Πάτρα - Δ. Ελλάδα
Νίκος Κοτζιάς στη “ΓΝΩΜΗ”: «Αναγέννηση» της χώρας και της Αριστεράς

Συνέντευξη στον Φώτη Π. Καλύβα
«Αναγέννηση». Με αυτή την λέξη περιγράφει ο πρώην υπουργός Εξωτερικών και πρόεδρος της Κίνησης «Πράττω», Νίκος Κοτζιάς, την πολιτική πρόταση που κατά την άποψή του έχει ανάγκη η χώρα.
Μιλώντας στη «ΓΝΩΜΗ» με την ευκαιρία της σημερινής του επίσκεψης και ομιλίας στην Πάτρα (στις 7 μ.μ., στην αίθουσα του Εμπορικού Συλλόγου Πατρών, ως προσκεκλημένος της Νομαρχιακής Επιτροπής Αχαΐας του ΣΥΡΙΖΑ), ο κ. Κοτζιάς ανέλυσε τα διεθνή τεκταινόμενα και τη «νέα εποχή Τραμπ» στις ΗΠΑ, ενώ εξέφρασε την ανησυχία του για την χώρα και την εξωτερική πολιτική της, κάνοντας λόγο για «άδειο πουκάμισο» της κυβέρνησης. Τέλος, αναφέρθηκε και πάλι στην αναγκαιότητα ανασυγκρότησης της κεντροαριστεράς στην Ελλάδα.
Συγκεκριμένα, ο διάλογος που είχαμε με τον κ. Κοτζιά, είχε ως εξής:
Βρισκόμαστε σε μία εποχή πολλαπλών κρίσεων και συγκρούσεων. Άλλοι μιλάνε για επιστροφή στην εποχή του μεσοπολέμου, άλλοι για νέο «ψυχρό πόλεμο». Ποια είναι η δική σας θεώρηση;
Είμαστε σε μία εποχή που η Δύση δεν έχει την πρωτοκαθεδρία στον κόσμο και επιδιώκει να αναστηλώσει την ισχύ της μέσω της αποτροπής και της απειλής πολέμου. Επίσης, στην εποχή μας επιστρέφει ισχυρότερα από ποτέ ο ρόλος του εθνικού κράτους και των συνόρων. Ωστόσο, δεν χρειάζεται να τα αναλύουμε όλα με βάση το παρελθόν. Οι νέες συνθήκες έχουν τις ιδιαιτερότητές τους. Σήμερα έχουμε μία αλλαγή συσχετισμού δυνάμεων που υπήρχε για 500 με 600 χρόνια. Και αν θέλετε μία αναγωγή, ας θυμηθούμε το βιβλίο «The plot against America», στο οποίο περιγράφεται μία δικτατορία στην Αμερική, η οποία σπάει τις συμμαχίες της. Σε πολλά σημεία του είναι ένα προφητικό μυθιστοριογράφημα για την επανάκαμψη του αυταρχισμού…
Αυτό που αναφέρετε, φαντάζομαι έχει σχέση και με τη νέα εποχή Τραμπ στις ΗΠΑ…
Υπάρχουν δύο ζητήματα. Πρώτον ότι η Δύση βρίσκεται σε κάμψη. Και στη μεγαλύτερη κάμψη βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, δυστυχώς και η Ελλάδα, ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και δεύτερον, ότι δεν υπάρχουν οργανωμένα μαζικά κινήματα με συγκεκριμένους στόχους. Όταν υπάρχουν ισχυρά κινήματα, είναι και ισχυρότερη η συνεργασία ανάμεσα στους διαφορετικούς πόλους της Δύσης. Όταν δεν υπάρχουν, αντί της συνεργασίας, ενισχύεται ο ανταγωνισμός. Κατά συνέπεια, εκτιμώ ότι θα δούμε έναν Τραμπ ως φορέα αυτού του ανταγωνισμού απέναντι σε μία αδύναμη Ευρώπη, η οποία προσπάθησε μέχρι τώρα με οικονομικά μέτρα να περιορίσει την επιρροή των high tech επιχειρήσεων των ΗΠΑ που έχουν συνταχθεί πίσω από τον Τραμπ για να υποτάξουν την Ε.Ε.
Αυτά ως προς τα «εσωτερικά» της Δύσης. Τι ισχύει όμως ως προς τα «εξωτερικά», τους ανταγωνισμούς και τις συγκρούσεις της Δύσης με την Ανατολή;
Αυτό είναι ένα άλλο θέμα. Ο Τραμπ έχει αυτό που ονομάζουμε στη θεωρία των διεθνών σχέσεων, πολιτική της διπλωματίας του madman. Είναι η διπλωματία στην οποία κάποιος «πουλάει τρέλα» προκειμένου να εκφοβίσει διάφορες πλευρές και να τις καταστήσει πιο αδύναμες στις διαπραγματεύσεις που θα ακολουθήσουν. Μέχρι τώρα, έχει εμφανίσει τέσσερα ζητήματα: Το πρώτο είναι αυτό που είπαμε με την Ε.Ε., το δεύτερο είναι με τον Καναδά, το τρίτο είναι με το Μεξικό – στο σημείο αυτό σας θυμίζω πόσο έχει κοστίσει, ακόμα και σε ανθρώπινες ζωές, η ονομασία ενός κόλπου μεταξύ Ιράκ και Ιράν – και το τέταρτο είναι η ανύψωση της γεωπολιτικής σημαίας των ΗΠΑ με την εξαγορά της Γροιλανδίας.
