Η Γυναίκα στο χρόνο σημαδεύει την ιστορία

Από την σημερινή έντυπη έκδοση της Γνώμης

Της Τέτας Γιαννάρου

8 του Μάρτη. Μέρα ορόσημο. Στο κάδρο της σημειολογικής αναφοράς η Γυναίκα. Φτάνει η μια μέρα της επετειακής μνημόνευσης; Ας πούμε ότι δεν πρόκειται για μια απλή επετειακή μνημόνευση.

Είναι υπόμνηση, είναι η μέρα που εκπέμπει το στίγμα, το αποτύπωμα της Γυναίκας στο χρόνο. Εγείρει μνήμες από τους αγώνες και τις διεκδικήσεις της Γυναίκας για Δικαιοσύνη, Ηθική, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Ισοτιμία, Εργατικά δικαιώματα, Επιστήμες και … και ….Ων ουκ έστιν αριθμός.

Μάχεται από τα χρόνια της προϊστορίας. Με το θαύμα της γέννησης έγινε θεότητα. Στήθηκαν για αυτήν μητριαρχικές κοινωνίες. Κι ύστερα όταν η παγκόσμια νόηση προχώρησε ο άνδρας ανακάλυψε πως χρειαζόταν και αυτός για το θαύμα. Έτσι, στήθηκαν οι πατριαρχικές / ανδροκρατικές κοινωνίες, που στοιχεία τους παραμένουν ως το σήμερα. Όμως η ισχύς του νου και το στίγμα της Γυναίκας δεν χάθηκε. Ανιχνεύεται από την εποχή της Αντιγόνης, της Μπουμπουλίνας, της Μαρί Κιουρί, των Σουφραζέτων της μεσοαστικής τάξης που πάλευαν δια το δικαίωμα ψήφου, των εργατριών της σπίρτο βιομηχανίας του Λονδίνου, των εργατριών της αιματοβαμμένης απεργίας του Σικάγου των, των, των…

Ατέλειωτοι αγώνες εμφανείς και αφανείς αγώνες ως σήμερα. Μαχήτρια η νοικοκυρά, η εργάτρια, η επιστήμονας. Μαχήτρια η κάθε γυναίκα ως το τώρα, 2021 το σήμερα της ψευδεπίγραφης ισότητας/ισοτιμίας. Η Γυναίκα θα συνεχίζει να παλεύει ώσπου η ισότητα να γίνει ουσία. Να γίνει πράξη.Οι μάχες συνεχίζονται σε κάθε μετερίζι. Βρισκόμαστε στο φρικτό ανοίκειο κύκλο μιας εφιαλτικής πανδημίας. Μια πλειάδα γυναικών στο μέτωπο της μάχης του κορωνοϊού.

Στο επίκεντρο αυτού του χρονικού κύκλου γιατροί, βιολόγοι, νοσηλεύτριες, καθαρίστριες, διοικητικοί υπάλληλοι, όλο το προσωπικό των Νοσοκομείων. Είναι αυτοί που κάποιες φορές χειροκροτήσαμε. Μαζικό χειροκρότημα για το θάρρος να αψηφούν τον κίνδυνο και να σώζουν τις ζωές μας. Κάποιοι απ’ αυτούς έφυγαν εν υπηρεσία και ένεκα ταύτης, όπως θα γράφονταν στην ξεχασμένη καθαρεύουσα. Έφυγαν υπηρετώντας το καθήκον. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι το 14% των νοσούντων σε όλο τον κόσμο είναι γιατροί, νοσοκόμες, θεραπευτές, οδηγοί στα ασθενοφόρα. Υπάρχουν εκτιμήσεις ότι το ιατρικό προσωπικό που έχει πεθάνει από κορωνοϊό, ανέρχεται σε 30.000 παγκοσμίως.

Ασθενείς και διασωληνωμένοι ασθενείς στις εντατικές, εναποθέτουν σε αυτούς κάθε ελπίδα. Γίνονται στα μάτια τους θεοί. Αλλά δεν είναι. Είναι θνητοί. Βρίσκονται ανάμεσά μας. Άνθρωποι της διπλανής πόρτας. Σήμερα δεν θα τους χειροκροτήσουμε δημόσια. Θα τους δώσουμε λόγο και θα ακολουθήσουμε μέσα από το λόγο τους τη διαδρομή τους στην πανδημία. Θα διαβάσουμε τις σκέψεις και τα υποφαινόμενα συναισθήματα τους.

