Ένας στους τρεις φοβάται έξωση-Στην κορυφή της ανασφάλειας, παγκοσμίως, σε στεγαστικά ζητήματα, η Ελλάδα 

Σύμφωνα με την έκθεση «Prindex 2024», 1,1 δισεκατομμύρια ενήλικες παγκοσμίως –το 23% του πληθυσμού – αισθάνονται ανασφαλείς για τα δικαιώματά τους στην ιδιοκτησία, αντίληψη που έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Το 2024, μεταξύ των 19 ευρωπαϊκών χωρών που συμπεριλήφθηκαν στην έρευνα, η Τουρκία και η Ελλάδα εμφανίστηκαν ως ακραία σημεία, με επίπεδα ανασφάλειας 35% ή υψηλότερα. Ακολουθεί η Ουκρανία με ποσοστό 33%, μετά και την εισβολή της Ρωσίας.

Η Άννα Λοκ, συνδιευθύντρια του «Prindex», δήλωσε ότι η χρηματοπιστωτική αστάθεια παίζει βασικό ρόλο στην αυξημένη ανασφάλεια που παρατηρείται στην Ελλάδα. «Η παρατεταμένη οικονομική δυσπραγία και η μείωση των πραγματικών μισθών, έχουν αφήσει τις οικογένειες να αγωνίζονται να εξασφαλίσουν σταθερή στέγαση, παρά την ευρύτερη οικονομική ανάκαμψη», αναφέρει.

Στην Κύπρο, ένα στα τέσσερα άτομα (25%) εξέφρασε αισθήματα ανασφάλειας για τη γη ή τη στέγασή του, ενώ στην Αλβανία το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 20%. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ανασφάλεια αναφέρει το 14% των ερωτηθέντων, επίπεδο υψηλότερο απ’ αυτό πολλών άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Οι χαμηλότερες αντιλήψεις ανασφάλειας παρατηρήθηκαν στη Λιθουανία (6%), ακολουθούμενη από την Βουλγαρία και την Μολδαβία, και οι δύο με 7%. Μεταξύ 2020 – 2024, η Ουκρανία γνώρισε τη σημαντικότερη αύξηση της ανασφάλειας θητείας όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και παγκοσμίως, από 10% στο 33%. Η Ελλάδα σημείωσε επίσης, μια δραματική αύξηση της αντιληπτής ανασφάλειας, που αυξήθηκε από 16% το 2020 σε 35% το 2024. Η Άννα Λοκ εξήγησε ότι η αξιοσημείωτη αύξηση της ανασφάλειας θητείας στην Ελλάδα τις τελευταίες δύο δεκαετίες αντανακλά έναν συνδυασμό συστημικών προκλήσεων. «Από το 2000, η ​​Ελλάδα αντιμετωπίζει επίμονες οικονομικές κρίσεις, που επιδεινώνουν τα εισοδηματικά κενά και υπονομεύουν την σταθερότητα των νοικοκυριών. Οι πρόσφατες κυβερνητικές πολιτικές που προωθούν σκληρές κατασχέσεις στεγαστικών δανείων έχουν πιθανώς επιδεινώσει τους φόβους έξωσης, ιδιαίτερα μεταξύ των ιδιοκτητών ακινήτων που δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις πληρωμές των στεγαστικών δανείων» σημείωσε η Λοκ. Και πρόσθεσε: «Αυτοί οι παράγοντες μαζί δημιουργούν ένα κλίμα αβεβαιότητας, τόσο για τους ενοικιαστές όσο και για τους ιδιοκτήτες σπιτιού».

Ανασφάλεια… συνδυασμός αυξήσεων σε αξίες, ενοίκια και όφειλες…

«Η αύξηση των τιμών κατοικιών και ενοικίων είναι μεγάλη ανησυχία για πολλούς Ευρωπαίους. Σύμφωνα με την Eurostat, μεταξύ του 2010 και α’ τριμήνου του 2024, οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 49% και τα ενοίκια κατά 24% στην ΕΕ. Οι κύριοι λόγοι, που συμβάλουν είναι το υψηλότερο κόστος κατασκευής, τα επιτόκια στεγαστικών δανείων και η μείωση της κατασκευής που περιόρισε την προσφορά ακινήτων.

Στη χώρα μας, η συσσωρευτική αύξηση των ενοικίων από το 2018 έως και το 2023, κυμάνθηκε από 43,2% έως και 52,1% και αφορά κατοικία κατάλληλη για οικογένεια, ενώ την φετινή χρονιά αναμένονται νέες αυξήσεις μεσοσταθμικά της τάξεως του 9,1%.

Το 45,5% των πολιτών στη χώρα μας, ζουν σε νοικοκυριά με καθυστερήσεις σε στεγαστικά δάνεια, ενοίκια ή λογαριασμούς κοινής ωφελείας, σύμφωνα με την Eurostat, ενώ το 76,9% των ενοικιαστών κάνει περικοπές στα βασικά αγαθά ή λαμβάνει οικονομική βοήθεια από τρίτους…» αναφέρει ο Θέμης Μπάκας εκπρόσωπος του Πανελλαδικού Δικτύου Μεσιτών e-Real Estates.

Όπως επισημαίνει ακόμη, στη χώρα μας υπάρχει κάμψη στην έκδοση στεγαστικών δανείων και αύξηση υλικών και κόστους κατασκευής νέων διαμερισμάτων, που μεταφέρει το πρόβλημα στα νεόδμητα ακίνητα και οδηγεί και σε μια «στροφή» προς το ενοίκιο. «Το διάστημα 2005 – 2023, το ποσοστό ιδιοκατοίκησης υποχώρησε στο 69,6%, χάνοντας 15 ποσοστιαίες μονάδες σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Μπάκας.

Τέλος, αναφέρεται στην μείωση αποδοχών και συντάξεων στη χώρα, επισημαίνοντας: « Tο 26,3% των Ελλήνων βρίσκεται στο όριο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ. To 76,9% των ενοικιαστών, εφόσον πληρώσουν τα έξοδα του σπιτιού, κάνει περικοπές στα βασικά αγαθά ή λαμβάνει οικονομική βοήθεια από τρίτους ενώ δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχοι είναι σε αναζήτηση για συγκατοίκηση με στόχο να μοιράσουν λογαριασμούς και κοινόχρηστα…»