Με ένα epass… πας παντού!

Τέλος μπήκε από χθες στην πολυετή αναμονή των οδηγών στους ελληνικούς αυτοκινητόδρομους, σε ότι αφορά τη χρήση ενός μόνο πομποδέκτη για όλες τις διαδρομές, καθώς το Ελληνικό Σύστημα Διαλειτουργικότητας Διοδίων ή αλλιώς GRITS (Greek Interoperable Tolling Systems) τέθηκε επίσημα σε λειτουργία.

Με τον τρόπο αυτό μπαίνει τέλος σε μια μακρά περίοδο… πανσπερμίας πομποδεκτών (ανάλογα με την εταιρεία που διαχειρίζεται κάθε αυτοκινητόδρομο) και γίνεται πιο εύκολη η «ζωή» των πολιτών, ενώ το νέο ενιαίο σύστημα θεωρείται βέβαιο πως θα έχει όφελος και για τις εταιρείες, αλλά και για το ίδιο το περιβάλλον, μειώνοντας σημαντικά τους χρόνους αναμονής στα διόδια.

Πιο συγκεκριμένα, στην υπηρεσία GRITS που λειτουργεί από το 2012 με τη συμμετοχή της Αττικής Οδού, του Αυτοκινητόδρομου Αιγαίου, του Μορέα, της Ολυμπίας Οδού και της Γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου, προστίθενται από σήμερα και τα οδικά δίκτυα της Νέας Οδού, Κεντρικής Οδού και Εγνατίας Οδού.

Η υπηρεσία διαλειτουργικότητας δεν θα έχει καμία επιπλέον χρέωση για τους οδηγούς, οι οποίοι είναι ελεύθεροι πλέον να επιλέξουν τον πομποδέκτη που τους εξυπηρετεί καλύτερα (ανάλογα με τον αυτοκινητόδρομο που χρησιμοποιούν συχνότερα), γνωρίζοντας ωστόσο πως με το ίδιο «μηχάνημα» θα μπορούν να κινηθούν σε όλους τους αυτοκινητόδρομους της χώρας.

Σε δηλώσεις του, ο Project Manager της ΙΒΙ Group Hellas, εταιρείας που σχεδίασε και ανέλαβε να υλοποιήσει επιτυχώς το μεγαλύτερο μέρος του έργου του GRITS, Γιάννης Νασούλης, ανέφερε πως «το ελληνικό σύστημα διαλειτουργικότητας διοδίων είναι πρωτοποριακό σε ότι αφορά τις επιδόσεις, κυρίως την ταχύτητα και την αξιοπιστία με την οποία λειτουργεί.

Αυτό οφείλεται στον σχεδιασμό αλλά και το πλάνο εξαντλητικών δοκιμών που γίνονται κάθε φορά που κάποιο νέο μέλος εισέρχεται στο σύστημα.

Η αρχιτεκτονική του συστήματος επιτρέπει επιπλέον την περαιτέρω εξέλιξή του με τη λειτουργία και άλλων διευκολύνσεων για τους οδηγούς, όπως την πλήρωση λογαριασμού ενός πομποδέκτη σε όλους τους αυτοκινητόδρομους, τον συνδυασμό εκπτώσεων διάφορων αυτοκινητόδρομων (ιδιαίτερα χρήσιμο αν εφαρμοστούν εκπτωτικά πακέτα στα φορτηγά), αλλά και την διασύνδεση με συστήματα διοδίων άλλων Ευρωπαϊκών χωρών».

Αναλυτικότερα, οι αυτοκινητόδρομοι που εντάσσονται στο πρόγραμμα της διαλειτουργικότητας είναι οι:
• Αττική Οδός
• Ελευσίνα-Κόρινθος-Πάτρα (Ολυμπία Οδός)
• Κόρινθος-Τρίπολη-Καλαμάτα (αυτοκινητόδρομος Μορέας)
• Αντίρριο-Ιωάννινα (Ιόνια Οδός)
• Μεταμόρφωση Αττικής-Σκάρφεια Φθιώτιδας (Νέα Οδός)
• Σκάρφεια Φθιώτιδας-Ράχες Φθιώτιδας (Κεντρική Οδός)
• Ράχες Φθιώτιδας-Κλειδί Ημαθίας (Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου)
• Ξυνιάδα-Τρίκαλα (Κεντρική Οδός-Ε65)
• Εγνατία Οδός και κάθετοι άξονες
• Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου.

