Τρίτη 19 Μαρτίου 2024
Connect with us

Άρθρα-Συνεργασίες

Ρόδος: Το νησί του ήλιου και του πολιτισμού-Tης Νίκης Ευσταθοπούλου  

ME AΦΟΡΜΗ ΜΙΑ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ

Δημοσιεύθηκε

στις

Γράφει η Νίκη Ευσταθοπούλου, φιλόλογος στο Πρότυπο Γυμνάσιο Πάτρας

Στο άκουσμά της άλλοι σκέφτονται μαγευτικές παραλίες και πλήθος τουριστών, άλλοι το ξακουστό νησί των ιπποτών και άλλοι απλά ότι είναι πολύ μακριά. Έτσι και ’γώ ξεκίνησα να τα σκέφτομαι όλα μαζί πριν επισκεφθώ το νησί της Ρόδου στην αρχή της τουριστικής περιόδου, την πρώτη εβδομάδα του Απρίλη. Σκοπός επίσκεψης: εκπαιδευτικός. Τρόπος προσέγγισης του προορισμού: αεροπορικώς. Παρέα: οι συνάδελφοι και οι μαθητές μου απ’ το Πρότυπο Γυμνάσιο Πάτρας.

Αλλά δεν μπορώ να πω, η Ρόδος μάς καλοδέχθηκε: ζέστη, ήλιος τόσος ώστε να μην καείς (για μένα αποτελεί πρόβλημα), λίγοι τουρίστες και πολλοί φιλικοί και κατατοπιστικοί ντόπιοι. Στάση πρώτη: το Αρχαιολογικό Μουσείο που στεγάζεται στο Νοσοκομείο των Ναϊτών Ιπποτών. Ξεκίνησε να χτίζεται το 1440, αλλά τελείωσε επί Μεγάλου Μαγίστρου d’ Aubusson στα 1489. Αν και Νοσοκομείο τού τότε έχει ανέσεις, όπως προσωπικό τζάκι σε κάθε δωμάτιο, αλλά και τεράστιες αίθουσες για τους όχι τόσο VIP ασθενείς. Πλήθος ψηφιδωτά, άριστα συντηρημένα, μαζί με κήπους και μικρές λιμνούλες με ψαράκια. Αυτό το Νοσοκομείο, δηλαδή, είχε λίγ’ απ’ όλα.

Στο μεταξύ, η αύρα της Παλιάς Πόλης σε σαγηνεύει, σε απορροφά. Σε λιγότερο από 24 ώρες ξέραμε όλοι την πύλη Αμπουάζ, ξέραμε σε ποιο στενό του ιπποτικού Κάστρου να στρίψουμε για να βρεθούμε στο λιμάνι, αλλά και ποια φιλόξενα λιθόστρωτα σοκάκια θα σε οδηγούσαν στη νέα πόλη. Χθες και σήμερα, σφιχταγκαλιασμένα, δεν έκαναν το ένα χωρίς το άλλο… Και ’μείς, οι ξέμαθοι της Πάτρας, προσαρμοστήκαμε σαν παλιοί γνώριμοι. Περνούσαμε κάθε μέρα την τάφρο του Κάστρου, προσέχοντας τ’ αμάξια και τα μηχανάκια που διέσχιζαν τις σκοτεινές στοές, αγνοώντας τους πεζούς και τους τουρίστες.

