Προκλήσεις και νέες τάσεις

ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΗ ΖΑΚΥΝΘΙΝΟΥ

«Το Πατρινό Καρναβάλι παραμένει σημαντικό γεγονός με ισχυρές παραδοσιακές ρίζες, αλλά αντιμετωπίζει προκλήσεις, όπως οικονομικές πιέσεις και ανάγκη για καλύτερη διαχείριση πόρων και προβολής».

Αυτό είναι το κύριο συμπέρασμα της μελέτης που εκπόνησε το Πανεπιστήμιο Πατρών για το Επιμελητήριο Αχαΐας και παρουσιάστηκε χθες στην αίθουσα εκδηλώσεων του με θέμα:  «Πέρα από τη Μάσκα: Ο Πολυσύνθετος Ρόλος του Πατρινού Καρναβαλιού στην Τοπική Οικονομία και Κοινωνία».

Συγκεκριμένα, υπογραμμίζεται η ανάγκη για προσαρμογή σε νέες κοινωνικές τάσεις, ενίσχυση της προβολής, και βελτίωση της οργάνωσης για να διατηρηθεί η δυναμική και η ελκυστικότητα του Καρναβαλιού.

ΠΟΣΑ ΞΟΔΕΥΟΥΝ ΟΙ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ

Ο συνολικός αριθμός επισκεπτών εκτιμάται από 93.930 έως 101.210 άτομα, ενώ τα χρήματα που ξοδεύουν αναλύονται ως εξής:

*Μείωση στη μέση ημερήσια δαπάνη για τους επισκέπτες που δεν διανυκτερεύουν στην πόλη (31,85€ από 59,22€ το 2009).

*Αύξηση δαπάνης για τους επισκέπτες που διαμένουν σε ξενοδοχεία (103,86€ από 94,97€ το 2012).

*Αύξηση δαπάνης για επισκέπτες που φιλοξενούνται σε σπίτια (51,38€ από 48,31€ το 2011).

ΦΕΤΟΣ ΗΡΘΑΝ ΛΙΓΟΤΕΡΟΙ

Μια ανησυχητική παράμετρος είναι η μείωση των

αφίξεων συγκριτικά με τα 2 προηγούμενα χρόνια. Το φετινό Καρναβάλι κυμάνθηκε στα επίπεδα του 2022 και σημείωσε πτώση σε σχέση με το περσινό κατά 19,2%,  σε ό, τι αφορά τους επισκέπτες

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι οι επισκέπτες που ήρθαν φέτος στην Πάτρα με το Υπεραστικό ΚΤΕΛ ήταν 2.500 λιγότεροι συγκριτικά με πέρυσι, ποσοστό  8,2%.

ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΗΣ ΕΠΙΣΚΕΨΙΜΟΤΗΤΑΣ 

Αριθμητικά πρώτη κατηγορία αποτελούν οι «πρώτη

φορά» (36,8%). Ακολουθούν οι «περιστασιακά εμπλεκόμενοι»

(35,2%) και οι «πιστοί θιασώτες» (28%). Οι επισκέπτες/τριες «Πρώτη φορά» από τη «Λοιπή Ελλάδα» (43%) φαίνεται να υπερτερούν αριθμητικά έναντι των επισκεπτών/τριών «Πρώτη

φορά» από «Αθήνα/Πειραιάς» (35,9%) και από τη Δυτική

Ελλάδα+Ιόνια (25%).

Μόλις το 21,5% των δημοτών φιλοξένησαν

επισκέπτες.  Με βάση το αποτέλεσμα αυτό μια πιθανή

στο μέλλον διερεύνηση των βραχυχρόνιων μισθώσεων είναι

αναγκαία.

Οι κύριες δεξαμενές επισκεπτών είναι η Αθήνα (56,6%), η Θεσσαλονίκη (12,3%), ενώ ο μέσος αριθμός φιλοξενούμενων ήταν 3,7 άτομα. Όσοι φιλοξενούν υποδέχονται μεγαλύτερες

παρέες (27,3 % φιλοξενεί ≥5 άτομα για 3,5 νύχτες).

Ο ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ

Η ηλικία των 35 με 54 φαίνεται να έχει την μεγαλύτερη επίδραση στην πατρινή οικονομία. Η ηλικία των 65 έχει αρκετή

υποεκπροσώπηση στο δείγμα, με αποτέλεσμα να έχει την μεγαλύτερη έλλειψη στοιχείων και να επηρεάζεται από τις ακραίες τιμές το ίδιο συμβαίνει και με τα εισιτήρια

Οι νέες ηλικιακές ομάδες έχουν έντονη δραστηριότητα στις μετακινήσεις και στην διασκέδαση.

