Καπετάν Παναγιώτης Τσάκος:«Πρώτα γίναμε ναυτικοί κι ύστερα γενήκαμε Έλληνες»

ΤΗΣ ΤΕΤΑΣ ΓΙΑΝΝΑΡΟΥ
Ήταν μια κορυφαία «στιγμή» αναγνώρισης, η ένταξη στους επίλεκτους του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου του καπετάν Παναγιώτη Τσάκου.

Η αναγόρευσή σε επίτιμο διδάκτορα της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών ενός κορυφαίου Έλληνα θαλασσοπόρου, ευεργέτη και κυρίαρχα οικουμενικού «πρεσβευτή» του Ελληνικού πολιτισμού ήταν μια εξαιρετική απόφαση του Προέδρου του ΕΑΠ Ιωάννη Καλαβρουζιώτη και της Διοικούσας Επιτροπής.

ΚΑΛΑΒΡΟΥΖΙΩΤΗΣ: ΜΕΓΑΛΗ ΤΙΜΗ Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ

Ο πρόεδρος της Δ.Ε. του ΕΑΠ, καθηγητής Ιωάννης Καλαβρουζιώτης προχώρησε στην περιένδυση του τιμώμενου και ανέφερε πως αποτελεί μεγάλη τιμή η παρουσία του στην Πάτρα.
Υπογράμμισε ότι το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο μετά από σχετική εισήγηση και ομόφωνη απόφαση της Διοικούσας Επιτροπής αναγόρευσε τον Καπετάν Παναγιώτη Τσάκο, Ιδρυτή του Ιδρύματος «Μαρία Τσάκος», σε Επίτιμο Διδάκτορα της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου.
Το Υπουργείο Παιδείας εκπροσώπησε ο Γενικός Γραμματέας Οδυσσέας Ζώρας, ενώ παρόντες-μεταξύ άλλων- ήταν η αχαιή υφυπουργός Υποδομών, Χριστίνα Αλεξοπούλου, ο πρώην Υπουργός, βουλευτής Ηλείας, Δημήτρης Αβραμόπουλος, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Ανδρέας Παναγιωτόπουλος, ο Συντονιστής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, Δημήτρης Κατσαρός, μέλη της Διοικούσας Επιτροπής, μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας του Ε.Α.Π. και άλλων ΑΕΙ, βουλευτές καθώς και εκπρόσωποι Δημοτικών και Περιφερειακών αρχών.
Μετά τις προλογήσεις του Προέδρου, του Κοσμήτορά Ανθρωπιστικών Σπουδών Ε.Κουτούζη και του Καθηγητή Δ. Φιλιππή, που αναφέρθηκαν στο μεγαλειώδες έργο του και την τεράστια προσφορά του στην διάδοση τους Ελληνικού πολιτισμού μέσα από το πολυβραβευμένο «Ίδρυμα Μαρία Τσάκος» μίλησε ο μύθος της θάλασσας που γέννησε τον πολιτισμό της Μίλησε ο Καπετάν Παναγιώτης Τσάκος και ο χρόνος ρευστοποιήθηκε.