Μέρα δεύτερη, μικρή στάση στην Παναγία την Τσαμπίκα. Η σύνδεση της Ρόδου με την Κύπρο, τα δύο νησιά σαν μεσοπέλαγα ομορφοντυμένες κόρες κονταροχτυπιούνται για την εικόνα της Παναγίας, έτσι λέει ο θρύλος. Οι Κύπριοι την παίρνουν στη Μονή του Κύκκου, αλλά το βράδυ η εικόνα γυρνάει μόνη της στη Ρόδο, κοντά στην περιοχή του Αρχαγγέλου. Τρεις φορές έγινε το θαύμα, μέχρι που οι άνθρωποι το δεχτήκανε. Η Παναγιά θ’ αποφασίσει πού θα μείνει κι έμεινε για πάντα στη Ρόδο. Και επειδή οι «άπιστοι» ποτέ δεν λείπουν, τη δεύτερη φορά που η εικόνα μεταφέρθηκε στην Κύπρο έκαψαν το ξύλο της εικόνας από πίσω, για να ξέρουν αν γυρίζει η αυθεντική ή αντίγραφό της. Αλλά φευ, τελικά η αυθεντική γύρισε και πάλι πίσω. Και έτσι, εγκαταστάθηκε πια σε ένα όμορφο ύψωμα με φοβερή θέα και έρχονται οι πιστοί να την προσκυνήσουν, κυρίως οι γυναίκες που δυσκολεύονται να τεκνοποιήσουν. Και αν δεν το ξέρετε, η Ρόδος έχει πολλούς Τσαμπίκους και Τσαμπίκες (σαν να λέμε Παναγιώτης και Παναγιώτα), που συνεχίζουν να τιμούν την «τσάμπα», τη φλόγα στη ροδίτικη διάλεκτο, που οδήγησε στην ανακάλυψη της Παναγιάς.

Η επίσκεψη συνεχίστηκε στη μαγευτική Λίνδο. Με λίγα λόγια, οι αρχαίοι είχαν έμπνευση και γούστο. Ατενίζεις τα χώματα της Μικράς Ασίας, βλέπεις μπλε όσο φτάνει το μάτι και σκεπτόμενος αμυντικά, όποιο εχθρικό καράβι και να πλησίαζε φαίνεται από απόσταση. Ναι, αυτό το καράβι που είναι σκαλισμένο στο βράχο, τριήρης σωστή και απέριττη. Ο αρχαίος ναός στον βράχο δεσπόζει ακόμα, αλλά δίπλα του βλέπεις και τη μεσαιωνική εκκλησία. Ίδιος χώρος, άλλα υλικά μα στόχος ο ίδιος «αν δε δοξάσεις τον Θεό από εδώ πάνω; Αν δεν δεχτείς ότι αυτή η ομορφιά είναι θεόσταλτη και πρέπει να τη λατρεύουμε, τότε πού αλλού;». Κατεβαίνοντας τον βράχο, βαδίζοντας στα πλακόστρωτα σοκάκια δίπλα στους ασπρισμένους τοίχους, θα μπούμε σε ένα μαγαζί-παραδοσιακό σπίτι. Διατηρημένο καλά με το ξύλο να δεσπόζει στον χώρο, αλλά και το πλακόστρωτο, ψηφιδωτό φτιαγμένο βοτσαλάκι βοτσαλάκι. Σ’ εντυπωσιάζει το σχέδιο, αλλά και το ότι δεν υπάρχει ίχνος ενωτικού υλικού, απλά χώμα και μεράκι. Κι αν πειράξεις και βγάλεις μια πετρούλα, πάει και το μωσαϊκό και το σχέδιο! Συναρμογή, πρακτικότητα και ομορφιά: να τι λείπει στις μέρες μας!

Την επόμενη μέρα επισκεφθήκαμε τον επονομαζόμενο Λόφο του Μόντε Σμιθ, την αρχαία ακρόπολη της Ρόδου που χρονολογείται από την ελληνιστική περίοδο. Διασχίζοντας με τα πόδια από το μικρό σχετικά αμφιθέατρο και το όμορφο στάδιο του Διαγόρα, περνώντας μέσα από τον οικισμό, θαυμάζοντας τους κίονες του ναού του Πύθιου Απόλλωνα, σκέφτεσαι ότι σίγουρα οι Αρχαίοι ήξεραν να χτίζουν τις πόλεις τους «γεωκλιματικά»: φως, αέρας, προσανατολισμός στη θάλασσα, το μέρος ακόμη και σήμερα είναι τόσο ευλογημένο και όμορφο, κατάφυτο από ελιές και λουλουδάκια. Άντε να βρεις τώρα γειτονιά μέσα σε πόλη που να τα έχει όλα αυτά! Γι’ αυτό και ο εκκεντρικός διοικητής των βρετανικών ναυτικών δυνάμεων στα τέλη του 18ου αιώνα, Σερ Σίντνεϋ Σμιθ, εγκατέστησε εδώ το παρατηρητήριό του. Παρακολουθούσε όλες τις κινήσεις φίλων και αντιπάλων δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Ποιο καλύτερο μέρος μπορούσε να βρει;

