιστορικά υψηλά επίπεδα δεκαετίας.
Οι κίνδυνοι
Οι προβλέψεις για την ανάπτυξη απειλούνται από μια σειρά κινδύνους,
-επιδείνωση της γεωπολιτικής κρίσης στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή,
-χαμηλότερο ρυθμό απορρόφησης των κονδυλίων του RRF,
-ενδεχόμενες φυσικές καταστροφές και επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης,
-στενότητα στην αγορά εργασίας και
-καθυστέρηση υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων.
Στην έκθεση τονίζεται ότι λαμβάνοντας υπόψη τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία, όπως η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση, η κλιματική κρίση και η αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης, είναι απαραίτητο η οικονομική πολιτική να μείνει προσηλωμένη στην υλοποίηση των αλλαγών που θα διασφαλίσουν την επιτάχυνση της οικονομικής μεγέθυνσης και την κοινωνική συνοχή.
Προτάσεις πολιτικής
Σύμφωνα με την ΤτΕ η ελληνική οικονομία έχει σημειώσει αξιόλογη πρόοδο, παρά τις διαρθρωτικές αδυναμίες που εξακολουθούν να υπάρχουν. Η πρόοδος αυτή αλλά και οι θετικές προοπτικές της οικονομίας αντικατοπτρίζονται στην αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας του Ελληνικού Δημοσίου στην επενδυτική κατηγορία. Ωστόσο, σε ένα διεθνές περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από νέες αβεβαιότητες και γεωπολιτικές εντάσεις, καθώς και τεχνολογικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις, δεν υπάρχει περιθώριο εφησυχασμού…