Ποια είναι η θέση της Ελλάδας σε όλα αυτά και ποια είναι η άποψή σας για την ασκούμενη εξωτερική πολιτική της χώρας, και ιδιαίτερα τα ελληνοτουρκικά;
Έχω πολλές ανησυχίες. Η επαναφορά των ζητημάτων των συνόρων και του εθνικού κράτους στο παγκόσμιο σκηνικό, η σύγκρουση στην Ουκρανία, η αναζωπύρωση των εντάσεων στο Κόσοβο, το ενδοβοσνιακό ζήτημα και η στρατηγική της Τουρκίας όχι μόνο στη Συρία, αλλά και στον ευρύτερο χώρο του ελληνισμού. Όλα αυτά τα ζητήματα απαιτούν πολύ σοβαρή μελέτη. Επίσης, από την επιστημονική μου μελέτη έχω καταλήξει ότι η Τουρκία θέλει πάντα να πληρούνται τρεις όροι για να μπορεί να προκαλέσει: Πρώτον, να εκτιμά ότι στην Ελλάδα υπάρχει μία αδύναμη κυβέρνηση, δεύτερον, να βρίσκεται σε αναστάτωση το διεθνές σύστημα για να μην υπάρχει ο φόβος παρέμβασης ισχυρού διεθνή παράγοντα και τρίτον, να μπορεί να επικαλεστεί το διεθνές δίκαιο, έστω και με στρεβλό τρόπο, όπως κάνει και για την επέμβαση στην Κύπρο. Για όλα αυτά είμαι ανήσυχος. Και βλέπω μία κυβέρνηση που μοιάζει πολύ ευχαριστημένη με τον εαυτό της, αλλά το πουκάμισό της είναι άδειο.
Ας έρθουμε όμως λίγο και στην πολιτική… Ως επικεφαλής του «Πράττω» και άνθρωπος που διαχρονικά τάσσεστε υπέρ του διαλόγου και των συνεργασιών, είστε αισιόδοξος για την προσπάθεια ανασυγκρότησης της κεντροαριστεράς στην Ελλάδα;
Έχουμε κάνει μία πρόταση για τη δημιουργία ενός φόρουμ προσωπικοτήτων, στην οποία ελπίζουμε να προσέλθουν και τα κοινοβουλευτικά κόμματα, από τα οποία υπάρχει μία κατ’ αρχάς θετική ανταπόκριση. Επίσης, πρέπει να διαμορφωθεί ένα κοινό μέτωπο δράσης απέναντι στα μεγάλα προβλήματα που απασχολούν την πατρίδα μας, όπως είναι τα εθνικά θέματα, η συνταγματική διαδικασία, τα ζητήματα της ενέργειας και της ενεργειακής φτώχειας και τα ζητήματα της φτώχειας και των δικαιωμάτων της εργασίας. Νομίζω ότι δεν έχει σημασία εάν είμαι εγώ αισιόδοξος ή απαισιόδοξος, αλλά αν αυτό είναι αναγκαίο να γίνει. Εκτιμώ ότι είναι αναγκαίο και ότι υπάρχει η κοινή βάση στις διακηρύξεις των πολιτικών δυνάμεων. Πρέπει να βρεθεί η κυβέρνηση αντιμέτωπη με έναν δημοκρατικό διάλογο και με μία κοινή δράση των δημοκρατικών δυνάμεων.
Θα μπορούσατε να περιγράψετε με μία λέξη, την πολιτική πρόταση που κατά την άποψή σας έχει ανάγκη η χώρα;
Αναγέννηση. Είναι ένας όρος που χρησιμοποιώ πάρα πολλά χρόνια. Προέρχεται από κλασικές συζητήσεις στον χώρο της Αριστεράς του 19ου αιώνα και βλέπω ότι την χρησιμοποιούν – χωρίς να την κατανοούν πάντα – πολλές άλλες δυνάμεις και προσωπικότητες. Και επίσης, έχω έναν ακόμα όρο που χρησιμοποιώ: Τον Αριστοτέλειον Αναστοχασμόν. Πρέπει να αναστοχαστούμε και να προωθήσουμε τις κοινές μας σκέψεις και δράσεις, με στόχο την αναγέννηση της χώρας, της δημοκρατίας, των θεσμών και της ίδιας της Αριστεράς.