Πάτρα - Δ. Ελλάδα
Θωράκιση με νέες τεχνολογίες- Ενδιαφέρουσες εισηγήσεις στην ημερίδα για τον Πρωτογενή Τομέα και την Κλιματική Αλλαγή
Προκλήσεις και ευκαιρίες στον πρωτογενή τομέα στην χθεσινή ημερίδα της «Γ»

Της Τέτας Γιαννάρου
Ένα θέμα κομβικής σημασίας που αγγίζει στο σύνολό του τον κοινωνικό ιστό, και παράλληλα έχει άμεσο αντίκτυπο στον πρωτογενή τομέα και κατ’ επέκταση στην οικονομία και την υγεία, είναι οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
Από το ευρύ πεδίο των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής επελέγη εξιδεικευμένα η ανάλυση από καθ’ ύλην αρμόδιους επιστήμονες της Θεματικής Ενότητας «Πρωτογενής τομέας την εποχή της κλιματικής αλλαγής – Προκλήσεις και ευκαιρίες», θέμα της επιτυχημένης ημερίδας που πραγματοποιήθηκε υπό την υποστήριξη της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας στο ξενοδοχείο «Βυζαντινό» με χορηγό επικοινωνίας την «ΓΝΩΜΗ».
Α. Φίλιας: «Η Π.Δ.Ε. έχει μεριμνήσει για έργα»
Με τον χαιρετισμό του, ο Αντιπεριφερειάρχης Ανδρέας Φίλιας, αφού εξήρε την πρωτοβουλία για την συγκεκριμένη ημερίδα, αναφέρθηκε στα ακραία καιρικά φαινόμενα που είναι απόρροια της κλιματικής κρίσης και εμφανίζονται με πλημμύρες, των οποίων τα αποτελέσματα περιλαμβάνουν, πέραν των καταστροφών σε καλλιέργειες και υλικές ζημιές, και απώλεια ανθρώπινων ζωών. Εστίασε στις καταστροφές που πλήττουν την παραγωγή, στα αυξημένα πλέον φαινόμενα λειψυδρίας και στην πρόνοια της ΠΔΕ για την πρόληψη και την αποτελεσματική διαχείριση του ενδεχόμενου καταστροφών.
«Ήδη έχει ληφθεί μέριμνα από την ΠΔΕ για την πρόληψη αποφυγής καταστροφών στην περίπτωση ακραίων καιρικών φαινομένων. Έχουμε προνοήσει από τις αρχές του φθινοπώρου να γίνουν έργα για την ενδεδειγμένη προστασία Η ΠΔΕ αντλεί χρηματοδότηση από το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, Ταμείο Ανάκαμψης και τα ανταγωνιστικά προγράμματα ΕΚΠΑ. Θέλω να βεβαιώσω ότι υπάρχει εγρήγορση επαγρύπνηση και προγραμματισμός υλοποίησης των ενδεδειγμένων έργων, ώστε να διασφαλισθεί η προστασία της περιοχής».
Γ. Σαλάχας: «Kαινοτομία σε όλα τα επίπεδα»
Ο Καθηγητής Γεωπονίας και μέλος του Σ.Δ. του Πανεπιστημίου Πατρών, Γεώργιος Σαλάχας αναφέρθηκε στην υπερθέρμανση του πλανήτη, στην αύξηση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αλλά και σε φαινόμενα αντιστροφής της λεγόμενης κλιματικής αλλαγής ή κλιματικής κρίσης. Επικεντρώθηκε στην σταδιακή μείωση της τρύπας του όζοντος στην ατμόσφαιρα που – όπως είπε – δείχνει δείγματα πλήρους αποκατάστασης τις επόμενες δεκαετίες, στην ετήσια αύξηση του πράσινου στη Γη που υπολογίζεται στο 5% τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με μελέτες της ΝΑSΑ, και στην κυκλική περιοδικότητα των έντονων υγρών και ξηροθερμικών περιόδων στο μεσογειακό κλίμα, ένα επαναλαμβανόμενο φαινόμενο κάθε 30 με 40 χρόνια.
Επίσης, τόνισε την άμεση προσαρμογή της γεωργίας στην κλιματική αλλαγή με την εφαρμογή ενός κυκλικού μοντέλου παραγωγής, αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα χρήσης των φυσικών πόρων και περιορίζοντας τη σπατάλη και την υποβάθμισή τους.
