Η μαύρη επέτειος της κρίσης των Ιμίων

ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΗ ΖΑΚΥΝΘΙΝΟΥ

Σαν σήμερα, στις 31 Ιανουαρίου 1996, φτάσαμε στα πρόθυρα πολέμου με την Τουρκία, χάνοντας τρεις αξιωματικούς.

Είκοσι έξι χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την κορύφωση της κρίσης των Ιμίων, που μάς έφερε στα πρόθυρα του πολέμου με την Τουρκία. Και παρότι ο πόλεμος αποφεύχθηκε κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, η κρίση κόστισε τη ζωή τριών Ελλήνων αξιωματικών, πληγώνοντας βαριά το γόητρο της χώρας.

Όλα ξεκίνησαν στις 25 Δεκεμβρίου 1995, όταν το τουρκικό φορτηγό πλοίο Φιγκέν Ακάτ προσάραξε σε αβαθή ύδατα κοντά στη Μικρή Ίμια και εξέπεμψε σήμα κινδύνου.
Το Λιμεναρχείο Καλύμνου διέθεσε ρυμουλκό για να αποκολλήσει το τουρκικό πλοίο, αλλά ο πλοίαρχος αρνήθηκε, υποστηρίζοντας ότι βρισκόταν σε τουρκική περιοχή και άρα οι τουρκικές αρχές είχαν την αρμοδιότητα να του προσφέρουν βοήθεια.
Τελικά, στις 28 Δεκεμβρίου δύο ελληνικά ρυμουλκά αποκόλλησαν το τουρκικό φορτηγό και το οδήγησαν στο λιμάνι Κιουλούκ της Τουρκίας.
Μια μέρα μετά, στις 29 Δεκεμβρίου, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών επέδωσε διακοίνωση στο αντίστοιχο ελληνικό, στην οποία ανέφερε ότι οι βραχονησίδες Ίμια ανήκουν στην Τουρκία.

ΟΙ ΝΕΚΡΟΙ

Στις 31 Ιανουαρίου, ώρα 01:40, τουρκικές ειδικές δυνάμεις αποβιβάστηκαν στη Μεγάλη Ίμια (Δυτική). Στις 05:30 το πρωί της ίδιας μέρας ελικόπτερο του Πολεμικού Ναυτικού απονηώθηκε από την φρεγάτα «Ναβαρίνο» για να διαπιστώσει την πληροφορία παρουσίας Τούρκων στη βραχονησίδα.
Κατά την επιστροφή του στη φρεγάτα το ελικόπτερο έπεσε και τα τρία μέλη του πληρώματος, ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός, βρήκαν ακαριαίο θάνατο.
Σχετικά με τις αιτίες της πτώσης του ελικοπτέρου, έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις. Η επίσημη θέση του Πολεμικού Ναυτικού είναι ότι το ελικόπτερο κατέπεσε λόγω κακοκαιρίας και απώλειας προσανατολισμού του πιλότου (Βέρτιγκο).
Την θέση αυτή υποστήριξε και ο πρώην αρχηγός ΓΕΝ ναύαρχος Αντώνης Αντωνιάδης, αναφέροντας μάλιστα πως η τουρκική φρεγάτα «Γιαβούζ» προσφέρθηκε να βοηθήσει, αλλά πήρε άμεσα από τους πιλότους του ελικοπτέρου αρνητική απάντηση.
Ωστόσο, υπάρχει διαδεδομένη η άποψη ότι το ελικόπτερο καταρρίφθηκε, είτε από το τουρκικό ναυτικό είτε από τους τούρκους καταδρομείς που υπήρχαν πάνω στο νησί, και ότι η αληθινή αιτία της πτώσης αποκρύφτηκε προκειμένου να λήξει η κρίση και να μην οδηγηθούν οι δύο χώρες σε γενικευμένη σύρραξη ή ακόμα και σε πόλεμο.
Πάντως, κατά τη διάρκεια της κρίσης υπήρξαν έντονες πιέσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες για να εκτονωθεί.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Μπιλ Κλίντον ενημερώθηκε πρώτα από την πρωθυπουργό της Τουρκίας Τανσού Τσιλέρ πως Ελλάδα και Τουρκία ξεκινούν πόλεμο, επειδή δύο Τούρκοι δημοσιογράφοι και κάποιοι Έλληνες βαρκάρηδες συνεπλάκησαν σε έναν βράχο που κατοικούσε μία κατσίκα!
Ο Αμερικανός διπλωμάτης Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, ενημερωμένος από τον Αμερικανό πρόεδρο, επικοινώνησε τηλεφωνικά με τους δύο πρωθυπουργούς που δεσμεύτηκαν να αποσύρουν τις δυνάμεις τους και να υποστείλουν τις σημαίες. Τα πολεμικά σκάφη και οι καταδρομείς των δύο χωρών αποχώρησαν από τις βραχονησίδες το πρωί της 31ης Ιανουαρίου 1996, υπό την επίβλεψη αεροσκαφών του 6ου αμερικανικού στόλου της Μεσογείου.

Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΣΗΜΑΙΑΣ

Ο τότε δήμαρχος της Καλύμνου Δημήτρης Διακομιχάλης, θορυβημένος από το γεγονός ότι η Τουρκία εγείρει εδαφικές αξιώσεις στα Ίμια, ύψωσε την ελληνική σημαία στη Μικρή Ιμια στις 25 Ιανουαρίου 1996 συνοδευόμενος από τον αστυνομικό διευθυντή Καλύμνου Γ. Ριόλα και δύο κατοίκους του νησιού, ενώ την επόμενη μέρα υψώθηκε η σημαία και στην άλλη βραχονησίδα.
Τα τουρκικά τηλεοπτικά κανάλια μετέδωσαν εικόνες με την ελληνική σημαία υψωμένη στα Ίμια, κάτι που προκάλεσε σάλο στην κοινή γνώμη της Τουρκίας. Στη συνέχεια, δύο δημοσιογράφοι του γραφείου της εφημερίδας «Χουριέτ» στη Σμύρνη, μετέβησαν με ελικόπτερο στις 27 Ιανουαρίου στη Μικρή Ίμια, υπέστειλαν την ελληνική σημαία και ύψωσαν την τουρκική σημαία.
Αυτή η επιχείρηση βιντεοσκοπήθηκε και προβλήθηκε από το τηλεοπτικό κανάλι που ανήκει στην «Χουριέτ». Το γεγονός αυτό πήρε σημαντικές διαστάσεις. Τις επόμενες μέρες, η κρίση κορυφώθηκε.
Το πρωί της 28ης Ιανουαρίου 1996 το περιπολικό του Πολεμικού Ναυτικού «Αντωνίου» κατέβασε την τουρκική σημαία και ύψωσε την ελληνική, παραβαίνοντας την πολιτική εντολή που ήταν να υποσταλεί μόνο η τουρκική σημαία.
Και το βράδυ, Έλληνες βατραχάνθρωποι αποβιβάστηκαν στη Μικρή Ίμια από το περιπολικό «Πυρπολητής», προκειμένου να φυλάξουν τη σημαία κατά τις νυχτερινές ώρες και να επιστρέψουν στο σκάφος τους πριν ξημερώσει.
Το μεσημέρι της Δευτέρας ο σχεδιασμός άλλαξε και αποφασίστηκε η συνεχής φύλαξή της σημαίας, οπότε οι βατραχάνθρωποι επέστρεψαν στη βραχονησίδα.
Το απόγευμα της 29ης Ιανουαρίου, ο νέος πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, στις προγραμματικές του δηλώσεις στη Βουλή, διαμήνυσε στην Τουρκία ότι σε οποιαδήποτε πρόκληση η Ελλάδα θα αντιδράσει άμεσα και δυναμικά.
Στις 30 Ιανουαρίου, η πρωθυπουργός της Τουρκίας Τανσού Τσιλέρ τόνισε στην τουρκική βουλή ότι την επόμενη μέρα η ελληνική σημαία και ο ελληνικός στρατός θα απομακρυνθούν από τα Ίμια.