ΑΠΟΨΗ: Ο φαύλος κύκλος

Η Λιζ Τρας – η παραιτηθείσα σε 40 μέρες πρωθυπουργός της Βρετανίας – ξεκίνησε τη θητεία της με μεγάλες φιλοδοξίες. Ανακοίνωσε άμεσα ένα μεγάλο πρόγραμμα περικοπής φόρων πιστεύοντας μάλλον πως οι Βρετανοί θα τη σηκώσουν στα χέρια. Δεν ανακοίνωσε όμως αντίστοιχες μειώσεις δαπανών και έτσι, οι αγορές αντέδρασαν αρνητικά, τα ομόλογα εκτινάχθηκαν και η ισοτιμία της στερλίνας βρέθηκε σε ιστορικά χαμηλά. Η Τρας αναγκάστηκε να πάρει τις φορολογικές περικοπές πίσω, ενώ η Τράπεζα της Αγγλίας βγήκε στις αγορές και αγόραζε ομόλογα για να «σώσει την παρτίδα». Η Τρας όμως, δεν κατάφερε να σώσει την «προσωπική παρτίδα» καθώς αδειάστηκε από τους βουλευτές του κόμματός της, όπως και από τους δυσαρεστημένους πολίτες. Έτσι, περνάει στην ιστορία ως η πρωθυπουργός της Βρετανίας με την πιο σύντομη θητεία.

Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να συμβεί κάτι αντίστοιχο και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες;  Η απάντηση είναι πως… δεν είναι καθόλου δύσκολο. Ο πληθωρισμός ωθεί όλες τις κεντρικές τράπεζες σε μεγάλες αυξήσεις των επιτοκίων δανεισμού γιατί στα βιβλία της οικονομικής ιστορίας έχει καταγραφεί ότι μπορείς να «φρενάρεις» τον πληθωρισμό κάνοντας ακριβότερο το χρήμα. Όταν όμως το χρήμα γίνεται ακριβότερο, μειώνεται η κατανάλωση, πέφτει το βιοτικό επίπεδο των πολιτών. Και αυτό δημιουργεί κοινωνική δυσαρέσκεια, δημιουργεί… εκρήξεις. Επίσης, όσο πιο πολύ ακριβαίνει το χρήμα, τόσο πιο δύσκολη γίνεται η εξυπηρέτηση του κρατικού χρέους. Όλα αυτά, σημαίνουν… ύφεση και κάπου στο βάθος, χρεοκοπίες!

Ίσως πολλές κυβερνήσεις να μην αντέξουν τις αναταράξεις. Ίσως πολλοί πολιτικοί να πέσουν στην «παγίδα» που έπεσε η Τρας. Ίσως μία ευρύτερη κοινωνική αναταραχή προκύψει στην Ευρώπη. Καλό είναι να προσέχουν όλοι το παράδειγμα της Βρετανίας. Δεν απέχουμε πολύ από μία νέα μεγάλη κρίση. Πολύ μεγαλύτερη από αυτή που… ζούμε ήδη!