«Η φύση κάνει τους κύκλους της και εμείς πρέπει να προστατεύουμε το περιβάλλον και τη ζωή μας. Πρέπει να παράγουμε τα μέγιστα, με το ελάχιστο δυνατό περιβαλλοντικό κόστος και αποτύπωμα και με την μείωση της σπατάλης τροφίμων (food waste). Χρησιμοποιώντας συστήματα ακριβείας, ευφυούς γεωργίας, ρομποτική και νέες πρωτοποριακές καλλιεργητικές τεχνικές, με εκθετική αύξηση των αποδόσεων. Εφαρμόζονται ήδη σε παγκόσμια κλίμακα καινοτόμα συστήματα καλλιέργειας εκτός εδάφους, κάθετες φάρμες και φάρμες μέσα στις πόλεις. Παράγεται ήδη αλεύρι από αποξηραμένα σκουλήκια ως νέα «φθηνή πρωτεΐνη» για την εκτροφή ζώων και για ανθρώπινη χρήση ως συστατικό πολλών τροφίμων. Υστερούμε στην εφαρμογή σύγχρονων και καινοτόμων μεθόδων παραγωγής και απέχουμε από προηγμένες χώρες, αφού η μέση οικονομική απόδοση στην Ολλανδία είναι: 1850 € / στρέμμα, στο Ισραήλ: 1300 € / στρέμμα και στην Ελλάδα: 350 € / στρέμμα. Το μέλλον μας βρίσκεται στην εφαρμογή καινοτομίας σε όλα τα επίπεδα», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Α. Καλογεράς: «Drones και καινοτομία»
O Δ/ντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Βιομηχανικών Συστημάτων «ΑΘΗΝΑ», Αθανάσιος Καλογεράς υπογράμμισε ότι ο αγροτικός τομέας βρίσκεται ενώπιον σημαντικών προκλήσεων, παραθέτοντας τους λόγους: «Η αύξηση του πληθυσμού από 7,6 δις το 2017 σε 10 δις το 2050, με την πλειονότητα του πληθυσμού να κατοικεί σε πόλεις, οδηγεί σε ανάγκη παραγωγής 70% περισσότερης τροφής ως το 2050. Ταυτόχρονα, οι φυσικοί πόροι εξαντλούνται, με το 69% της αγροτικής γης σε παγκόσμια κλίμακα να είναι μέτρια ως πολύ υποβαθμισμένη, και το 40% του παγκόσμιου αγροτικού πληθυσμού να ζει σε περιοχές που πλήττονται από λειψυδρία. Η κλιματική κρίση συντελεί σε μείωση της παραγωγικότητας λόγω των καιρικών φαινομένων και μείωση σοδειών λόγω εντεινόμενων περιβαλλοντικών προβλημάτων. Αν στις παραπάνω προκλήσεις προστεθεί το γεγονός της σπατάλης της παγκόσμιας παραγωγής τροφής σε ποσοστό 33-50%, καθίσταται σαφές ότι απαιτείται άμεση δράση».
Ο Δρ. Καλογεράς τόνισε πως το ΙΝΒΙΣ του Ε.Κ. «ΑΘΗΝΑ» διαθέτει σημαντική τεχνογνωσία και μία σειρά τεχνολογικές λύσεις που αξιοποιούνται σήμερα στο βιομηχανικό περιβάλλον και μπορούν δυνητικά να εφαρμοστούν με επιτυχία στον αγροτικό τομέα, με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας και της ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση. Λύσεις όπως η χρήση αισθητήρων στο χωράφι αλλά και αισθητήρων για απομακρυσμένη αίσθηση με χρήση drones ή δορυφορικών δεδομένων υψηλής ακρίβειας, η ανάλυση μεγάλων δεδομένων, η χρήση υπολογιστικής υποδομής στα άκρα του δικτύου, και αλγορίθμων μηχανικής μάθησης / τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να δημιουργήσει καινοτόμες εφαρμογές για τον αγροδιατροφικό τομέα».
Ανασ. Τσάκωνας: «Επηρεάζει όλον τον πρωτογενή τομέα»
Ο Πρόεδρος του Παραρτήματος Πελοποννήσου και Δ. Ελλάδας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε., Αναστάσιος Τσάκωνας τόνισε ότι η κλιματική κρίση επηρεάζει όλον τον πρωτογενή τομέα. Ειδικότερα, ανέφερε ότι με την άνοδο της θερμοκρασίας της θάλασσας επηρεάζεται η ιχθυοπανίδα, και προκαλούνται πυρκαγιές στα δάση εξαιτίας της έλλειψης βροχών, σε συνδυασμό και με τις υψηλές θερμοκρασίες, για αυτό πρέπει να δώσουμε πολύ μεγάλη βάση στην πρόληψη. Υπογραμμίζοντας, επεσήμανε: «Αναμφίβολα επιβάλλεται να αλλάξουμε την διαχείριση των υδάτων και βεβαίως να ληφθούν μέτρα στον αγροδιατροφικό τομέα.
