Όταν η Ελισάβετ αρνήθηκε να δώσει χάρη σε Κύπριους αγωνιστές

Ο θάνατος της βασίλισσας Ελισάβετ επανέφερε στην επιφάνεια οδυνηρές μνήμες για τον κυπριακό ελληνισμό.

Η Ελισάβετ στέφθηκε βασίλισσα στις 2 Ιουνίου 1953, σε ηλικία 26 ετών, και γρήγορα έδειξε τον τρόπο που θα αντιμετώπιζε τις χώρες της Βρετανικής Κοινοπολιτείας, με την άρνησή της να απονείμει χάρη στους Κύπριους αγωνιστές, Μιχαλάκη Καραολή, Ανδρέα Δημητρίου και Ευαγόρα Παλληκαρίδη, κατά τη δεκαετία του 1950, με αποτέλεσμα να οδηγηθούν στην αγχόνη.
Η ηρωική και τραγική ιστορία του Ευαγόρα Παλληκαρίδη, σχετίζεται άμεσα με τη στέψη της Ελισάβετ. Τότε, στην Κύπρο, όπως και στις άλλες αποικίες του Στέμματος, στόλισαν τις πόλεις για το γεγονός. Ο 15χρονος Ευαγόρας Παλληκαρίδης, μαθητής στο Γυμνάσιο της Πάφου, ηγήθηκε της διαμαρτυρίας των μαθητών όταν είδε βρετανικές σημαίες στο σχολείο, εμπνεόμενος από το αίτημα της ανεξαρτησίας από την βρετανική αποικιοκρατία.
Τα παιδιά αρνήθηκαν να μπουν στο Γυμνάσιο, ζήτησαν να υποσταλούν οι σημαίες, ενώ ο Παλληκαρίδης κατευθύνθηκε στην πλατεία της 28ης Οκτωβρίου. Ανέβηκε στον ιστό και κατέβασε τη βρετανική σημαία υπό τα χειροκροτήματα του πλήθους.

ΞΗΛΩΝΑΝ ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ
ΒΡΕΤΑΝΙΚΟ ΕΙΧΕ ΣΤΗΘΕΙ

Η κίνηση του νεαρού μαθητή πυροδότησε αντιδράσεις σε όλη την Πάφο, όπου οι μαθητές άρχισαν να ξηλώνουν οτιδήποτε βρετανικό είχε στηθεί, με αφορμή της στέψη της Ελισάβετ.
Ύστερα από έρευνες οι Βρετανοί συνέλαβαν μαθητές, μεταξύ των οποίων και ο Παλληκαρίδης, ενώ πι ποινές που τούς επιβλήθηκαν δεν ήταν μεγάλες.
Στα 17 του χρόνια ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης εγκατέλειψε το σχολείο και εντάχθηκε στην ΕΟΚΑ. Τον Ιανουάριο του 1957 συνελήφθη, χωρίς ένταλμα, και έπειτα από μια δίκη – παρωδία, κατά την οποία κανείς δεν έδωσε σημασία στα φρικτά κι απάνθρωπα βασανιστήρια που κατήγγειλε, καταδικάστηκε σε θάνατο.
Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης κατηγορήθηκε ότι έφερε οπλισμό. Παρά τις εκκλήσεις των δικηγόρων του, ο Παλληκαρίδης παραδέχθηκε ότι ήταν μέλος του ΕΟΚΑ, ότι ήθελε την ελευθερία της πατρίδας του και ότι έκανε αυτό που θεωρούσε ότι ήταν το καθήκον του.

ΔΕΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕ ΣΤΟ ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑ

Οι δικηγόροι του έστειλαν τηλεγράφημα στην Ελισάβετ, η οποία θα μπορούσε να δώσει χάρη με μία της λέξη. Η βασίλισσα, όμως, δεν απάντησε καν στο τηλεγράφημα.
Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης απαγχονίστηκε στις 14 Μαρτίου 1957, σε ηλικία μόλις 18 ετών. «Τους χαιρετισμούς μου εις όλους και εύχομαι σύντομα την ελευθερία της Κύπρου», ήταν τα τελευταία λόγια του στον ιερέα πριν οδηγηθεί στον χώρο της εκτέλεσης.
Στις 28 Αυγούστου 1955, ο Μιχαλάκης Καραολής μαζί με τον συναγωνιστή του Ανδρέα Παναγιώτου σκότωσαν τον αστυνομικό Ηρόδοτο Πουλλή, την ώρα που παρακολουθούσε μια συγκέντρωση του ΑΚΕΛ.
Ο Παναγιώτου κατάφερε να διαφύγει, ενώ ο Καραολής συνελήφθη σε ενέδρα από τις αγγλικές δυνάμεις και φυλακίστηκε στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας. Στις 28 Οκτωβρίου καταδικάσθηκε σε θάνατο, παρότι η σφαίρα που σκότωσε τον ελληνοκύπριο αστυνομικό προερχόταν από το όπλο του Παναγιώτου. Οι Άγγλοι δεν του συγχώρησαν ότι κατά τη διάρκεια της ανάκρισης δεν είχε αποκαλύψει τους συναγωνιστές του.
Ο Ανδρέας Δημητρίου, νεαρός αγωνιστής της ΕΟΚΑ, πρωτοστάτησε στην αρπαγή οπλισμού από τις βρετανικές κατοχικές αρχές της Αμμοχώστου. Τα όπλα προωθήθηκαν σε διάφορες αντάρτικες ομάδες, οι οποίες μέχρι τότε ήταν εφοδιασμένες σχεδόν μόνο με κυνηγετικά όπλα.
Ο 21 ετών Δημητρίου, συνελήφθη από τις δυνάμεις κατοχής στις 22 Νοεμβρίου 1955, κατηγορήθηκε ότι πυροβόλησε και τραυμάτισε στην Αμμόχωστο τον πράκτορα της «Ιντέλιτζενς Σέρβις», Σίντνεϊ Τέιλορ και καταδικάσθηκε σε θάνατο.
Στις 10 Μαΐου 1956, ο Μιχαλάκης Καραολής και ο Ανδρέας Δημητρίου απαγχονίστηκαν στις Κεντρικές Φυλακές της Λευκωσίας. Η γενναία στάση τους μπροστά στους δημίους τους και το γεγονός της εκτέλεσης τους προκάλεσαν παγκόσμια αντίδραση και κατακραυγή, καθώς η Ελισάβετ αρνήθηκε να απονείμει χάρη στους νεαρούς Κύπριους αγωνιστές.