Συναγερμός για τα φάρμακα

Αντιπυρετικά σιρόπια για παιδιά, παυσίπονα, αντιβιοτικά, ακόμη και αντιυπερτασικά και φάρμακα για τον διαβήτη: Πολλά φάρμακα είναι σε έλλειψη στη χώρα μας αλλά και σε αρκετά ευρωπαϊκά κράτη. Την ίδια ώρα, δεν υπάρχει οικογένεια που να μην έχει κάποιον ασθενή με ίωση. Ο Διευθυντής της ΜΕΘ του νοσοκομείου «Παπανικολάου», Νίκος Καπραβέλος προβλέπει μεγάλο κύμα ιώσεων καθώς κυκλοφορούν 200 ιοί.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΠΟΕΔΗΝ, η πληρότητα στις ΜΕΘ Παίδων είναι 100% σε «Αττικόν», «Ιπποκράτειο» Θεσσαλονίκης και στο Πανεπιστημιακό Ηρακλείου. Ένα κύμα λοιμώξεων του αναπνευστικού στα παιδιά ωθεί νοσοκομεία και παιδιάτρους στα άκρα – και επιπλέον λείπουν και φάρμακα.

Στη Γερμανία για παράδειγμα, το Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Φαρμάκων και Ιατρικών Συσκευών (BfArm) καταγράφει ελλείψεις σε 313 φάρμακα. Στην Αυστρία επίσης, σύμφωνα με επίσημο κατάλογο της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφάλειας στην Υγεία , περισσότερα από 500 φάρμακα δεν μπορούν να παραδοθούν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς και η Αυστραλία έχουν επίσης κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τις ελλείψεις αμοξικιλίνης. Το βρετανικό υπουργείο Υγείας αναγνώρισε επίσης στα μέσα Δεκεμβρίου έλλειψη ορισμένων αντιβιοτικών που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία λοιμώξεων από στρεπτόκοκκο Α.

Ακόμη και οι χώρες που είναι σημαντικοί παραγωγοί δραστικών συστατικών ανησυχούν. Η Κίνα ζήτησε έτσι την αύξηση παραγωγής ορισμένων φαρμακευτικών εταιρειών στα τέλη Δεκεμβρίου, σε μια εποχή που εκατομμύρια Κινέζοι αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν ένα άνευ προηγουμένου κύμα Covid-19.

ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΕΛΛΕΙΨΗ;

Κατ’αρχήν αναφέρονται προβλήματα με την εφοδιαστική αλυσίδα. Αλλά η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη: Σύμφωνα με πολλούς ειδικούς, η αιτία βρίσκεται στην πρακτική προμηθειών. Ο πρόεδρος της επαγγελματικής ένωσης παιδίατρων, Τόμας Φίσμπαχ , επικρίνει στη «Rheinische Post» το γεγονός ότι η ρύθμιση των σταθερών τιμών στη Γερμανία οδήγησε την παραγωγή να μετακινηθεί σε χώρες με χαμηλούς μισθούς όπως η Κίνα και η Ινδία. «Υπάρχουν πλέον προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, κάτι που με τη σειρά του οδηγεί σε συμφόρηση στον εφοδιασμό». Ως αποτέλεσμα, τα φάρμακα και τα ενεργά συστατικά αγοράζονται εκεί που είναι φθηνότερα. Το αποτέλεσμα: υψηλό επίπεδο εξάρτησης από προμηθευτές ενεργών συστατικών, για παράδειγμα στην Κίνα.

ΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ

Όλο και περισσότερα δραστικά συστατικά για φάρμακα προέρχονται από την Ινδία και την Κίνα. Σχεδόν κανένα αναλγητικό δεν είναι τόσο επιτυχημένο όσο η παρακεταμόλη. Η λευκή, κρυσταλλική σκόνη είναι σε χάπια και αναβράζοντα δισκία, εκατομμύρια από τα οποία πωλούνται στα φαρμακεία. Περισσότεροι από 150.000 τόνοι του φαρμάκου παράγονται κάθε χρόνο – απλώς όχι στην Ευρώπη. Για την παραγωγή φαρμάκων παρακεταμόλης, το δραστικό συστατικό πρέπει να αγοράζεται από το εξωτερικό – δεν παράγεται πλέον στην Ευρώπη.

Το 2008 έκλεισε η τελευταία ευρωπαϊκή μονάδα παραγωγής παρακεταμόλης. Η παραγωγή στην Ευρώπη είχε γίνει πολύ ακριβή για τη γαλλική χημική εταιρεία Rhodia. «Δεν είναι φυσιολογικό η Ευρώπη να μην παράγει ούτε ένα γραμμάριο παρακεταμόλης», δήλωσε ο επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ, στα μέσα του 2020. Την ίδια χρονιά, η Επιτροπή της ΕΕ ανακοίνωσε μια στρατηγική για τη μείωση της εξάρτησης στα φάρμακα από τρίτες χώρες. Ελάχιστα έχουν γίνει από τότε. Το σχέδιο θα παρουσιαστεί πλέον τον Μάρτιο του 2023.

Ανεξάρτητα από την ΕΕ, τα ίδια τα κράτη προσπαθούν να διατηρήσουν την παραγωγή σημαντικών δραστικών ουσιών στην εθνική τους επικράτεια. Μία από τις μεγαλύτερες εγκαταστάσεις παραγωγής πενικιλίνης στον κόσμο βρίσκεται στο Τιρόλο – και είναι το τελευταίο σε όλη την Ευρώπη.

Η ελβετική φαρμακευτική εταιρεία Novartis εξέταζε το κλείσιμο του εργοστασίου αντιβιοτικών λόγω της πίεσης των τιμών από την Ασία, αλλά στη συνέχεια αποφάσισε να επεκτείνει την παραγωγή. Πιθανώς επειδή η ομοσπονδιακή και η πολιτειακή κυβέρνηση συνεισέφεραν 50 εκατομμύρια ευρώ. Στη Γαλλία, από την άλλη, κατασκευάζεται νέο εργοστάσιο παρακεταμόλης. Και εκεί το κράτος στήριξε την επανεγκατάσταση με πολλά χρήματα. Η εταιρεία Seqens υπόσχεται ότι μια νέα διαδικασία παραγωγής θα παράγει 75% λιγότερο CO2. Από το 2024, το σημαντικό παυσίπονο θα πρέπει να έρθει ξανά από την Ευρώπη για πρώτη φορά μετά από 16 χρόνια.

«ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΒΟΜΒΑ»

Μέχρι τότε, η παρακεταμόλη από την Κίνα και την Ινδία θα περιορίζει τα συμπτώματα του κρυολογήματος των Ευρωπαίων. Η παρακεταμόλη δεν είναι μεμονωμένη περίπτωση. Περισσότερο από το 80% των φαρμακευτικών δραστικών συστατικών παρασκευάζεται τώρα στην Κίνα και την Ινδία. Όσο εξαρτημένη ήταν η Ευρώπη από το ρωσικό αέριο, τόσο είναι και από τα φαρμακευτικά προϊόντα που παράγονται στην Ασία. «Οι Κινέζοι δεν χρειάζονται καθόλου πυρηνική βόμβα», δήλωσε η Γερμανίδα καθηγήτρια φαρμακολογίας Ούλρικε Χολτζγκράμπε στο ZDF στην αρχή της πανδημίας του κορωνοϊού. Γιατί η Κίνα απλά δεν μπορούσε πλέον να προμηθεύει φάρμακα, κάτι που θα σήμαινε ότι η Ευρώπη θα έπρεπε να φροντίσει τον εαυτό της «από μόνη της».