Πάτρα - Δ. Ελλάδα
Παραδίδεται το… «κλειδί» των αυξήσεων;
Το νέο σύστημα για την αύξηση του κατώτατου μισθού προτείνεται στο πόρισμα που παρέδωσε την Τρίτη στο υπουργείο Εργασίας η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων προκειμένου να ενσωματωθεί στην εθνική νομοθεσία η ευρωπαϊκή οδηγία 2022/2041 για επαρκείς κατώτατους μισθούς και αύξηση των συλλογικών συμβάσεων στο 80%, από περίπου 30% που είναι τώρα εν προκειμένω για την Ελλάδα.
Σύμφωνα με το πόρισμα, για την Ελλάδα η επιτροπή προτείνει από 1/1/2028 ο κατώτατος μισθός και το κατώτατο ημερομίσθιο να αυξάνονται με βάση συντελεστή που θα προκύπτει από το άθροισμα του ετήσιου πληθωρισμού για το φτωχότερο 20% των εργαζομένων και από το μισό της μεταβολής της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων.
Το «κλειδί» των αυξήσεων θα είναι στον ετήσιο πληθωρισμό καθώς για τους χαμηλόμισθους η επίπτωση είναι μεγαλύτερη απ’ ότι στους υψηλότερα αμειβόμενους. Μπορεί λοιπόν ο κανονικός πληθωρισμός της οικονομίας να είναι 3,2%, αλλά για τους χαμηλόμισθους το ποσοστό μπορεί να φτάνει ακόμη και στο 4% ή 4,5%, διότι η δύναμη εξασθενεί περισσότερο όσο ανεβαίνουν οι τιμές.
Αν επρόκειτο να εφαρμοστεί το νέο σύστημα φέτος, η αύξηση στον κατώτατο μισθό θα ήταν περίπου στο 5,5% με 6%. Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί όμως για μια αύξηση στα 950 ευρώ στο μηνιάτικο το 2027 (από τα 830 σήμερα) κάτι που σημαίνει ότι για το 2025 έχει προκαθοριστεί μια αύξηση 40 ευρώ!
Ο νέος μηχανισμός θα ισχύσει από το 2028 έχει ρήτρα ανάσχεσης των μειώσεων αν ο συντελεστής πληθωρισμού και αγοραστικής δύναμης, οδηγεί σε μείωση του νομοθετημένου κατώτατου μισθού.
Ο νέος μηχανισμός διαμόρφωσης του κατώτατου μισθού θα ισχύει και για το Δημόσιο.
Ήδη, η κυβέρνηση έχει προαναγγείλει μέσω του νέου προϋπολογισμού οριζόντιες αυξήσεις μισθών για τους δημοσίους υπαλλήλους ώστε ο εισαγωγικός μισθός να μην υπολείπεται από τον κατώτατο μισθό. Αν ο κατώτατος μισθός αυξηθεί το 2025 στα 870 ευρώ (από τα 830 ευρώ), τότε ο εισαγωγικός μισθός (Υ.Ε κατηγορίας) στο Δημόσιο θα αυξηθεί στα 870 ευρώ από τα 850 ευρώ που είναι σήμερα. Η αύξηση των 20 ευρώ θα είναι οριζόντια σε όλα τα κλιμάκια.
Για την αύξηση των συλλογικών συμβάσεων ώστε να καλύπτουν το 80% των εργαζομένων στο πόρισμα προτείνεται να καταρτιστεί από το υπουργείο Εργασίας, δηλαδή ενα Σχέδιο Δράσης μετά από διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους με ελάχιστη διάρκεια 1 έτος και μέγιστη 4 έτη και σκοπό την προώθηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων για τον καθορισμό των μισθών.
Θα έχει τον τελευταίο λόγο…
«Το σχόλιο που μπορούμε να κάνουμε είναι ότι μπαίνουμε σε μια νέα εποχή με τον υπολογισμό του κατώτατου μισθού μέσα από την προτεινόμενη υιοθέτηση του Γαλλικού «μοντέλου» που είναι ένας συνδυασμός της παλαιάς ΑΤΑ (Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή) με δυνατότητα όμως της κυβέρνησης να παρεμβαίνει και να καθορίζει, προ τα πάνω βέβαια, τα κατώτατα όρια των μηνιαίων και ημερήσιων αποδοχών.
Η υιοθέτηση της Οδηγίας είναι μια προαιρετική συνθήκη για την κυβέρνηση η οποία όμως φαίνεται ότι θέλει να αποφύγει την «τριβή» με τους κοινωνικούς εταίρους, να απελευθερώσει τη διαπραγμάτευση αλλά να… διατηρεί το προνόμιο να έχει τον τελικό λόγο στις αποφάσεις!
Σχετικές προτάσεις για το θέμα του καθορισμού των κατώτατων αποδοχών έχουν συζητηθεί και παλαιότερα ενώ, με βάση και την εμπειρία, το Γαλλικό «μοντέλο» φαίνεται ότι έχει και αυτό κάποιες «αστοχίες» τις οποίες θα πρέπει να δούμε στα πλαίσια της διαβούλευσης της κυβερνητικής πρότασης – σχεδίου νόμου» αναφέρει στη «Γ» ο Νίκος Γιαννακόπουλος Νικόλαος Καθηγητής Οικονομικών Πανεπιστημίου Πατρών.
«Επιστρέφουμε στη δεκαετία του ‘80»
«Την δεκαετία του ‘80 η Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (ΑΤΑ) τέθηκε ως αμυντικός μηχανισμός ελάχιστης προστασίας της αγοραστικής δύναμης από τον πληθωρισμό που στην πορεία άρχισε να ‘φαγώνεται’ σε βάρος των εργαζομένων. Μετά το 1990 και για πάνω από μια 20ετία ίσχυσαν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις με απόφαση όλων των κομμάτων στη Βουλή, μια πρωτοποριακή διαδικασία η οποία άρχισε να ‘ψαλιδίζεται’ με τα Μνημόνια.
Τώρα που «βγήκαμε» από τα Μνημόνια πάμε πίσω στην ΑΤΑ του ‘90. Η ΓΣΕΕ επανειλημμένα έχει τονίσει, διεκδικεί αγωνιστικά και θα επαναλάβει στα πλαίσια της διαβούλευσης με σχεδίου νόμου της κ. Κεραμέως, ότι μόνη λύση είναι αυτή των απευθείας διαπραγματεύσεων μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων» αναφέρει στη «Γ» ο Δημήτρης Καραγεωργόπουλος, Υπεύθυνος Δημοσίων Σχέσεων της ΓΣΕΕ.