Μιλάμε για ζωτικό πεδίο, με σημαντικές επιπτώσεις στην παραγωγή τροφίμων. Πρέπει μέσα από τις κατάλληλες ενέργειες να μπορέσουμε να αυξήσουμε την παραγωγή και βέβαια να παράγουμε τρόφιμα ασφαλή, σε μια ανθρωπότητα η οποία συνεχώς αυξάνεται πληθυσμιακά».
Κ. Μήλιος: «Μέτρα βιοασφάλειας και εγγειοβελτιωτικά έργα»
Ο Προϊστάμενος Διεύθυνσης Κτηνιατρικής της ΠΔΕ, Δρ. Κώστας Μήλιος εστίασε αρχικά στο φαινόμενο «Ντάνιελ» στη Θεσσαλία, που αποτέλεσε έναρξη της συζήτησης στην Ελλάδα για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην κτηνοτροφία.
«Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι πολυεπίπεδες και πέραν των άλλων αφορούν και στην εμφάνιση και εξωτικών ασθενειών στα ζώα. Στο πλαίσιο αυτό, οι θάνατοι των ζώων από τις πλημμύρες που βιώσαμε στην Θεσσαλία και η εμφάνιση των εξωτικών ασθενειών λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση τιμής των ζωοτροφών και επομένως του κόστους παραγωγής, αλλά και την μείωση της παραγωγής (γαλακτοπαραγωγής και κρεοπαραγωγής) λόγω της αυξημένων θερμοκρασιών». Αναφερόμενος στην αντιμετώπιση των εξωτικών ασθενειών, τόνισε πως πρέπει να ληφθούν μέτρα βιοασφάλειας στις εκτροφές και να επιδοτηθούν από το κράτος. Επίσης, να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας και να γίνουν εγγειοβελτιωτικά έργα. «Η κτηνοτροφία πρέπει να προσαρμοσθεί και αντιμετωπισθεί στις καινούργιες συνθήκες», υπογράμμισε.
Φ. Ζαχαράτος: «Μεταφορά βιώσιμων λύσεων»
Στην εισήγησή του, ο Μεταδιδακτορικός Ερευνητής (ΕΑΠ) και Ερευνητής στο Κέντρο «ΑΘΗΝΑ», Φάνης Ζαχαράτος, μεταξύ άλλων, ανέφερε: «Θα εστιάσω στη διττή συμβολή της γεωργίας, της κτηνοτροφίας και της αλιείας στην κλιματική κρίση. Η απώλεια τροφίμων και η σπατάλη σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα εντείνουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου», ανέφερε χαρακτηριστικά, ενώ παρουσίασε στατιστικά στοιχεία που δείχνουν τη σοβαρότητα του προβλήματος, όπως το γεγονός ότι η σπατάλη τροφίμων είναι υπεύθυνη για περίπου το 8% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Παράλληλα, ο ίδιος αναφέρθηκε σε βιώσιμες λύσεις και καλά παραδείγματα από άλλες χώρες,
Tην ημερίδα συντόνισε η δημοσιογράφος της «Γ», Μαρία Ορφανού, ενώ παραβρέθηκαν-μεταξύ άλλων, ο δήμαρχος Ερυμάνθου, Θ. Μπαρής, το μέλος του Συντονιστικού Πολιτικού Κέντρου του ΠΑΣΟΚ, Κατερίνα Σολωμού, η αντιδήμαρχος Δυτικής Αχαϊας, Νάντια Ασκούνη, ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης του Δήμου Ερυμάνθου, Διαμαντής Κανελλόπουλος, η πρόεδρος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων, Ολυμπία Λόη, η πρώην Περιφερειάρχης Ηπείρου- Δυτ. Μακεδονίας, Δήμητρα Γεωργακοπούλου- Μπάστα, ο προϊστάμενος υγειονομικού ελέγχου Αργύρης Αγγελόπουλος, το μέλος του σπιράλ Μάκης Κουλούρης, κ.α.