Ο λόγος κατά σειρά αλφαβητική στην επίκουρο Καθηγήτρια Παθολογίας του Παν/μίου Πατρών και υπεύθυνη της Kλινικής covid -19 του ΠΓΝΠ Καρολίνα Ακινόσογλου, στην Διευθύντρια Εργαστηρίου Μοριακής Διάγνωσης Λοιμωγόνων Παραγόντων του Παν/μίου Πατρών, καθηγήτρια Εργαστηριακής Αιματολογίας – Αιμοδοσίας Αθανασία Μουζάκη, στην Διευθύντρια του Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών του ΠΓΝΠ, Γενική Γιατρό Ελένη Παυλίδου, στην Διευθύντρια της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας αναπλ. Καθηγήτρια Εντατικής Θεραπείας Φωτεινή Φλίγκου, στην Νοσηλεύτρια επιτήρησης λοιμώξεων Κατερίνα Σκιντζή.

ΚΑΡΟΛΙΝΑ ΑΚΙΝΟΣΟΓΛΟΥ: «Οι γυναίκες αναγνωρίζουν την ισοτιμία και τη δύναμη του όλοι μαζί»

«Η πανδημία COVID-19 μας έφερε αντιμέτωπους με μια νέα πραγματικότητα, και υπήρξε ευκαιρία αναθεώρησης των πιο αδιαπραγμάτευτων δεδομένων μας. Ένα χρόνο μετά, περάσαμε από την άγνοια  κίνδυνου, στην αρχική περιέργεια και αμήχανη σιωπή από το δέος των τρομακτικών μακρινών εικόνων, στην απεγνωσμένη εγγύς συνειδητοποίηση, από την ηρωική αυτοδιάθεση, στη μοναξιά των κλινικών και ΜΕΘ COVID-19 και πολλές φορές στην ανήμπορη παρατήρηση, από τη σωματική και συναισθηματική κόπωση, στην αναπάντεχη ελπίδα των εικόνων ανάρρωσης και του εμβολιασμού. Είδαμε τη ζωή σε “στάση”, και κάποιοι ακόμη και σε απόσταση. Μετρήσαμε τις δυνάμεις και τις αδυναμίες μας, σαν άνθρωποι και σαν κοινωνία. Εντούτοις, συνεχίζουμε και θέλουμε να πιστεύουμε σ ένα καλύτερο αύριο με συνοχή, αλληλεγγύη, και αισιοδοξία, εκτιμώντας αυτά τα καθημερινά, τα συνηθισμένα και ασήμαντα
που η πανδημία τα έκανε “σπάνια” και “υπερπολύτιμα” και κυρίως συνειδητοποιώντας την αξία της “παρέας”. Εμείς οι γυναίκες, καθαρίστριες γιατροί, νοσοκόμοι παλεύουμε ο καθένας από το μετερίζι του. Υπερβάλοντας δυνάμεις. Χωρίς να παραγνωρίζουμε τη συμβολή των ανδρών συναδέλφων μας. Γιατί οι γυναίκες αναγνωρίζουν και αποδίδουν  το δίκαιο της ισοτιμίας και την ουσιαστική ηθική της ισότητας. Η δύναμη του “μαζί” είναι μεγάλη υπόθεση».

ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΟΥΖΑΚΗ: «Άμεσα στο Εργαστήριο μας  θα ανιχνεύονται στοχευμένες μεταλλάξεις»

