Χ. Ζερεφός στη «Γ»: «Το σήμα κινδύνου δόθηκε, άμεση εφαρμογή μέτρων για την κλιματική κρίση»

ΤΗΣ ΤΕΤΑΣ ΓΙΑΝΝΑΡΟΥ

Εισβολή θερμοκρασιών καλοκαιριού την άνοιξη. Πάγιο φαινόμενο; Σήμα κινδύνου; Από σήμερα οι υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες θα συνεχιστούν και ο Απρίλιος θα μπει με τον υδράργυρο να φτάνει ακόμη και τους 30 βαθμούς Κελσίου, επιστροφή της αφρικανικής σκόνης και στην Ελλάδα, είναι οι επισημάνσεις του Διευθυντή Ερευνών του Αστεροσκοπείου Αθηνών Κώστα Λαγουβάρδου.

«Την 1η και την 2η Απριλίου θα έχουμε μια σοβαρή θερμή εισβολή. Μιλάμε για μια ακραία συμπεριφορά», υπογραμμίζει. Αφρικανική σκόνη, υψηλές θερμοκρασίες, λειψυδρία. Αυτό θα είναι το τοπίο του μέλλοντος; Η επίδραση στις καλλιέργειες επώδυνη για όλο τον κύκλο της παραγωγής και της τροφικής αλυσίδας. Η Μεσόγειος στο επίκεντρο του κυκλώνα της Κλιματικής Κρίσης. Θα συνεχίσει η υπερθέρμανση και στους ωκεανούς με ό,τι αυτό συνεπάγεται; Οι απαντήσεις του Χρήστου Ζερεφού, Γενικού Γραμματέα της Ακαδημίας Αθηνών και Καθηγητή Φυσικής της Ατμόσφαιρας, σχηματοποιούν μια αποθαρρυντική εικόνα.

-Εισβολή καλοκαιρινών θερμοκρασιών την άνοιξη, ενώ ο χειμώνας ήταν κυρίως σε θερμοκρασίες μιας ψυχρής άνοιξης. Θεωρείτε ότι σήμανε πλέον ηχηρά το σήμα κινδύνου;

«Οδεύουμε σε μία περίοδο υπερθέρμανσης η οποία έχει οδηγήσει σε αποσταθεροποίηση του κλίματος. Σε χρόνο παρόντα οι νοτιάδες μεταφέρουν πολύ ζεστό αέρα και αφρικανική σκόνη. Η αφρικανική σκόνη είναι περιοδικό φαινόμενο άρα επαναλαμβανόμενο και κρατάει περίπου 50 μέρες. Είχαμε το πρώτο κύμα και αναμένουμε μειωμένο το δεύτερο με όσα μεταφέρει για τα οποία έχουν μιλήσει διεξοδικά πνευμονολόγοι και γεωλόγοι. Όσον αφορά στην αύξηση της θερμοκρασίας, αυτή θα εντείνεται με συνέχιση της αποσταθεροποίησης του κλίματος, σε συχνότητα τις προσεχείς δεκαετίες. Ο χειμώνας έχει συρρικνωθεί, είναι πιο ήπιος, δεν έχει βροχές, δεν έχει χιόνια, όλα αυτά οδηγούν σε καταστάσεις αφύπνισης και πρέπει να είμαστε έτοιμοι κι εμείς και οι διοικούντες, η πολιτεία, για να αντιμετωπίσουμε ακραία φαινόμενα. Όλα τα μοντέλα συγκλίνουν στο ότι θα υπάρχει αύξηση των θερμοκρασιών σταδιακά και παράλληλα αύξηση των ακραίων θερμοκρασιών. Τώρα έχουμε περίπου 2 καύσωνες κάθε καλοκαίρι. Βέβαια δεν έχουμε στοιχεία για να θεωρούμε ότι επίκειται ένα θερμό καλοκαίρι άμεσα με θερμοκρασίες 50 βαθμών Κελσίου. Οι θερμοκρασίες των ωκεανών -παγκόσμια- είναι πάρα πολύ αυξημένες. Οι επιφανειακές θερμοκρασίες είναι από 2ο ακόμα και 3°C πάνω από τις κανονικές τιμές και αυτό ισχύει όχι μόνο στο νότιο ημισφαίριο, αλλά και στο βόρειο ημισφαίριο. Η έκθεση που δημοσίευσε ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός, με την εκτίμηση για το 2024, έχει μία βάση γιατί στηρίζεται στο ότι το 2023 είχαμε πολύ ακραίες καταστάσεις. Και το ’24 υπολογίζουμε ότι θα μοιάζει με το ’23. Γιατί θα μοιάζει; Γιατί όλα τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουμε συνεχή άνοδο. Αν μιλήσουμε για σήμα κινδύνου, αυτό έχει δοθεί καιρό, όμως έφτασε η ώρα να μην το παραγνωρίζουμε. Δεν υπάρχει πολύς χρόνος για αντιστροφή των φαινομένων».

«ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ Η ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ»

-Έχει λεχθεί ότι η κλιματική αλλαγή έχει στοχεύσει στην Μεσόγειο στην οποία βεβαίως εντάσσεται και η χώρα μας. Στη βάση αυτής της επιστημονικής παραδοχής τι ακριβώς συμβαίνει και τι πρέπει να περιμένουμε;

«Είναι γεγονός ότι στη Μεσόγειο αυξάνεται η μέση θερμοκρασία κάθε χρόνο. Το καλοκαίρι στη Μεσόγειο η θερμοκρασία αυξάνει πιο γρήγορα από οπουδήποτε αλλού. Αυτό είναι το χαρακτηριστικό της. Αυξάνεται πολύ γρήγορα η θερμοκρασία του αέρα και ακολουθεί θερμοκρασία της θάλασσας. Βεβαίως και τα ακραία φαινόμενα περιμένουμε, ιδιαίτερα μετά το 2050 να είναι πολύ πιο συχνά. Αυτό είναι το εύρημα όλων των μοντέλων που χρησιμοποιούνται σήμερα. Η Μεσόγειος λοιπόν, βρίσκεται στο επίκεντρο της κλιματικής αλλαγής ή αλλιώς να πούμε πως η κλιματική αλλαγή έχει στοχεύσει την Μεσόγειο. Βεβαίως υπάρχουν και άλλες περιοχές στο κόκκινο, όπως είναι η Δυτική-Βορειοδυτική Αφρική και περιοχές στην Ρωσία. Η κλιματική αλλαγή υφίσταται και δείχνει τα δόντια της. Με αυτά τα θέματα ασχολούμαι 40 χρόνια και ξέρω ότι αυτές οι πλανητικές μεταβολές είναι εξαιρετικά επικίνδυνα υφέρπουσες. Τα αποτελέσματα τα έχουμε δει. Αυτό που δεν βλέπω να εγείρεται είναι η συνείδηση πρόνοιας και η εμπράγματη προστασία».

-Παρόν το φαινόμενο της λειψυδρίας με τεράστιο κόστος για τις καλλιέργειες. Υπάρχει λύση;

«Για την περίπτωση λειψυδρίας της Ανατολικής Ελλάδας, υπάρχουν δύο μέτρα που θα μπορούσαν να ληφθούν. Το ένα είναι εξοικονόμηση υδάτινων πόρων και αυτό γίνεται, είτε με καλλιέργειες που δεν είναι υδροβόρες, είτε με καλλιέργειες οι οποίες γίνονται με ευφυή τρόπο, έτσι ώστε να παίρνουν μόνον όσο νερό χρειάζονται, η κάθε μια από αυτές. Το δεύτερο είναι το θέμα της αφαλάτωσης. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν πάρα πολλές μέθοδοι που υπάρχουν. Βρέχεται όλη η χώρα από θάλασσα, επομένως θα μπορούσε να αποτελεί μια σχετικά εύκολη υπόθεση το να αποκτήσουμε νερό πόσιμο από τη θάλασσα».