Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου: Έκλεισε τα 20!

Είκοσι χρόνια συμπληρώνονται μεθαύριο από την ημέρα που εγκαινιάστηκε η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου. Ήταν 12 Αυγούστου του 2004, όταν κόπηκε η κορδέλα των εγκαινίων, μια εβδομάδα πριν από την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων 2004 στην Αθήνα.

Λαμπαδηδρόμοι της Ολυμπιακής Φλόγας ήταν οι πρώτοι που διέσχισαν επίσημα τη γέφυρα σε όλο της το μήκος. Ένας από αυτούς ήταν ο Όττο Ρεχάγκελ, ο προπονητής της εθνικής ομάδας που κατέκτησε το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου.
Σε ειδική τελετή το 2007 ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας την ονόμασε «Γέφυρα Χαρίλαος Τρικούπης». Ο Χαρίλαος Τρικούπης ήταν ο πρώτος που οραματίστηκε την κατασκευή σιδηροδρομικής γέφυρας από το Ρίο στο Αντίρριο πάνω από τον Κορινθιακό Κόλπο. Όμως κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του (1886-1890) τον 19ο αιώνα, το έργο κρίθηκε υπερβολικά ακριβό για την εποχή του. Έτσι, υλοποιήθηκε σχεδόν έναν αιώνα μετά.
ΕΝΑ ΕΜΒΛΗΜΑΤΙΚΟ ΕΡΓΟ
Η Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου αποτελεί ένα από τα πιο εμβληματικά έργα στην Ευρώπη και στην Ελλάδα. Είναι η μεγαλύτερη σε μήκος καλωδιωτή γέφυρα πολλαπλών ανοιγμάτων παγκοσμίως.
Ο σχεδιασμός της έγινε στα μέσα της δεκαετίας του 1990 και κατασκευάστηκε από την Ελληνογαλλική Κοινοπραξία με επικεφαλής εταιρεία την «Vinci» και τις ελληνικές εταιρείες «Ελληνική Τεχνοδομική-ΤΕΒ», «J&P-ΑΒΑΞ», «Αθηνά», «Προοδευτική» και «Παντεχνική». Οι κατασκευαστικές εργασίες ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 1998 και η κύρια κατασκευή ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2004.

Η κατασκευή της αποτέλεσε πρόκληση για τον τεχνικό κόσμο λόγω του συνδυασμού πολλών δυσμενών συνθηκών, όπως το ασυνήθιστο βάθος της θεμελίωσης, οι μέτριες αντοχές του πυθμένα, η υψηλή σεισμικότητα της περιοχής και οι τεκτονικές μετακινήσεις. Εφαρμόστηκαν καινοτόμες μελέτες και μέθοδοι υπεράκτιας κατασκευής, μεταξύ των οποίων η αβαθής θεμελίωση σε ενισχυμένο πυθμένα, το συνεχές και πλήρως αναρτημένο κατάστρωμα καθ’ όλο το μήκος της γέφυρας, το τεράστιο σύστημα σεισμικής απόσβεσης, τα εξοπλισμένα με ειδικές αντισεισμικές διατάξεις καλώδια ανάρτησης, οι αρμοί διαστολής που μπορούν να παραλάβουν μεγάλες μετατοπίσεις ως προς τον άξονα της γέφυρας και εγκάρσια.

Το συνολικό κόστος της κατασκευής έφτασε τα 630 εκατομμύρια ευρώ. Η κατασκευή χρηματοδοτήθηκε από το Ελληνικό Δημόσιο, την Κοινοπραξία και δάνεια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Έχει σχεδιαστεί για συνολική διάρκεια ζωής 120 ετών, που με τη διαρκή συντήρησή της το όριο αυτό ενδέχεται να παραταθεί. Ο μέσος όρος του κόστους συντήρησης ετησίως ανέρχεται στα 2 εκατομμύρια ευρώ.

Το προσωπικό που κάνει τη συντήρηση είναι εξειδικευμένο, ενώ συχνά εκπαιδεύονται εδώ και προσωπικά συντήρησης άλλων χωρών, χάρη στην υψηλή τεχνογνωσία των ανθρώπων που εργάζονται στη γέφυρα. Οι αρμοί που έχουν χρησιμοποιηθεί στην κατασκευή και συντήρηση της γέφυρας είναι από τους μεγαλύτερους στον κόσμο και χρησιμεύουν και στις τεκτονικές μετακινήσεις. Τα στοιχεία λένε ότι η Πελοπόννησος θα έχει μετακινηθεί περίπου ένα μέτρο μέσα σε 120 χρόνια. Ως εκ τούτου, η γέφυρα χρησιμοποιεί ένα σύστημα αισθητήρων που συλλέγει δεδομένα από 100 αισθητήρες και 300 κανάλια. Οι δυνάμεις και οι ταλαντώσεις των καλωδίων, του καταστρώματος και των πυλώνων και οι μετατοπίσεις των αρμών διαστολής καταγράφονται, αναλύονται και αρχειοθετούνται σε μια βάση δεδομένων που ακολουθεί το έργο σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Το πρόγραμμα αυτό είναι καινοτόμο και έχει βραβευτεί.

Τεχνικά χαρακτηριστικά

Το συνολικό μήκος της Γέφυρας Χαρίλαος Τρικούπης είναι 2.833 μ., ενώ το καλωδιωτό τμήμα της έχει μήκος 2.252 μ. Τα θεμέλια της έχουν διάμετρο 90 μέτρων και βρίσκονται σε βάθος θαλάσσης έως και 65 μέτρα, γεγονός που αποτελεί παγκόσμιο ρεκόρ. Οι πυλώνες προεξέχουν από 145 έως 165 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και το ελεύθερο ύψος για τη διέλευση των πλοίων στο μεσαίο άνοιγμα ανέρχεται σε 52 μέτρα. Σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε με προδιαγραφές να αντέξει σε σεισμό μεγαλύτερο μεγέθους 7,4 της Κλίμακας Ρίχτερ. Αντέχει σε ενδεχόμενη σύγκρουση δεξαμενοπλοίου με εκτόπισμα 180.000 τόνων, καθώς και σε ταχύτητα ανέμου 265 χλμ./ώρα, που αντιστοιχεί σε τυφώνα Κατηγορίας 5.
Επιπλέον, η γέφυρα είναι σχεδιασμένη να απορροφά πιθανές μετατοπίσεις μεταξύ δύο βάθρων, σε οποιαδήποτε κατεύθυνση.