Η Ψυχολογία πίσω από την συμμετοχή στις κάλπες

Γράφει ο Αντώνιος Καλέντζης(*)

Το βουητό μιας επερχόμενης δημοτικής και περιφερειακής εκλογικής διαδικασίας αντηχεί στην πόλη μας, φέρνοντας μαζί του όχι μόνο επιλογές για πολιτική ηγεσία αλλά και μια βαθύτερη εξερεύνηση στην ψυχολογία της λήψης αποφάσεων, της συμμετοχής της κοινότητας και της ψυχικής ευημερίας.

Οι εκλογές προσφέρουν μια μοναδική ευκαιρία να εμβαθύνουμε στα θετικά ψυχολογικά αποτελέσματα της συμμετοχής στα κοινά, ειδικά όσον αφορά την ενδυνάμωση, τη σύνδεση της κοινότητας και την προσωπική ανάπτυξη.
1. Εκλογές και Αυτοαποτελεσματικότητα
Ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους της θετικής ψυχολογίας είναι η έννοια της αυτο-αποτελεσματικότητας – η πίστη στην ικανότητα κάποιου να επηρεάζει τα γεγονότα και τα αποτελέσματα.
Η ψηφοφορία ενσωματώνει αυτή την αρχή. Όταν ψηφίζουμε, κάνουμε ενεργά ένα βήμα για να διαμορφώσουμε το περιβάλλον μας. Αυτή η ενέργεια, φαινομενικά μικρή, ενισχύει την αίσθηση της δέσμευσής μας, δίνοντάς μας τη δύναμη να πιστεύουμε στην ικανότητά μας ώστε να επιφέρουμε την αλλαγή στην κοινωνία μας.
2. Λήψη αποφάσεων και Προσωπική Ανάπτυξη
Οι εκλογές απαιτούν να κάνουμε επιλογές. Η διαδικασία εξέτασης των υποψηφίων, των πολιτικών και των στάσεων τους είναι μια άσκηση κριτικής σκέψης.
Αναλογιζόμαστε τις αξίες, τις φιλοδοξίες μας και το είδος της κοινότητας που θέλουμε να καλλιεργήσουμε.
Αυτή η ενδοσκόπηση διευκολύνει την προσωπική ανάπτυξη, οξύνοντας την κατανόησή μας για τον εαυτό μας και τον κόσμο γύρω μας.
3. Η ψηφοφορία ως κοινοτικό τελετουργικό
Υπάρχει μια κοινή τελετουργική πτυχή στις εκλογές. Ως μέλη μιας κοινότητας, συγκεντρωνόμαστε, αν και με ατομικές ιδιότητες, για να επιλέξουμε τους εκπροσώπους μας.
Αυτή η συλλογική πράξη καλλιεργεί την αίσθηση του ανήκειν και της σύνδεσης, ζωτικά στοιχεία για τη συναισθηματική ευεξία και της συλλογικότητας στα κοινά.
4. Οι εκλογές ως ευκαιρίες για θετική δέσμευση
Ενόψει των εκλογών, οι συμπολίτες μας βρίσκουν αφορμή ώστε να συζητήσουν, να προβληματιστούν και να συμμετέχουν.
Αυτό το περιβάλλον ενθαρρύνει τους ανθρώπους να σκέπτονται και να συνεργάζονται, οδηγώντας σε βελτιωμένες κοινωνικές συνδέσεις ασχέτως εάν υπάρχουν διαφορές πεποιθήσεων ή πολιτικής ταυτότητας
Οι θετικές αλληλεπιδράσεις με γείτονες, φίλους ή ακόμα και αγνώστους κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου μπορούν να ανεβάσουν τη διάθεση και να ενισχύσουν την ιδέα μιας υποστηρικτικής κοινότητας.
5. Η Επιβεβαίωση των Δημοκρατικών Αξιών
Η συμμετοχή στις εκλογές είναι επιβεβαίωση των δημοκρατικών αξιών.
Με την ψηφοφορία, τα άτομα υποστηρίζουν τις αρχές της ισότητας, της ελευθερίας και της εκπροσώπησης.
Αυτή η ευθυγράμμιση με τις βασικές δημοκρατικές αξίες μπορεί να προκαλέσει συναισθήματα υπερηφάνειας και αισιοδοξίας.
Συνοψίζοντας, οι δημοτικές και οι περιφερειακές εκλογές δεν είναι απλώς ένα πολιτικό γεγονός. Αποτελούν απόδειξη της δύναμης του ατόμου και της συλλογικότητας σε μια ελληνική πραγματικότητα που δοκιμάζεται τα τελευταία χρόνια.
Ασχέτως εάν το εκλογικό αποτέλεσμα συγκλίνει με τις πεποιθήσεις μας, ως προέκταση της δημοκρατίας και του αλληλοσεβασμού οφείλουμε να σεβαστούμε την κάλπη.
Αν οι συμπολίτες μας συμμετέχουν με τόση ορμή στα κοινά όπως αυτή την περίοδο, σίγουρα θα μιλάμε για μια ανάπτυξη ιδεών και παραγωγικότητας τα επόμενα έτη.
Αντιθέτως, εάν μετά το πέρας του εκλογικού αποτελέσματος υπάρξει απάθεια για τα κοινά από τους ψηφοφόρους και τους πολιτικούς, θα πρέπει να προβληματιστούμε εάν οι εκλογές γίνονται για το ατομικό καλό ή του κοινωνικού συνόλου.

Ο Αντώνιος Καλέντζης είναι Ψυχολόγος, εκλεγμένο μέλος Διοικητικού Συμβουλίου Πολιτικής Ψυχολογίας του Βρετανικού Συλλογου Ψυχολόγων.