«Η ΝΑΥΤΟΣΥΝΗ ΓΡΑΜΜΕΝΗ ΣΤΟ DNA ΜΑΣ»
Μίλησε ο Καπετάν Τσάκος με επίκεντρο την ανάδειξη της αμφίδρομης σχέσης Ναυτιλίας με την Οικουμενικότητα του Ελληνικού Πολιτισμού. Στην ουσία μίλησε για το πάθος και την αγάπη του για την ναυτοσύνη που είναι για αυτόν ο πυρήνας δημιουργίας του Ελληνικού πολιτισμού. Τότε ο χωρόχρονος χάθηκε καθώς ιστορούσε την αδιατάρακτη σύνδεση του Ελληνικού στοιχείου με την θάλασσα, που όπως είπε: «είναι γραμμένο στο DNA της φυλής μας» . Ήταν αυτός που ιστορούσε ή ο νέος Οδυσσέας, που πάντα έχει στο νου του «ο Οδυσσέας είναι το πρότυπο του αιώνιου Έλληνα ναύτη, που με τη δύναμη της ψυχής και τις μύριες δυσκολίες μιας ατέλειωτης από περιπέτειες θαλασσοπορίας, θα αποκτήσει την σοφία του κόσμου, αφού …πολλών ανθρώπων ίδεν άστεα και νόον έγνω”»,είπε τονίζοντας «Η ζωή, μου φάνηκε γενναιόδωρη γιατί αγάπησα την θάλασσα και την ναυτοσύνη. Έτσι γύρισα τον κόσμο και γνώρισα πολλούς ανθρώπους, γνώρισα κοινωνικές δομές, διαφορετικές θρησκείες , διαφορετικά κοινωνικά και πολιτικά συστήματα και έμαθα πως οι άνθρωποι τούτου του λαού, από τα χρόνια πριν γραφτεί η ιστορία μας, πρώτα γίναμε ναυτικοί και ύστερα γενήκαμε Έλληνες και αργότερα γίναμε Χριστιανοί. Να θυμηθούμε πως ο Ξενοφώντας έλεγε πως Έλληνες καπετάνιοι έμποροι θαλασσοκράτες κουβάλησαν μαζί με το εμπόρευμά τους τον πολιτισμό γιατί ταξιδεύοντας είδαν και έμαθαν πολλά»
Είπε πολλά ο Καπετάν Τσάκος και όλοι άκουγαν συνεπαρμένοι. Έσυρε τον λόγο στην προϊστορία όπου όπως είπε: «Από τα χρόνια της προιστορίας και τον «μύθο» του μεγάλου γνώστη Οδυσσέα που πολλά είδε και άκουσε και γύρισε σοφός στην στεριά ως την απαρχή της γραπτής ιστορίας της ανθρώπινης φυλής, η θάλασσα θα είναι η πλατειά λεωφόρος της διάδοσης του ελληνικού πολιτισμού. Μαζί με τα καράβια, που θα διασχίζουν τα κύματα της Μεσογείου, θα ταξιδεύουν μαζί τους η Ελληνική γλώσσα, η Ελληνική τέχνη και το Ελληνικό πνεύμα χωρίς διακοπή μέσα στους αιώνες μέχρι και σήμερα, θεμελιώνοντας την έννοια της ελληνικής οικουμενικότητας, έτσι όπως εκφράζεται, σύμφωνα με τον Θουκυδίδη, και στο προοίμιο του πρώτου Συντάγματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι κάπως βρεθήκαμε κι εμείς στην αγαπημένη «μακρινή–κοντινή» Ουρουγουάη».
Μιλώντας για τους στενούς δεσμούς του ίδιου και της οικογένειάς του από τη δεκαετία του ’70 με τη χώρα της Λατινικής Αμερικής, ο καπετάν Παναγιώτης Τσάκος, είπε πως ξεκίνησε από τα Καρδάμυλα της Χίου, για να γίνει αυτοδημιούργητος εφοπλιστής και επιστρέφει στην αρχή των πραγμάτων, που είναι πρώτα απ΄ όλα η αγάπη για τη θάλασσα. «Από τα προϊστορικά χρόνια η θάλασσα αντιπροσωπεύει πολλά για μας τους Έλληνες. Η θέα της θάλασσας μας εμπνέει και κάνει την καρδιά ν’ ανοίγει και τον νου να ταξιδεύει σ’ ελεύθερους ορίζοντες. Τα αθάνατα Ομηρικά Έπη, με οδήγησαν να γνωρίσω στον φίλο λαό της Ουρουγουάης μέσα από ένα ίδρυμα, που έχει ως αποστολή την διάδοση της ελληνικής γλώσσας και γενικότερα τη σοφία από τους αρχαίους Έλληνες αλλά και τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό μέσα από την ελληνική γλώσσα».

