Ανεργία: Παραμένει σε χαμηλά επίπεδα στις ανεπτυγμένες χώρες

Τα παράξενα αυτής της ιδιάζουσας οικονομικής συγκυρίας δεν εξαντλούνται στον επίμονα υψηλό πληθωρισμό, που δεν κάμπτεται παρά τις αυξήσεις των επιτοκίων, αλλά επεκτείνονται και στην αγορά εργασίας. Μολονότι αυξάνεται το κόστος του δανεισμού και η ανάπτυξη επιβραδύνεται, η ανεργία παραμένει σε χαμηλά επίπεδα στις περισσότερες αναπτυγμένες χώρες, ενώ η ζήτηση για προσωπικό είναι ακόμη αυξημένη. Η γνωστή έλλειψη συμβατότητας ανάμεσα στη ζήτηση για εξειδικευμένο προσωπικό και την προσφορά από ανέργους εξακολουθεί να στηρίζει κάπως τους μισθούς, την ώρα που οι κεντρικές τράπεζες προσπαθούν να κάμψουν τη ζήτηση για να αναχαιτίσουν τον πληθωρισμό.

Στις 38 χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ η ανεργία ήταν τον Αύγουστο στο 4,9% και στο 80% των χωρών αυτών βρισκόταν σε επίπεδα κάτω ή το πολύ ίσα με τα προ της πανδημίας. Στις ΗΠΑ η ανεργία βρίσκεται στο 3,5%, καταγράφοντας το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 50 ετών. Η ζήτηση για προσωπικό από πλευράς των επιχειρήσεων παραμένει σε υψηλά επίπεδα και σε κάθε άνεργο Αμερικανό αντιστοιχούν 1,7 κενές θέσεις εργασίας. Επιπλέον τα στοιχεία στο τέλος του Οκτωβρίου καταδεικνύουν πως το κόστος της εργασίας εξακολουθεί να αυξάνεται στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου εξαιτίας του επίμονα υψηλού πληθωρισμού και η Federal Reserve αναμένεται να προχωρήσει σε νέες επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων. Σύμφωνα με στοιχεία της S&P Global, η απασχόληση στον μεταποιητικό τομέα και τον τομέα των υπηρεσιών παγκοσμίως αυξάνεται κάθε μήνα τα τελευταία δύο χρόνια μέχρι τον Σεπτέμβριο.

Την ίδια στιγμή, στην Ευρωζώνη η ανεργία βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο από τη γέννηση του ευρώ, ενώ ακόμη και στις μεγάλες βιομηχανικές οικονομίες, όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς και η Νότια Κορέα η ζήτηση για εργατικά χέρια παραμένει αυξημένη, παρά τις αυξήσεις των επιτοκίων. Στη Βρετανία, όμως, το ποσοστό της ανεργίας που είναι το χαμηλότερο από το 1974 σχετίζεται με το σοβαρότατο πρόβλημα συμμετοχής του εργατικού δυναμικού στην αγορά εργασίας, καθώς είναι τουλάχιστον 300.000 λιγότεροι οι άνθρωποι που απασχολούνται σε σύγκριση με τα προ της πανδημίας επίπεδα. Ενδεικτικό παράδειγμα το αεροδρόμιο του Χίθροου, που έχει ανακοινώσει ότι χρειάζεται να προσλάβει 25.000 άτομα.

Στις ΗΠΑ βρίσκεται στο 3,5%, στην Ευρωζώνη στο χαμηλότερο επίπεδο από τη γέννηση του ευρώ.

Και στο μεταξύ, το πότε και το αν θα αρχίσει να επιβραδύνεται η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, είναι αυτό που θα καθορίσει πότε θα μπορέσουν οι κεντρικές τράπεζες να επιβραδύνουν ή και να διακόψουν την αύξηση των επιτοκίων. Οσο, αντιθέτως, αυξάνονται οι προσλήψεις τόσο δεν θα αποφασίζουν οι κεντρικές τράπεζες να διακόψουν αυτή τη στροφή σε περιοριστική νομισματική πολιτική. Το καλύτερο σενάριο θα ήταν να υποχωρήσει ο πληθωρισμός, αλλά η αύξηση της ανεργίας να είναι ήπια. Σε κάτι τέτοιο προσβλέπει η Fed δεδομένου ότι εκτιμά πως η ανεργία θα αρχίσει να αυξάνεται το επόμενο έτος φτάνοντας στο 4,4% όπου και θα σταθεροποιηθεί. Είναι αμφίβολο, ωστόσο, κατά πόσον μπορούν οι κεντρικοί τραπεζίτες να τιθασεύσουν τον πληθωρισμό, χωρίς να οδηγήσουν στα ύψη την ανεργία και να αποφύγουν την ύφεση. Αυτού του είδους η ομαλή προσγείωση μιας οικονομίας είναι κάτι σπάνιο. Τη διετία 1994-95 ο τότε πρόεδρος της Fed, Αλαν Γκρίνσπαν, διπλασίασε τα επιτόκια του δολαρίου στο 6% και πέτυχε να επιβραδύνει την ανάπτυξη χωρίς να πυροδοτήσει μια εκτόξευση της ανεργίας. Στη διάρκεια όμως των εποχών υψηλού πληθωρισμού της δεκαετίας 1970 και 1980, η στροφή της Fed σε περιοριστική πολιτική οδήγησε την ανεργία στο 9% το 1975 και στο 10,8% το 1982. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Bloomberg Economics, στις ΗΠΑ θα χρειαστεί να χάνονται περίπου 35.000 θέσεις εργασίας τον μήνα επί ένα χρόνο για να υποχωρήσει ο πληθωρισμός στο επίπεδο – στόχο του 2%.

Bloomberg