Η πλειονότητα των δημοτών (43,3%) δηλώνει «περιστασιακά εμπλεκόμενη», ενώ ένα ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό (37,4%)

αυτοπροσδιορίζεται ως «πιστός θιασώτης» του Πατρινού Καρναβαλιού, γεγονός που επιβεβαιώνει τη βαθιά κοινωνική του ρίζωση. Αδιάφοροι: 19,3%

Περισσότερο πιστοί θιασώτες: Γυναίκες και άτομα ηλικίας 18-24 & 35-54, ενώ η αυξημένη μέση συμμετοχή (10 φορές

έναντι 4 το 2009), και ιδιαίτερα των «πιστών» (14 συμμετοχές), αναδεικνύει τη διαχρονική δέσμευση.

Η συμμετοχή σε καρναβαλικά γκρουπ αυξήθηκε στο 23,4 % (από 18,3 % το 2009), με προεξάρχουσες τις γυναίκες και τις

ηλικίες 25‑44, υποδεικνύοντας τη ζωηρή συμβολή της

μεσαίας γενιάς στον σχεδιασμό και την εκτέλεση των δρώμενων.

Επιπλέον, διαπιστώθηκε:

*Σημαντική αύξηση του αριθμού συμμετεχόντων ανά γκρουπ από το 2011 (τουλάχιστον τα μισά γκρουπ

είχαν τουλάχιστον 120 συμμετέχοντες) στο 2025

(τουλάχιστον τα μισά γκρουπ είχαν τουλάχιστον 140 συμμετέχοντες).

*Κυριαρχία των οικογενειών με μικρά παιδιά.

Η πλειονότητα των αρχηγών πληρωμάτων είναι:

* Άνδρες (68%), ηλικίας άνω των 45 ετών, παντρεμένοι (με ή χωρίς παιδιά), με υψηλό μορφωτικό επίπεδο.

Το εισοδηματικό εύρος συγκεντρώνεται κυρίως μεταξύ

€1.451–2.000.

Κυρίαρχες επαγγελματικές κατηγορίες είναι οι:

*Αυτοαπασχολούμενοι/ελεύθεροι επαγγελματίες (40%).

*Ιδιωτικοί υπάλληλοι (36%).

ΟΙ ΔΡΑΣΕΙΣ

Οι πιο δημοφιλείς δράσεις είναι το Καρναβάλι των Μικρών,

τα Παιχνίδια του Κρυμμένου Θησαυρού και η Κυριακάτικη

Παρέλαση, όλες με βαθμολογίες άνω του 7,8/10, συμβάλλοντας

σε συνολική ικανοποίηση 7,7/10.

Αντίθετα, η Έκθεση Στολών και η Τελετή Έναρξης υστερούν

(7/10), δείχνοντας ανάγκη για ανανέωση ή ανασχεδιασμό των

συγκεκριμένων εκδηλώσεων.

ΑΝΑΖΩΓΟΝΕΙ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Οι επενδύσεις σε πολιτιστικές υποδομές χρησιμοποιούνται ως μια περιφερειακή στρατηγική για την τοπική οικονομική ανάπτυξη και την αύξηση της απασχόλησης.

Το φαινόμενο Μπιλμπάο, γνωστό και ως Φαινόμενο Guggenheim, απαντάται στην περίπτωση που μια πόλη βιώνει σημαντικό αστικό μετασχηματισμό, αναζωογόνηση και οικονομική ανάπτυξη μέσω της κατασκευής εμβληματικών αρχιτεκτονικών ορόσημων ( πχ το Καρναβάλι της Βενετίας, οι

Ολυμπιακοί Αγώνες Βαρκελώνης και η Eurovision στο Αζερμπαϊτζάν).

Υπό το πρίσμα αυτό, το Πατρινό Καρναβάλι, ως θεσμός, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα τέτοιο φαινόμενο, μιας και λόγω της πολιτιστικής του κληρονομίας η τοπική οικονομία της Πάτρας αναζωογονείται.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε επίπεδο, δημοτών, αρχηγών καρναβαλικών πληρωμάτων, επισκεπτών και επιχειρήσεων, με τηλεφωνικές κλήσεις και τυχαία δείγματα.

Χαιρετισμούς στην παρουσίασή της απηύθυναν ο αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού, Παναγιώτης Σακελλαρόπουλος, ο  αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών, Γιώργος Παναγιωτόπουλος, και ο  Κοσμήτορας της Σχολής Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του,  Κωνσταντίνος Κουνετάς, οποίος ήταν και ο συντονιστής της επιστημονικής ομάδας που διενήργησε την έρευνα.