«20.000 διδάχτηκαν ελληνικά στην Ουρουγουάη»
Ο ίδιος εξήγησε πως το «Ίδρυμα Μαρία Τσάκος» στο Μοντεβιδέο, ιδρύθηκε το 1978 όπου διδάσκεται η ελληνική γλώσσα και ο πολιτισμός στον ισπανόφωνο κόσμο. «Οι Ουρουγουανοί είναι συνώνυμοι του Ελληνολάτρες», είπε ο καπετάν Τσάκος αναφερόμενος στο Ίδρυμα, το οποίο δημιούργησε λίγα χρόνια μετά την επιχειρηματική του εγκατάσταση στο Μοντεβιδέο με την απόκτηση ναυπηγείων. Το ίδρυμα το θεωρεί «ως ένα μικρό αντίδωρο της αγάπης αυτού λαού, γιατί στην Ουρουγουάη ανακάλυψα έναν λαό λάτρη του αρχαίου ελληνικού πνεύματος και πρόθυμο αποδέκτη κάθε στοιχείου, σχετικό με τον ελληνικό πολιτισμό και την ελληνική παράδοση».
Αξίζει να υπογραμμισθεί πως το «Ίδρυμα Μαρία Τσάκος» είχε εξ αρχής στόχο του την ενδυνάμωση της σχέσης των δύο λαών και ιδρύθηκε αρχικά στη μνήμη της μητέρας του Μαρίας, αλλά δυστυχώς αργότερα και της συνονόματης κόρης του, που ο αδόκητος θάνατός της το 2010 είχε βυθίσει σε θλίψη την οικογένεια. Στο Ίδρυμα προσφέρεται δωρεάς η εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, και έχουν περάσει χιλιάδες άνθρωποι όλων των τάξεων και ηλικιών, και κάθε μορφωτικού επιπέδου, ανάμεσα στους οποίους εξέχουσες προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών.Το «Ίδρυμα Μαρία Τσάκος» έχει τιμηθεί με βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών το 2003 για την διάδοση της Ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού ενώ έχει αναγνωρισθεί και από άλλους σημαντικούς φορείς, κάτι που αποδεικνύουν κα σχεδόν τριάντα μετάλλια, διπλώματα και βραβεύσεις που έχει λάβει.
Ο ίδιος ανέφερε πως έχουν προστεθεί τα τελευταία χρόνια «κι άλλα μαθήματα, όπως Λογοτεχνίας, Ιστορίας της Τέχνης, Φιλοσοφίας, ακόμη και Μαγειρικής ενώ καθηγητές, πλην δύο Ελληνίδων είναι Ουρουγουανοί, οι οποίοι προϋπήρξαν μαθητές του Ιδρύματος». Το «Ίδρυμα Μαρία Τσάκος» εξάλλου, έχει λάβει επίσημη αναγνώριση Τμήματος Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού από το υπουργείο Παιδείας και επιπλέον είναι επίσημο εξεταστικό κέντρο πιστοποίησης Ελληνομάθειας.
Αξίζει να επισημανθεί πως στον τομέα της Λογοτεχνίας το Ίδρυμα είναι μέλος της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη ενώ ως κέντρο πολιτισμού υποστηρίζει ερευνητές και συγγραφείς για την έκδοση, μετάφραση ή παρουσίαση βιβλίων. Ένα από αυτά ήταν η ενδελεχής μελέτη «Σύγχρονη ελληνική ποίηση. Η γενιά του ΄30» του φιλολόγου Álvaro Gallardo με επιλεγμένα ποιήματα μεταφρασμένα στα ισπανικά. Και ακόμη η μετάφραση της έρευνας του καθηγητή Αναστάσιου Τάμη «Οι Έλληνες της Λατινικής Αμερικής» που επιμελήθηκε η πρώην διευθύντρια του Ιδρύματος και ελληνίστρια Margarita Larriera.

Διεθνές Κέντρο Ναυτικής Έρευνας και Παράδοσης στη Χίο
Αναφερόμενος στην ιδιαίτερη πατρίδα του τη Χίο, μίλησε για το Κοινωφελές Ίδρυμα «Μαρία Τσάκος»-Διεθνές Κέντρο Ναυτικής Έρευνας και Παράδοσης, «Ιδρύθηκε το 2008 και ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2010 με στόχο την προώθηση της ναυτοσύνης αλλά και της έρευνας και της μελέτης για την ελληνική και τη διεθνή ναυτιλία, καθώς και η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Η επιστημονική έρευνα και οι νέες τεχνολογίες σε συνδυασμό με την ελληνική ναυτική κουλτούρα έχουν στόχο, όπως ανέφερε, «να στηρίξουν την ναυτιλιακή βιομηχανία και τους ναυτικούς».
«Το Σπίτι της Μαρίας – Στέγη Παιδείας και Πολιτισμού»,
Ενταγμένη στον ίδιο φορέα είναι εξάλλου, και η Μαθητική Στέγη Καρδαμύλων «Το Σπίτι της Μαρίας – Στέγη Παιδείας και Πολιτισμού», που ιδρύθηκε το 2013 από την οικογένεια Τσάκου υλοποιώντας το όραμα της αείμνηστης Μαρίας, προκειμένου να αποτελέσει ένα υψηλού επιπέδου κοινωνικό, εκπαιδευτικό και πολιτιστικό πυρήνα. Παράλληλα και ο φορέας «Teens», που απευθύνεται σε εφήβους που επιθυμούν μια ναυτική σταδιοδρομία και είναι ένα ναυτικό λύκειο, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.