Ο ιστορικός πύργος των Πετμεζαίων-Γράφει ο Γεώργιος Κοσμόπουλος (Ενδυμίων)

Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους το 1204 αρχίζει η Φραγκοκρατία στην Πελοπόννησο που διήρκεσε μέχρι το 1432.

Κατά την περίοδο αυτή οι Φράγκοι και οι συγκάτοικοι τους Βενετοί για να επιβάλουν την κυριαρχία τους έχτισαν δεκάδες απόρθητα κάστρα, και άπαρτους πολεμικούς πύργους θαύματα στρατηγικής που ήταν ο φόβος και ο τρόμος των πειρατών, των Τούρκων, αλλά και των υπόδουλων Ελλήνων που με υποχρεωτική αγγαρεία συμμετείχαν στην κατασκευή τους.

Αρκετά από αυτά τα ογκώδη οχυρωματικά έργα που χτίστηκαν συχνά σε ακροπόλεις Ελληνικών πόλεων με οικοδομικό υλικό αρχαίων ναών διατηρούνται ακόμα και σήμερα σε αρκετά καλή κατάσταση.

Οι μεσαιωνικοί πολεμικοί πύργοι θεωρούνταν το ισχυρότερο αμυντικό έργο και το σπουδαιότερο συστατικό αμυντικής τεχνικής μέχρι και της ανακάλυψης της μεταλλικής σφαίρας πυροβόλου κατά τον 16ο αιώνα.

Εκτός από τους πύργους των κάστρων υπήρχαν και άλλοι μεμονωμένοι επανδρωμένοι πύργοι που ήταν κτισμένοι σε στρατηγικές τοποθεσίες. Οι πύργοι αυτοί βοηθούσαν τον αμυνόμενο να αποκτήσει πλεονεκτήματα ισχύος πυρός, επίσης εμπόδιζαν τον εχθρό να μετακινηθεί από λιγότερο ευνοϊκές θέσεις.

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΩΝ ΠΕΤΜΕΖΑΙΩΝ ΣΤΑ ΚΑΤΩ ΣΟΥΔΕΝΑ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ

