Ελάχιστο Τεκμαρτό Εισόδημα-Πότε και ποιους… συμφέρει η αλλαγή νομικής μορφής της επιχείρησης

Την πρώτη χρονιά εφαρμογής, το 2024, οι πιθανότητες εισπρακτικής επιτυχίας με το ελάχιστο τεκμαρτό είναι αυξημένες καθώς εφαρμόζεται αναδρομικά για τα κέρδη του 2023. Το 2024 όμως που το σύστημα θα έχει… μελετηθεί από την αγορά, ο κίνδυνος αλλαγής οικονομικής συμπεριφοράς στις τάξεις των αυτοαπασχολουμένων είναι μεγάλος.

Το μεγάλο «στοίχημα» είναι αν θα υπάρξει «κύμα» κλεισίματος βιβλίων. Επιτηδευματίες που έχουν την ατομική επιχείρηση ως «εργαλείο συμπλήρωσης» του εισοδήματος, ενδέχεται να μπουν σε τέτοιες σκέψεις…

To ελάχιστο κόστος διατήρησης μιας ατομικής επιχείρησης (2.900 ευρώ ασφαλιστικών εισφορών, 1.102 ευρώ ελάχιστος φόρος εισοδήματος (σ.σ. αντιστοιχεί στο κατώτερο όριο των 10.920 ευρώ και δεν μπορεί να πέσει χαμηλότερα, 525 ευρώ του τέλους επιτηδεύματος και η όποια αμοιβή του λογιστή) δεν μπορεί να κοστίζει λιγότερα από 5.100-5.200 ευρώ τον χρόνο ανεξάρτητα από το ποιο θα είναι το κέρδος της δραστηριότητας. Για να περιορίσει τον κίνδυνο των «λουκέτων» το υπουργείο Οικονομικών ενσωμάτωσε και τη διάταξη που λαμβάνει υπόψη το εισόδημα από μισθό, σύνταξη ή αγροτική δραστηριότητα στον υπολογισμό του ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος. Αυτό σημαίνει ότι όποιος έχει την ατομική επιχείρηση για συμπληρωματικό εισόδημα, δεν χρειάζεται να ανησυχεί. Αντίθετα, προκύπτει και οικονομικό όφελος από τη μείωση του τέλους επιτηδεύματος.
Όσοι αναζητούν «παράθυρα» θέτουν τα ακόλουθα ερωτήματα τα οποία στους λογιστές θα πρέπει να ληφθούν υπόψη από τις φορολογικές αρχές: Η ατομική επιχείρηση που δηλώνει σταθερά περισσότερα κέρδη από το ελάχιστο όριο, γιατί να μην κόψει ένα τιμολόγιο παροχής υπηρεσίας (εικονικό) στην ατομική επιχείρηση που δεν εμφανίζει κέρδη πολύ χαμηλότερα από τα τεκμαρτά; Η πρώτη εταιρεία θα γλιτώσει φόρο και η δεύτερη δεν θα επιβαρυνθεί καθώς ούτως ή άλλως θα πληρώσει το ελάχιστο ποσό που ορίζει η εφορία. Ο κίνδυνος να δημιουργηθεί «άτυπη αγορά» εικονικών συναλλαγών είναι υπαρκτός και το βάρος θα πέσει στις φορολογικές αρχές.
Ατομικές επιχειρήσεις δεν διακρίνονται για τους υψηλούς μισθούς που καταβάλλουν. Ωστόσο πολλές φορές πρωταγωνιστούν σε συναλλαγές με υπαλλήλους του τύπου «ο ελάχιστος μισθός φανερά, και τα υπόλοιπα με μαύρα». Μέχρι τώρα, το κίνητρο αυτής της συμφωνίας ήταν η αποφυγή των ασφαλιστικών εισφορών. Τώρα το κίνητρο γίνεται ακόμη πιο ισχυρό καθώς εκτός από τις εργοδοτικές εισφορές, η επιχείρηση θα γλιτώνει και από φόρο εισοδήματος.
Η μετατροπή της ατομικής επιχείρησης σε προσωπική εταιρεία δεν ενδείκνυται. Πολύ απλά διότι η ατομική επιχείρηση, ακόμη και με ενεργό το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα, επιβαρύνεται με λιγότερο φόρο ακόμη και αν τα κέρδη υπερβαίνουν τις 30.000 ευρώ ετησίως. Η προσωπική εταιρεία –η οποία απαιτεί την εμπλοκή τουλάχιστον δύο προσώπων τα οποία θα πρέπει να είναι ασφαλισμένα στον eΕΦΚΑ– ενδείκνυται (από φορολογικής άποψης) μόνο αν τα κέρδη ξεπερνούν τις 35.000 ευρώ τον χρόνο.
Η μετατροπή της ατομικής επιχείρησης σε προσωπική εταιρεία μπορεί να ενδείκνυται ως λύση για περιπτώσεις συνένωσης επαγγελματικών δυνάμεων. Οι ασφαλιστικές εισφορές των δύο συνεταίρων δεν αλλάζουν, ενώ ο συντελεστής φορολόγησης μπορεί να είναι και χαμηλότερος.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: Αν δύο επαγγελματίες που έχουν κέρδος 50.000 ευρώ ο καθένας δημιουργήσουν μια προσωπική εταιρεία, αντί να πληρώνουν φόρο 13.900 ευρώ ο καθένας (συν το τέλος επιτηδεύματος ήτοι συνολικά περίπου 14.500 ευρώ ο καθένας) μπορούν να κατεβάσουν την επιβάρυνση στις 22.500 ευρώ και για τους δύο μαζί. Ο επαγγελματίας που θα μπλέξει με το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα και θα επιβαρυνθεί με τεκμαρτά κέρδη 15.000 ευρώ (σ.σ. είναι το ποσό που αντιστοιχεί στον ελάχιστο ετήσιο μισθό με την προσαύξηση των 9 ετών) δεν έχει λόγο να στραφεί σε Ο.Ε. Ο φόρος στις 15.000 ευρώ με την κλίμακα των αυτοαπασχολουμένων είναι 2.000 ευρώ και με τον ενιαίο συντελεστή της προσωπικής εταιρείας, 3.300 ευρώ.