«Μου ζητήθηκε να στήσω το Εργαστήριο Μοριακής Διάγνωσης Λοιμογόνων Παραγόντων, Τμήματος Ιατρικής, Πανεπιστημίου Πατρών από την 6η ΥΠΕ και το Πανεπιστήμιο Πατρών, για την εξυπηρέτηση των αναγκών μοριακής διάγνωσης του κορωνοϊού SARS-Cov-2. Το Εργαστήριο τέθηκε σε λειτουργία στις 13/03/2020 και χειρίζεται δείγματα από Νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας της 6ης ΥΠΕ και κλιμάκια του ΕΟΔΥ (εξέταση στον γενικό πληθυσμό). Μέχρι σήμερα, το Εργαστήριο έχει χειριστεί άνω των 50.000 δειγμάτων. Εκτός από μένα, το προσωπικό του Εργαστηρίου απαρτίζεται τυχαία από γυναίκες τις κ.κ.: Μαρία Ρόδη, PhD, Μεταδιδακτορική ερευνήτρια, Άννα -Λίζα Δελαστίκ, MD, PhD, Μεταδιδακτορική ερευνήτρια, Αθηνά Αλεξανδροπούλου και Φωτεινή Καλογιάννη, Τεχνολόγους. Το Εργαστήριο επικουρούν η κ. Ζωή Αργύτη, που μεταφέρθηκε στο Εργαστήριο από την 6η ΥΠΕ για γραμματειακή υποστήριξη, και τα μέλη ΕΔΙΠ του Ιατρικού Τμήματος κ. Αναστάσιος Γεωργακόπουλος, PhD και κ. Μαριγώ Σταυρίδη, PhD. Το Εργαστήριο συνεργάζεται με το Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών στο πλαίσιο της εμβληματικής δράσης “Επιδημιολογική μελέτη του SARS-CoV-2 στην Ελλάδα μέσω εκτεταμένων εξετάσεων ανίχνευσης ιού και αντισωμάτων, αλληλούχισης ιικών γονιδιωμάτων και γενετικής ανάλυσης ασθενών, για την αντιμετώπιση του ιού SARS-CoV-2”, και σύντομα θα προσθέσει και εξετάσεις μοριακής ανίχνευσης στοχευμένων μεταλλάξεων του SARS-Cov-2.Το Εργαστήριο λειτουργεί κάθε μέρα, πράγμα το οποίο προφανώς είναι κοπιαστικό, αλλά έτσι που έχει εξελιχθεί η κατάσταση με τη πανδημία δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Για μένα το φύλλο των προσώπων σε θέσεις ευθύνης δεν έχει σημασία και θεωρώ αντίθετες απόψεις παρωχημένες. Για να τιμήσουμε τους αγώνες τόσων γυναικών που πάλεψαν για την ισότητα και τις ίσες ευκαιρίες στην παιδεία, εργασία και τη κοινωνία γενικότερα, πρέπει να παλέψουμε για να φτάσουμε σε ένα σημείο όπου τα άτομα θα αξιολογούνται για το ήθος και τις ικανότητές τους».

Ελένη Παυλίδου: «Το ΤΕΠ είναι η πρώτη πύλη, ρόλος του να σώζει ζωές»

