Ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας μιλά στη «Γ»: «Στο καθήκον αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής»

Της Τέτας Γιαννάρου

Ερέθισμα η παρουσία του, η αναγόρευσή του σε Επίτιμο Διδάκτορα του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών και κυρίως το θέμα της ομιλίας του: «Προκλήσεις για την Ελληνική και την Ευρωπαϊκή οικονομία».

Παράλληλα κίνητρο ισχυρό μια επαφή- προοίμιο που πιθανόν να ανίχνευε το στίγμα της ομιλίας του, με εστίαση ποιες θεωρεί σε χρόνο παρόντα, προκλήσεις, ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, το κεφάλαιο της Οικονομίας Γιάννης Στουρνάρας διατελέσας και υπουργός Οικονομικών.

Γνωστό το εκτόπισμα του επιστημονικού του όγκου στα οικονομικά και την νομισματική πολιτική.

Η επαφή έγινε και ήταν αποκαλυπτική. Εξαιρετικά φιλικός, με λόγο αβίαστο και χειμαρρώδη εξέφρασε αρχικά την χαρά του για τον ερχομό του στην Πάτρα «Θα δω πολλούς καλούς φίλους» είπε χαρακτηριστικά και για την επιτιμοποίηση του.

«Πάρθηκε ομόφωνα η απόφαση οπότε πρόταση και ομόφωνη απόφαση με τιμούν. Πράγματι έρχομαι σήμερα στην Πάτρα και είμαι πολύ ικανοποιημένος» δήλωσε στην «Γ».

Υστέρα αβίαστα προέκυψαν ερωτήσεις και απαντήσεις που συνέστησαν μια μικρή συνέντευξη,Η έκπληξη ήρθε με την απάντησή του στο ερώτημα «Αποτελεί πρόκληση η ομιλία σας. Σε επίπεδο λοιπόν «προκλήσεων» πείτε μας ως προϊδεασμό τη ομιλίας σε σύνοψη ποιες είναι οι κοινές συνιστώσες των προκλήσεων για την Ελληνική και την Ευρωπαϊκή οικονομία; «Μα δεν θα κάνω αυτή την ομιλία τελικά. Θα μιλήσω για την κλιματική αλλαγή και την νομισματική πολιτική» που το θεωρώ καίριας σημασίας θέμα» απάντησε.
Τα ερωτήματα μετά από αυτή την απάντηση ήρθαν αυτόματα. Πως συνδέεται η κλιματική αλλαγή με την νομισματική πολιτική και ναι μεν οι πολίτες έχουν συνειδητοποιήσει τις δραματικές επιπτώσεις αλλά πως και με ποιο τρόπο κάνετε την σύνδεση με την νομισματική πολιτική;

«Επένδυση σε πράσινες μορφές ενέργειας»
«Ακούστε με, το κύριο καθήκον για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής ανήκει στις κυβερνήσεις, διότι οι κυβερνήσεις είναι αυτές οι οποίες θα βάλουν φόρο στον άνθρακα οι κυβερνήσεις είναι αυτές, οι οποίες θα επιδοτήσουν τις πράσινες μορφές ενέργειας. Οι κυβερνήσεις είναι αυτές, οι οποίες θα χρηματοδοτήσουν επενδύσεις μαζί με τον ιδιωτικό τομέα. Για να γίνουνε δίκτυα, για να γίνουνε φωτοβολταϊκά, για να γίνουν ανεμογεννήτριες. Άρα λοιπόν στο συγκεκριμένο θέμα οι κυβερνήσεις έχουν τον κύριο ρόλο»

«Η κλιματική αλλαγή επιφέρει οικονομική αστάθεια»

-Οι κεντρικές τράπεζες έχουν ρόλο; και με ποιόν τρόπο εμπλέκονται;

«Η απάντηση μου είναι ναι. Πρώτον, οι στοχοθεσία μας που είναι η σταθερότητα των τιμών που σημαίνει πληθωρισμός 2% πλήν η κλιματική αλλαγή επιφέρει αστάθεια στις τιμές.

Οι τιμές δηλαδή αυξάνονται και μειώνονται λόγω της κλιματικής αλλαγής περισσότερο από πριν, άρα δηλαδή αυξάνει την αβεβαιότητα των τους τόπου μας που είναι η σταθερότητα των τιμών. Για παράδειγμα, έχει παρατηρηθεί ότι τα καλοκαίρια με την υπερβολική ζέστη οι τιμές αυξάνονται περισσότερο από ότι αυξάνονταν τα καλοκαίρια παλιότερα.

Επίσης, χρειαζόμαστε μεγαλύτερες επενδύσεις τώρα για να αντιμετωπίσουμε και τα φαινόμενα της και για να εκτιμήσουμε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και κυρίως για να κάνουμε την επιβεβλημένη μετάβαση στην πράσινη οικονομία. Άρα λοιπόν είναι πολλά τα κανάλια μέσω των οποίων επηρεάζεται η οικονομία και η νομισματική πολιτική. Από την κλιματική αλλαγή, τώρα στις τράπεζες. Οι τιμές αυξάνονται και μειώνονται λόγω της κλιματικής αλλαγής περισσότερο από πριν, άρα αυξάνεται η αβεβαιότητα στη σταθερότητα των τιμών. Σωστά αυξάνεται η αβεβαιότητα ως προς την επίτευξη του κυρίως στόχου των κεντρικών τραπεζών, που είναι η σταθερότητα των τιμών. Σταθερότητα των τιμών σημαίνει πληθωρισμός 2%. έτσι το έχουμε ερμηνεύσει.