Στάση τελευταία, αν όχι η πιο σημαντική, το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου, πρακτικά το Διοικητήριο της Ρόδου απ’ το 1309. Τότε το νησί κατελήφθη από Σταυροφόρους, συγκεκριμένα από το Τάγμα των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ, οι οποίοι είναι γνωστοί ως Ιωαννίτες ή Ναΐτες Ιππότες. Στα 1522 το νησί καταλαμβάνουν οι Οθωμανοί, το κτίριο ήταν ήδη μισοκατεστραμμένο από την πολιορκία και εγκαταλείφθηκε στην τύχη του, τη φθορά. Ευτυχώς, θα ανακατασκευαστεί και θα ζήσει τη δεύτερή του δόξα, όταν το νησί περιέρχεται στα χέρια των Ιταλών το 1912. Οι Ιταλοί αναστήλωσαν το σημαντικό αυτό μνημείο, σεβόμενοι όμως τον χαρακτήρα του και εμπλουτίζοντάς το. Θαυμάσαμε τα ελληνιστικά ψηφιδωτά που μεταφέρθηκαν από την Κω και κοσμούν το Παλάτι, αλλά και τις νεότερες στολές Ιπποτών από τη Μάλτα, ενώ ακριβά έπιπλα-αντίκες κοσμούν τα πάμπολλα δωμάτιά του. Το φασιστικό καθεστώς του Μουσολίνι το χρησιμοποιεί και πάλι ως Διοικητήριο, γι’ αυτό και ο επισκέπτης θα βρει ακόμη και το όνομα του Μουσολίνι σε κάποια από τις εντοιχισμένες επιγραφές. Αναρωτιέμαι πόσοι σημαντικοί αξιωματούχοι και επισκέπτες φιλοξενήθηκαν εδώ, πόσες συνεδριάσεις, πόσες σημαντικές αποφάσεις έγιναν μέσα σ’ αυτούς τους τοίχους. Τι θα είχαν να μας πουν οι τοίχοι αν μιλούσαν;

Αλλά κάπου εκεί, το ταξίδι μας ολοκληρώθηκε. Φυσικά τέσσερεις μέρες δεν έφτασαν. Η Ρόδος έχει τόσα ακόμη να δεις, ν’ απολαύσεις, να γευτείς. Όμως, ήταν μια καλή πρόγευση και υπόσχεση για την επόμενη επίσκεψή μας. Μαθητές και εκπαιδευτικοί γεμίσαμε μπαταρίες, φορτώσαμε αναμνήσεις και εμπνευστήκαμε από το παρελθόν και το παρόν του τόπου μας για το μέλλον.

Εις το επανιδείν λοιπόν για παραλίες, νυχτερινή ζωή και περισσότερα ροδίτικα αξιοθέατα.

Ατενίζοντας το Αιγαίο από την Ακρόπολη της Λίνδου

Διασχίζοντας τη μεσαιωνική τάφρο της Παλιάς Πόλης

Εικόνα από την είσοδο του Αρχαιολογικού Μουσείου

Η μαγευτική εικόνα του λιμανιού το σούρουπο

 

(από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας “Γνώμη” 15/5/2022)

 


Ροή ειδήσεων

Advertisement