Πόσα «αποταμιεύσαμε» πριν και μετά την πανδημία

Συνεχίζεται η άνοδος των τραπεζικών καταθέσεων των νοικοκυριών ενώ, παράλληλα, περί τα 10 δισ. ευρώ έχουν τοποθετηθεί κατά την τελευταία τριετία και σε αποταμιευτικά προϊόντα – Ομολογιακά Αμοιβαία Κεφάλαια και Έντοκα Γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.

Όπως φαίνεται, η ανοδική πορεία του ΑΕΠ δημιουργεί πρόσθετα εισοδήματα σε τμήμα των νοικοκυριών τα οποία κατευθύνονται τόσο σε αποταμιευτικά προϊόντα, όσο και στην αγορά ακινήτων.
Από τα στοιχεία του παρατιθέμενου πίνακα, προκύπτει πως οι τραπεζικές καταθέσεις των νοικοκυριών έχουν αυξηθεί κατά περισσότερο από 30 δισ. ευρώ από τα τέλη του 2019 έως και τον φετινό Αύγουστο. Προκύπτει δηλαδή μια μέση αποταμίευση 3.000 ευρώ ανά άτομο για την 5ετία. Βέβαια, με βάση τα στοιχεία, μόνο ένα 15% του πληθυσμού αποταμιεύει και επενδύει ταυτόχρονα. Για το 15% προκύπτει περίπου ένα ελάχιστο ποσό 20 χιλ. ευρώ που τοποθετήθηκε μετά το 2019 έως και σήμερα σε καταθέσεις, ομόλογα, αμοιβαία και έντοκα γραμμάτια.
Όσο για τη χαμηλή επίδοση του φετινού πρώτου οκταμήνου (132 εκατ. ευρώ) φαίνεται ότι θα διευρυνθεί σημαντικά έως το τέλος της χρονιάς, καθώς -λόγω εποχικότητας- ο Ιανουάριος είναι αρνητικός μήνας για τις καταθέσεις και ο Δεκέμβριος (13ος μισθός στους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα) θετικός.
Το ιδιαίτερα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι η αύξηση των αποταμιεύσεων είναι τόσο μεγάλη, έτσι ώστε οι καταθέσεις να συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία παρά τα πενιχρά προσφερόμενα επιτόκια και παρά την μετακίνηση ίσως και πάνω από 10 δισ. ευρώ κατά την τελευταία τριετία προς εναλλακτικές τοποθετήσεις σταθερού εισοδήματος.
Παρατηρήθηκαν καθαρές εισροές κεφαλαίων ύψους 6,2 δισ. ευρώ στα αμοιβαία κεφάλαια κατά το διάστημα από το 2023 έως και τον φετινό Αύγουστο. Το ποσό αυτό αυξάνεται μήνα με τον μήνα, καθώς οι τράπεζες συνεχίζουν με αμείωτο ρυθμό τις εκδόσεις Α/Κ τύπου Target Maturity.
Επιπλέον, αρκετά δισ. ευρώ έχουν τοποθετηθεί από νοικοκυριά στα Έντοκα Γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου κατά την τελευταία διετία και ιδιαίτερα από το φθινόπωρο του 2023, όταν επιτράπηκε η απευθείας συμμετοχή (έως 15.000 ευρώ) των νοικοκυριών στις δημοπρασίες των ΕΓΕΔ.
Αυτό ωστόσο που παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον, είναι πως η πολύ αυξημένη αυτή ρευστότητα που παράγεται κατά την τελευταία πενταετία, διοχετεύεται κατά κύριο λόγο στους τραπεζικούς ομίλους, και αυτό γιατί το μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας από τις αυξημένες εργασίες των αμοιβαίων κεφαλαίων, των ασφαλιστικών προϊόντων που είναι συνδεδεμένα με επενδύσεις, των χρηματιστηριακών συναλλαγών κ.λπ., το έχουν καρπωθεί οι θυγατρικές και οι συνεργαζόμενες εταιρείες των τραπεζών, με αποτέλεσμα οι τραπεζικοί όμιλοι να καρπώνονται ιδιαίτερα αυξημένα έσοδα από προμήθειες.
Η τουριστική δραστηριότητα θα συνεχίσει την ανοδική της τάση μέσα στη χρονιά, το ΑΕΠ της χώρας θα κλείσει φέτος και το 2025 με ρυθμό υψηλότερο του 2% και παράλληλα τα επιτόκια των τραπεζικών καταθέσεων θα ακολουθήσουν πτωτική πορεία μέσα στο επόμενο δωδεκάμηνο. Η αποκλιμάκωση των επιτοκίων θα στρέψει πιθανότατα και άλλα κεφάλαια από τις προθεσμιακές καταθέσεις στα εναλλακτικά αποταμιευτικά προϊόντα που προσφέρονται κυρίως από τις τράπεζες, κάτι που όχι μόνο θα ενισχύσει τα έσοδα των τραπεζών, αλλά και θα περιορίσει το ποσοστό των προθεσμιακών (άρα και ακριβότερων) καταθέσεων επί του συνόλου των καταθέσεων.