«Είναι πολύς, παρά πολύς ο καιρός που βρισκόμαστε υπό πίεση.Μια πίεση πρόσθετη και εξαιρετικά αυξημένη. Λόγω των νέων συνθηκών  και των αναγκών που επέβαλε η πανδημία. Η νόσος covid-19 δημιούργησε μια πραγματική συρροή ασθενών στα Επείγοντα. Ασθενείς με νόσο covid-19 και επί πλέον ασθενείς πάσχοντες από άλλα νοσήματα και χρήζοντες άμεσης ιατρικής φροντίδας. Η αύξηση των περιστατικών είναι προφανής. Για μας, γιατρούς και νοσηλευτές της πρώτης γραμμής, του αδιάλειπτου 24αρώρου ο χρόνος «διαστέλλεται» αλλά παράλληλα δρα σωρευτικά και μεγεθύνει το βάρος της έντασης και της ευθύνης που για ένα χρόνο αδιαλείπτως υφιστάμεθα. Ένα χρόνο τώρα το Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών έχει κατανείμει τη δυναμική του σε τρείς τομείς: τομέας ασθενών covid-19, τομέας υπόπτων για covid-19 και τομέας πασχόντων από άλλα νοσήματα που χρήζουν άμεσης παροχής ιατρικών υπηρεσιών. Είναι αλήθεια πως όλη η ομάδα έχει καταβάλει και καταβάλλει προσπάθειες στο maximumτων αντοχών της. Με προθυμία και αυταπάρνηση χωρίς να φείδεται χρόνου και κόπου.Είναι αλήθεια ότι το Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών έχει εκ της φύσεως του έναν ιδιαίτερο ρόλο. Είναι η πρώτη πύλη στο Σύστημα Υγείας με το χαρακτήρα του έκτακτου, του άμεσου και κάποιες φορές του κατεπείγοντος. Είναι τότε που πραγματικά η ομάδα μπορεί να σώσει μια ζωή και τότε η αίσθηση όλων μας είναι μοναδική, όπως για παράδειγμα η επαναφορά στη ζωή ενός ασθενούς που έπαθε ανακοπή. Η 24ώρη λειτουργία του ΤΕΠ και η αμεσότητα επαφής με ασθενείς και αγωνιώντες συγγενείς προσδίδει και κοινωνικό ρόλο στο Τμήμα. Η πλειονότητα των γιατρών στην Ομάδα των Επειγόντων είμαστε γυναίκες και μάλιστα με ειδικότητα Παθολόγου. Οι περισσότερες είναι μητέρες μικρών παιδιών και παρά τον διπλό ρόλο δίνουν τα πάντα στα Επείγοντα Περιστατικά. Θα έλεγα πως αυτό προσδίδει ενσυναίσθηση και μια άλλη ματιά για τον πάσχοντα. Για παράδειγμα περνώντας τα χρόνια με «συλλαμβάνω» να τρέφω μια μητρική διάθεση για τους ασθενείς, για τους ειδικευομένους και για τους φοιτητές. Ξέρετε ότι λόγω των ηυξημένων αναγκών της πανδημίας αλλά και αυτού καθαυτού του χαρακτήρα του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου η ομάδα του Τμήματος βοηθά στην ιχνηλάτηση, στην καταγραφή των κρουσμάτων και παράλληλα βοηθά και κατευθύνει τους φοιτητές Ιατρικής. Είναι αλήθεια ότι έχουμε την αμέριστη συμπαράσταση των Καθηγητών της Ιατρικής και βέβαια της 6^ης ΥΠΕ για να διεκπεραιώσουμε τον δύσκολο ρόλο μας εν καιρώ πανδημίας. Νομίζω πως για τη σημειολογία της μέρας έδωσα το στίγμα. Σε κάθε τομέα όπου και αν βρίσκεται η γυναίκα μάχεται και οι γυναίκες νοσηλεύτριες και γιατροί είναι σε θέση από τη φύση τους να δουν τις καταστάσεις με άλλο μάτι».

ΦΩΤΕΙΝΗ ΦΛΙΓΚΟΥ: «Οι γυναίκες εργαζόμενες στις ΜΕΘ δίνουμε καθημερινή μάχη»

«Βρισκόμαστε στην πιο σκληρή και κρίσιμη φάση της πανδημίας. Κατά τη γνώμη μου η κορύφωση δεν έχει φτάσει ακόμα αν και βρίσκεται προ των πυλών και τότε οι μέρες στην Εντατική Μονάδα Θεραπείας θα είναι ακόμα πιο σκληρές. Δίνουμε καθημερινό αγώνα με σκοπό να παρέχουμε τη καλύτερη δυνατή φροντίδα στους ασθενείς μας σε πρωτόγνωρες συνθήκες που κυρίως έχουν σχέση με την προσέγγιση των ασθενών και τα μέτρα προστασίας που πρέπει να ληφθούν. Ο αγώνας όλων μας είναι καθημερινός και εξαντλητικός. Στη ΜΕΘ δεν υπάρχουν περιθώρια ανάπαυλας. Δουλεύουμε με εξαντλητικές υπερωρίες. Χωρίς ίχνος δυσανασχέτησης. Η μάχη αυτού του αναίμακτου πολέμου έχει μεγάλη διάρκεια. Δώδεκα μήνες η πορεία της πανδημίας, μήνες, μέρες είμαστε γεμάτοι αγωνία και ένταση. Η ΜΕΘ στην πλειονότητα της στελεχώνεται από γυναίκες και νομίζω πως οι γυναίκες έχουν μιαν άλλη θέαση και θεώρηση στα πράγματα. Λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του φύλου μας. Ο άρρωστος πρέπει να γίνει καλά. Αυτό είναι για όλες μας, γιατρούς και νοσηλεύτριες, η νίκη. Καθημερινή μάχη, που αυτήν την εποχή με την όξυνση της πανδημίας τίθεται εκτός όρων και ορίων. Αποτελεί για όλους μας πρώτη προτεραιότητα η Μονάδα Εντατικής, η οικογένεια και οτιδήποτε άλλο, έπονται. Όταν έχουμε 20 κλίνες covid-19 με πληρότητα 100% και άλλες 10 κλίνες για τους non COVID ασθενείς είναι προφανής η κρισιμότητα της κατάστασης. Θεωρώ ότι άμεσα θα χρειαστεί ένας νέος επιχειρησιακός σχεδιασμός αύξησης των κλινών ΜΕΘ. Σήμερα είναι η μέρα της Γυναίκας. Το ερώτημα που τίθεται είναι αν έχει κατακτηθεί η ισοτιμία; Ακόμα αγωνιζόμαστε για τη θεμελίωση της έννοιας αυτής στην πράξη. Είναι γεγονός ότι οι άνδρες συνεχίζουν ακόμη να έχουν περισσότερα προνόμια στον εργασιακό χώρο. Αν και έχουμε κατακτήσει τον σεβασμό για τις γνώσεις και την επάρκεια μας, εν τούτοις πρέπει να παλέψουμε πολύ περισσότερο για την ίδια θέση. Παρά ταύτα θεωρώ ότι η συνύπαρξη ως έννοια γενικώς, αλλά και ειδικώς η συνύπαρξη των δύο φύλων Γυναίκα / Άνδρα αποτελεί προϋπόθεση για την εξέλιξη της επιστήμης, του πολιτισμού και της κοινωνίας».