Παρέστησαν, μεταξύ άλλων, οι επικεφαλής των δημοτικών παρατάξεων «Πάτρα Ενωμένη» και «σπιράλ», Κώστας Σβόλης και Πέτρος Ψωμάς, ο υπεύθυνος Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας,  περιφερειακός σύμβουλος, Λυκούργος Σταυρουλόπουλος, και γνωστοί καρναβαλιστές.

Θετική η αξιολόγηση των δημοτών

Οι δημότες αξιολογούν το Καρναβάλι εξαιρετικά θετικά: το θεωρούν πολυαναμενόμενο γεγονός, κορυφαία πηγή διασκέδασης, προσέλκυσης επισκεπτών και οικονομικής τόνωσης (8,3‑8,6/10), ενώ αναγνωρίζουν τη συμβολή του στην κοινωνική συνοχή και την εικόνα της πόλης (7,7/10).

Η συντριπτική πλειονότητα (91,7%) των αδιάφορων δημοτών δεν επιθυμεί την κατάργηση του θεσμού, γεγονός που

δείχνει την ευρεία κοινωνική αποδοχή του Πατρινού Καρναβαλιού. Η αδιαφορία τους εκφράζεται κυρίως ως

μη συμμετοχή, χωρίς αρνητική στάση, επιβεβαιώνοντας τον ρόλο του Καρναβαλιού ως πολιτιστικού αγαθού

ενσωματωμένου στην ταυτότητα της πόλης.

Τα παράπονα για τις υποδομές

Οι μεγαλύτερες εστίες δυσαρέσκειας αφορούν τις βασικές υποδομές: έλλειψη στάθμευσης, ρύπανση και κυκλοφοριακή συμφόρηση (κοντά στο 8/10), απαιτώντας άμεσες παρεμβάσεις σε καθαριότητα, στάθμευση και διαχείριση

πλήθους.

Ζητήματα όπως η ποιότητα επισκεπτών, οι βανδαλισμοί και η

εγκληματικότητα κινούνται χαμηλότερα (≈6‑7/10), παραμένοντας σε ανεκτά επίπεδα αλλά χρήζοντας διαρκούς παρακολούθησης.

Θ. Λουλούδης: «Θεσμός με βαθιές προεκτάσεις»

«Το Πατρινό Καρναβάλι αποτελεί θεσμό με βαθιές κοινωνικές, πολιτιστικές και οικονομικές προεκτάσεις, ο οποίος παραμένει ενεργός και ζωντανός στον συλλογικό βίο της πόλης, παρά τις αλλαγές στις συνθήκες συμμετοχής, τις προσδοκίες των δημοτών και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει», τόνισε σε χαιρετισμό του ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Αχαΐας, Θεόδωρος Λουλούδης, υπογραμμίζοντας τα εξής:

«Το Καρναβάλι παραμένει βασικό στοιχείο της τοπικής πολιτιστικής ταυτότητας, αλλά η μελλοντική του επιτυχία εξαρτάται από:

*Την εξισορρόπηση μεταξύ πολιτιστικής αξίας και οικονομικής βιωσιμότητας, με στόχο τη μακροπρόθεσμη ενίσχυση, τόσο

της κοινωνίας, όσο και της οικονομίας.

*Την ενίσχυση τουριστικής προβολής, με έμφαση σε ποιοτικό και βιώσιμο τουρισμό.

*Τη βελτίωση υποδομών (στάθμευση, κυκλοφοριακή διαχείριση) και περιβαλλοντικών πρακτικών (διαχείριση των

απορριμμάτων).

*Τη στήριξη επιχειρήσεων μέσω χρηματοδοτικών σχεδίων ή εκπαιδευτικών προγραμμάτων για την ορθή συμβολή τους

στον θεσμό κ.α.

Α. Κουνάβης: «Φάρος» το Επιμελητήριο

«Ως νέα Επιμελητηριακή Αρχή, δεσμευτήκαμε ότι το Επιμελητήριο Αχαΐας θα είναι ο φάρος για οτιδήποτε συμβαίνει στον τόπο μας, να συζητάμε με τους φορείς, να συνθέτουμε και να αποφασίζουμε για μια καλύτερη προοπτική», τόνισε σε σύντομο χαιρετισμό του ο Α΄ αντιπρόεδρός του, Αντώνης Κουνάβης, υπογραμμίζοντας: «Δεν θα μπορούσαμε παρά να ξεκινήσουμε από το Πατρινό Καρναβάλι, για το οποίο είμαστε υπερήφανοι».

Επιπλέον, ο κ. Κουνάβης εξέφρασε την πεποίθησή του ότι η μελέτη θα συμβάλει στην αναβάθμιση του θεσμού, που θα είναι και η αφετηρία για τη λειτουργία ενός Παρατηρητηρίου Καρναβαλιού, που θα παρακολουθεί την πορεία του και τη μετεξέλιξή του.