Μοναδικό μνημείο λαϊκής αρχιτεκτονικής είναι ο πύργος των Πετμεζαίων στους Κάτω Λουσούς (Σουδενά) στην περιοχή Καλαβρύτων. Ο ιστορικός αυτός πύργος που είναι χτισμένος επί λόφου σε στρατηγικό σημείο ήταν το ορμητήριο της οικογένειας των Πετμεζαίων και το κέντρο αντίστασης εναντίον της τουρκικής κατοχής τόσο στα προεπαναστατικά χρόνια όσο και κατά τη διάρκεια της Eπανάστασης. Λιτός και αυστηρός είναι ένας από τους παλαιότερους πύργους της ορεινής Πελοποννήσου, αναγόμενος στον 17ο αιώνα. Σήμερα διατηρείται σε άριστη κατάσταση και εξακολουθεί να αποτελεί τοπόσημο και ιστορική μνήμη των αγώνων για την ελευθερία μας. Για τους παραπάνω λόγους ο πύργος των Πετμεζαίων έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό και διατηρητέο μνημείο.
Όπως αναφέρει η καθηγήτρια Αρχιτεκτονικής Μάρω Καρδαμίτση – Αδάμη
ο πύργος των Πετιμεζαίων βρισκόταν παλαιότερα στο κέντρο ενετικού συγκροτήματος από βοηθητικά κτίσματα, παράσπιτα, κ.λ.π. , σήμερα κατεδαφισμένα
Η αρχιτεκτονική του ακολουθεί τον τύπο των πυργόσπιτων της ορεινής Πελοποννήσου. Είναι κτισμένος από γκρίζα πέτρα της περιοχής με επιμελημένη κατασκευή και καλοδουλεμένες λεπτομέρειες (μεγάλα κατεργασμένα αγκωνάρια στις γωνιές των οικοδομών, ανακουφιστικά ημικυκλικά τόξα στα ανοίγματα, κ.τ.λ.)
Στη Β.Α. γωνία του ορθογωνίου υπάρχει πύργος με κυλινδρική απόληξη ενώ στην διαγώνια απέναντι Ν.Δ. γωνιά προεξέχει στο δώμα δεύτερος μικρότερος πυργίσκος σκοπιά (βίγλα) που στηρίζεται σε αντεστραμμένη κωνική βάση.
Το στοιχείο της βίγλας είναι ένα από τα στοιχεία που συναντάμε αρκετά συχνά στα πυργόσπιτα της ορεινής Γορτυνίας, της Μάνης,κ.α. Το ισόγειο χρησίμευε ως αποθηκευτικός χώρος και σε ορισμένες περιπτώσεις ως κατάλυμα της φρουράς.
Μια πέτρινη εξωτερική κλίμακα αρχίζει από την είσοδο του πύργου και καταλήγει στον τρίτο όροφο.
Μεταγενέστερες επισκευές και τροποποιήσεις έχουν αλλάξει τις όψεις του πύργου, χωρίς όμως να αλλοιώσουν ουσιαστικά το χαρακτήρα του. Μέχρι πρόσφατα ο πύργος ανήκε στον αντιναύαρχο και Πρόεδρο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Γκολφίνο Πετμεζά και τώρα ανήκει στον γιό του Αντώνιο Πετμεζά αξιωματικό Π.Ν.
Μέσα σ αυτόν τον ιστορικό πύργο κατά τον μεγάλο διωγμό των κλεφτών κλεφταρματωλός Αθανάσιος Πετμεζάς (1760-1804) αυτός που μαζί με τον Zαχαριά επικηρυγμένος από τους Τούρκους, δολοφονήθηκε ύστερα από προδοσία ο και τον Κολοκοτρώνη, δημιούργησαν τη θρυλική αρματωλική τριανδρία (1785)
Οι Πετμεζαίοι ως καπεταναίοι των Καλαβρύτων κατά τη διάρκεια της Eπανάστασης έπαιξαν πρωτεύοντα ρόλο. Tότε οι: Aναγνώστης 1765-1822 (ο θάνατός του έχει αποθανατιστεί από το Γερμανό ζωγράφο Von Hess) σκοτώθηκε την ίδια μέρα και ώρα με το 17χρονο γιο του Σωτηράκη στα Bασιλικά της Kορινθίας, σε μάχη κατά του Δράμαλη. Ο Bασίλειος 1785-1872 φιλικός, στρατηγός κατά τη διάρκεια του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Ο Nικόλαος 1790- 1866 φιλικός, και στρατηγός, είναι ο μοναδικός Έλληνας στρατιωτικός που νίκησε τον Ιμπραήμ στην πολιορκία του Μεγάλου Σπηλαίου στις 24 Ιουνίου 1827. Αντώνης, (κλεφταρματωλός) Kωσταντής (αρματολός), Γκολφίνος Παναγιωτάκης κ.ά., είναι μεταξύ των ηρώων που αγωνίστηκαν για την απελευθέρωση μας.
Από την ηρωική οικογένεια των Πετμεζαίων κατά την εξέγερση των Ορλωφικών το 1770 ως και το 1800 θανατώθηκαν σε συγκρούσεις εναντίον των Tούρκων και των Tουρκαλβανων περισσότεροι από είκοσι Πετμεζαίοι κλεφταρματωλοί
Κατά την επανάσταση του 1821 έλαβαν μέρος 36 Πετμεζαίοι καπεταναίοι – οπλαρχηγοί, και από αυτούς έπεσαν ηρωικά υπέρ πατρίδας οι 28.
Για την πρόοδο του νέο-Ελληνικού κράτους οι Πετμεζαίοι συμμετείχαν ως: Στρατιωτικοί 25 (στρατηγοί, αντιναύαρχοι, ανώτατοι αξιωματικοί) Πολιτικοί 42 (Πρόεδροι Βουλής, Υπουργοί, Γερουσιαστές, Πληρεξούσιοι Εθνοσυνελεύσεων,Βουλευτές, Δήμαρχοι.),Καθηγητής Πανεπιστημίου 1
Απόγονοι των Πετμεζαίων υπάρχουν και σήμερα, και συνεχίζοντας της πατροπαράδοτες παραδώσεις διαπρέπουν ως επιστήμονες λόγιοι και στρατιωτικοί.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
1η Φωτό – 1 – Ο Πύργος των Πετμεζαίων στους Κάτω Λουσούς (Σουδενά) Καλαβρύτων, κέντρο αντίστασης κατά της Τούρκικης κατοχής
2η Φωτό H B.A γωνία του πύργου που είναι κατασκευασμένη με κυκλική σκοπιά (βίγλα) γιατί βοηθάει αποτελεσματικά την άμυνα των πολιορκημένων
3η Φωτό – H Ν.A πλευρά του πύργου των Πετμεζαίων κατασκευασμένη με κυκλική σκοπιά (βίγλα)