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΚΙΝΤΖΗ: «Τιμή μου που μου δόθηκε η ευκαιρία να πολεμήσω την πανδημία»

«Έτσι με αυτόν τον τρόπο θα αφηγηθώ πως βίωσα την πανδημία σαν …σκέψεις μιας νοσηλεύτριας επιτήρησης λοιμώξεων κατά την πανδημία του Κορωνoϊού: Βρισκόμαστε στο Pick της πανδημίας, αναμένοντας το πολυπόθητο plateau (σταθεροποίηση και όχι συνεχή άνοδο όπως έχουμε ακόμα) της καμπύλης των κρουσμάτων, γιατί αυτό έχει άμεσο αντίκρισμα στην κατάσταση εντός του νοσοκομείου μας με την συνεχή ανάπτυξη κλινικών και ΜΕΘ COVID και ότι αυτό συνεπάγεται στην πίεση του υπόλοιπου νοσοκομείου και του συστήματος υγείας γενικότερα. Ταυτόχρονα η κατάσταση στην κοινότητα είναι εξίσου δύσκολη και αυτό το διαπιστώνουμε καθημερινά ως πολίτες, αλλά και ενημερώνοντας τους συμπολίτες μας που έχουν προσέλθει στο νοσοκομείο μας για να εξεταστούν με συμπτώματα του ιού ή στα πλαίσια ιχνηλάτησης.

• Όπως σε κάθε έκτακτη ανάγκη δεν υπάρχει περιθώριο ελεύθερου χρόνου ή λάθους.
• Εδώ και ένα χρόνο προέχει το καθήκον.
• Ήταν τιμή μου που λόγω επαγγελματικής ιδιότητας μου δόθηκε η ευκαιρία να πολεμήσω την πανδημία και όχι απλά να την υπομείνω.
• Η οικογένεια έχει και αυτή ανάγκες, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί έμπνευση για συνεχή προσπάθεια για το καλύτερο και είχε εξ΄ αρχής καθολικό υποστηρικτικό ρόλο, ιδίως ο σύζυγος.
• Η πανδημία γένους θηλυκού επίσης, οφείλουμε μεν να την σεβαστούμε αλλά και να της αντιταθούμε βάζοντας μπροστά την σκληρή προσπάθεια, τη συνεργασία, την αγάπη για τον άρρωστο και τον συνάνθρωπο και φυσικά την ελπίδα.
• Θα ήθελα να δανειστώ την φράση του PauloCoelho «Εκείνο που με κρατά στη ζωή είναι η ελπίδα. Έρχεται σε εμένα κάθε πρωί, τραυματίζεται στη διάρκεια της μέρας και πεθαίνει αργά το βράδυ. Ξαναγεννιέται όμως κάθε ξημέρωμα..»
• H Παναγία μας η Βοήθεια και Προστάτιδα του Νοσοκομείου μας ήταν στο πλευρό μας κάθε στιγμή».