Πάμε τώρα στο άλλο κομμάτι που είναι δουλειά μας. οι τράπεζες. Οι τράπεζες λοιπόν έχουν ένα σημαντικό ρόλο να παίξουν και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αλλά και στη μετάβαση μέσω των δανείων που δίνουν στις επιχειρήσεις. Τουτέστιν οι τράπεζες κάνουμε τώρα στρες τεστ, δηλαδή περνάμε δοκιμασίες στα κριτήρια των stress test. Κατά πόσο μπορούν να αντιμετωπίσουν και τον τρόπο που χρησιμοποιείται για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή. Δηλαδή δημιουργούν ένα bisncunes plan (μπίζνες πλαν) που λαμβάνει υπόψη την κλιματική αλλαγή, λαμβάνουν υπόψη τους κινδύνους, τους κλιματικούς κινδύνους στα χαρτοφυλάκιά τους και δίνουν κίνητρα στις επιχειρήσεις. Δίνουμε κίνητρα να προχωρήσουν στην πράσινη μετάβαση.

Άρα λοιπόν οι τράπεζες και μέσω των τραπεζών οι επόπτες μας, εμείς οι κεντρικές τράπεζες, ασκούμε ένα σημαντικό ρόλο μαζί με τις κυβερνήσεις και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και στη μετάβαση στη νέα πράσινη οικονομία».
-Εδώ τίθεται ένα ερώτημα κύριε Διοικητά. Θεωρείτε εφικτή την άμεση επικράτηση της πράσινης οικονομίας;

Δεν θα υπάρξει ένα διάστημα κενό, που θα πρέπει να υποστηριχτεί από υδρογονάνθρακες έως την επικράτηση της πράσινης οικονομίας και πως αυτό θα γίνει;
«Βεβαίως έχετε απόλυτο δίκιο. Να σας πω όμως ένα παράδειγμα. Όταν λέμε πράσινη οικονομία, δεν είναι μόνο το να κάνεις επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά και σε αιολική ενέργεια. Πρέπει παράλληλα να δημιουργηθούν δίκτυα, πρέπει να φτιάξεις αποθηκευτικούς χώρους και σε αυτά τα δύο τελευταία, δυστυχώς η παγκόσμια οικονομία δεν ενήργησε γρήγορα. Για παράδειγμα, αν δείτε σήμερα τον Ενεργειακό Χάρτη, προβάλλεται ευκρινώς ένα ερώτημα:

Γιατί η ενέργεια είναι φθηνότερη στο Βορρά της Ευρώπης από ότι είναι στο Νότο της Ευρώπης;

Στον Ενεργειακό Χάρτη λοιπόν θα καταλάβετε για ποιο λόγο η Βόρεια Ευρώπη δηλ οι χώρες της, διασυνδέονται με πάρα πολύ πυκνά δίκτυα μεταξύ τους και αυτή είναι η απάντηση. Άρα λοιπόν, η πράσινη ενέργεια, είτε είναι αιολική είτε ηλιακή, μέσω των δικτύων, χρησιμοποιείται επιτόπου στη χώρα στην οποία παράγεται, αλλά λόγω έλλειψης δικτύων δεν διοχετεύεται στις υπόλοιπες χώρες στο Νότο.

Δεν είμαστε επί του παρόντος επαρκώς συνδεδεμένοι. Ακόμα δεν έχουμε συνδέσει την ηπειρωτική Ελλάδα με όλα τα νησιά για παράδειγμα. Δεν έχει συνδεθεί ακόμα η Γαλλία με την Ισπανία, δεν έχει συνδεθεί η Ελλάδα με την Ιταλία. Να λοιπόν, για ποιο λόγο η ενέργεια είναι φθηνότερη στη Βόρεια Ευρώπη από ότι στη Νότια. Αυτό τα λέω για να σας δώσω να καταλάβετε την σημασία των δικτύων και παράλληλα τι σημαίνει και τι κοστίζει τη απουσία των δικτύων. Πολύ απλά η έλλειψη δικτύων είναι ο λόγος αυξημένων τιμών ενέργειας».

«Επένδυση σε αιολική, ηλιακή ενέργεια και δίκτυα»
Γιατί οι χώρες της Νότιας Ε.Ε. δεν προσπαθούν να δημιουργήσουν δίκτυα, λόγω αυξημένου κόστους ή γιατί δεν έδωσαν την πρέπουσα σημασία;
«Γιατί δεν κατανόησαν έγκαιρα ότι είναι ανεπαρκές να επενδύσεις μόνον σε φωτοβολταϊκά και σε αιολική ενέργεια. Παράλληλα πρέπει να έχεις αποθηκευτικούς χώρους, μπαταρίες δηλ μεγάλες μπαταρίες και κυρίως να έχεις δίκτυα. Αυτό αγνοήθηκε κυρίως στον ευρωπαϊκό Νότο και δεν είναι θέμα κόστους αλλά γρήγορης προσαρμογής γιατί αυτή θα αποφέρει τα οφέλη. Προσπαθούμε να συνδέσουμε την Ελλάδα με την Αίγυπτο κατόπιν την Ελλάδα με τα Βαλκάνια, την Ελλάδα με την υπόλοιπη Ευρώπη, η Ελλάδα δίπλα στην Αθήνα γίνει κέντρο ενεργειακό, μεταφέροντας ενέργεια από την Μέση Ανατολή για την ίδια την χώρα και την υπόλοιπη Ευρώπη. Το θέμα της απουσίας δικτύων στη Νότια Ευρώπη ήταν θέμα απρονοησίας αλλά θα έλεγα ως ένα βαθμό και δημοσιονομικών περιορισμών.»