Η χρέωση θα παραμείνει η ίδια (0,06 λεπτά/χλμ), σταθερά θα μείνουν και τα εκπτωτικά πακέτα του κάθε αυτοκινητόδρομου.
ΘΑ ΑΥΞΗΘΕΙ Η ΧΡΗΣΗ ΠΟΜΠΟΔΕΚΤΩΝ
Μετά την έναρξη της διαλειτουργικότητας είναι απολύτως επόμενο να αυξηθεί και η χρήση των πομποδεκτών, η οποία κατά μέσο όρο κινείται σήμερα στο 30% (με εξαίρεση την Αττική Οδό). Δηλαδή, μόλις ένας στους τρεις οδηγούς χρησιμοποιεί πομποδέκτη για τις μετακινήσεις του και αναμφίβολα, αυτή η μικρή «διείσδυση» των πομποδεκτών έχει να κάνει και με το γεγονός πως ένας οδηγός χρειαζόταν δύο ή τρεις ή και περισσότερους πομποδέκτες για να μετακινηθεί.

Αυτό το εμπόδιο αίρεται πλέον και έτσι, η αύξηση της χρήσης των πομποδεκτών αναμένεται να είναι ραγδαία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Hellastron (της εταιρείας που έχει δημιουργηθεί με τη συμμετοχή των αυτοκινητοδρόμων), η «διείσδυση» των ηλεκτρονικών πομποδεκτών ανήλθε στο 29,8% το 2017, στο 30% το 2018 και στο 31,1% το 2019.

Εντούτοις, μετά το lockdown της περασμένης άνοιξης και λόγω της ενίσχυσης των ανέπαφων συναλλαγών (λόγω κορωνοϊού), υπήρξε μία μεγάλη αύξηση της χρήσης πομποδεκτών κυρίως στην Αττική Οδό, φτάνοντας στο 53,79%, ενώ στην Ολυμπία Οδό έφτασε στο 38,48%, στον Μορέα στο 37,46%, στη Γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου στο 33,09% και στον Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου στο 21,97%.
Ως επόμενο βήμα για τη διαλειτουργικότητα των αυτοκινητοδρόμων φαντάζει η εφαρμογή του ενιαίου αριθμού έκτακτης ανάγκης, θέμα το οποίο συζητείται ήδη με τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες.

Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ «ΕΜΠΟΔΙΟ» ΣΤΙΣ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ

Και μπορεί μεν η πανδημία να προκάλεσε αύξηση της χρήσης των πομποδεκτών, σε γενικές γραμμές ωστόσο προκάλεσε μείωση των μετακινήσεων. Σύμφωνα με στοιχεία του metaforespress.gr ενώ το 2020 ξεκίνησε καλά, (αύξηση κίνησης κατά 10% τον Ιανουάριο και κατά 9% τον Φεβρουάριο), η περίοδος του lockdown προκάλεσε… καθίζηση.

Συγκεκριμένα, τον Μάρτιο η πτώση ανήλθε στο 39%, τον Απρίλιο στο 74%, τον Μάιο στο 39%, τον Ιούνιο στο 14%, τον Ιούλιο στο 10% και τον Αύγουστο στο 11%.

Ανά αυτοκινητόδρομο και για το πρώτο εξάμηνο του έτους σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα πέρσι, η μείωση της κυκλοφορίας διαμορφώθηκε ως εξής:
Αυτοκινητόδρομος Εξέλιξη κυκλοφορίας πρώτου εξαμήνου 2020
Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου -19,3%
Νέα Οδός -21%
Κεντρική Οδός -24,5%
Ολυμπία Οδός -27%
Αττική Οδός -26,6%
Μορέας -30,4%
Γέφυρα -30,6%

Για την επιβολή των περιορισμών στις μετακινήσεις, οι οποίες επέφεραν διαφυγόντα έσοδα, οι εταιρείες εκμετάλλευσης αυτοκινητοδρόμων, πλην της κρατικής Εγνατίας Οδού, έχουν καταθέσει αιτήματα για αποζημιώσεις, συνολικού ύψους 83 εκατ. ευρώ.

Σχετικά με την κυκλοφορία και όπως επισημαίνει συγκοινωνιολόγος, «το 2019 η αύξηση της κυκλοφορίας ανήλθε στο 4,3%.

Δυστυχώς, κι ενώ όλα έδειχναν ένα ανοδικό έτος, η κατάσταση αντιστράφηκε, λόγω του Covid – 19. Ίσως το 2022, η κίνηση επιστρέψει στα επίπεδα του 2019». Από την άλλη πλευρά, υπογραμμίζει ότι «εάν και αξιοσημείωτη, η επίδραση του Covid – 19 στους αυτοκινητοδρόμους δεν μπορεί να συγκριθεί με άλλες μεταφορικές υποδομές, όπως τα αεροδρόμια, τα οποία επλήγησαν σε σαφώς μεγαλύτερο βαθμό».