Η επίδραση της ψυχικής υγείας στην εκλογική συμπεριφορά στις ελληνικές εκλογές

Οι εκλογές χρησιμεύουν ως θεμελιώδης μηχανισμός για τη συμμετοχή των πολιτών στις δημοκρατικές κοινωνίες. Στο πλαίσιο της Ελλάδας, η εκλογική διαδικασία έχει μεγάλη σημασία στη διαμόρφωση του πολιτικού τοπίου της χώρας.

Αυτό το άρθρο στοχεύει να διερευνήσει την αλληλεπίδραση μεταξύ ψυχικής υγείας και εκλογικής συμπεριφοράς στις ελληνικές εκλογές, ρίχνοντας φως στους ψυχολογικούς παράγοντες που επηρεάζουν τη διαδικασία λήψης εκλογικών αποφάσεων. Εξετάζοντας πρόσφατες έρευνες και επιστημονικές γνώσεις, εμβαθύνουμε στην περίπλοκη σχέση μεταξύ ψυχικής ευημερίας και πολιτικής συμμετοχής στην Ελλάδα.

Ψυχική υγεία και πολιτική δέσμευση στην Ελλάδα:

Μελέτες υποδεικνύουν ότι η ψυχική υγεία παίζει ζωτικό ρόλο στο επίπεδο πολιτικής δέσμευσης ενός ατόμου. Στην περίπτωση της Ελλάδας, όπου οι οικονομικές προκλήσεις και οι κοινωνικές πιέσεις ήταν εμφανείς, τα άτομα με ψυχικές παθήσεις μπορεί να εμφανίζουν χαμηλότερα κίνητρα για συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία. Μια μελέτη των Kyriopoulos et al. (2017) αποκάλυψε ότι τα άτομα που βιώνουν ψυχολογική δυσφορία ήταν λιγότερο πιθανό να συμμετάσχουν σε πολιτικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης της ψηφοφορίας και των πολιτικών συζητήσεων.
Οικονομική κρίση και επιπτώσεις στην ψυχική υγεία:
Η οικονομική κρίση που εκτυλίχθηκε στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία είχε βαθιές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία. Έρευνα των Economou et al. (2019) τόνισε την ουσιαστική αύξηση των προβλημάτων ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη και το άγχος, μεταξύ των Ελλήνων πολιτών αυτή την περίοδο. Αυτές οι προκλήσεις ψυχικής υγείας μπορούν να επηρεάσουν την πολιτική συμπεριφορά, καθώς τα άτομα που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες ή ψυχολογική δυσφορία μπορεί να παρουσιάσουν μειωμένη πολιτική δέσμευση, συμπεριλαμβανομένης της χαμηλότερης προσέλευσης των ψηφοφόρων.
Κοινωνική Ταυτότητα και Πολιτικές Προτιμήσεις:
Η ψυχική υγεία μπορεί επίσης να επηρεάσει την κοινωνική ταυτότητα ενός ατόμου και στη συνέχεια να διαμορφώσει τις πολιτικές του προτιμήσεις. Μελέτες υποδεικνύουν ότι οι συνθήκες ψυχικής υγείας μπορούν να αλλάξουν τις αντιλήψεις για την ομαδική συμμετοχή, οδηγώντας σε αλλαγές στην πολιτική ιδεολογία. Στην Ελλάδα, όπου η κοινωνική ταυτότητα είναι συνυφασμένη με πολιτικούς προσανατολισμούς, τα άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας μπορεί να υποστούν αλλαγές στις πολιτικές πεποιθήσεις και πεποιθήσεις τους. Απαιτείται περαιτέρω έρευνα για τη διερεύνηση της συγκεκριμένης δυναμικής αυτής της σχέσης στο ελληνικό πλαίσιο.
Συναισθηματική ευημερία και επιλογές ψήφου:
Η συναισθηματική ευημερία παίζει καθοριστικό ρόλο στην αξιολόγηση και την επιλογή των πολιτικών υποψηφίων. Οι συναισθηματικές αντιδράσεις των Ελλήνων πολιτών, επηρεαζόμενες από την κατάσταση της ψυχικής υγείας, μπορούν να επηρεάσουν τις αποφάσεις ψήφου. Μελέτες των Gidron και Haller (2019) έχουν επισημάνει την επίδραση συναισθηματικών καταστάσεων, όπως ο θυμός, ο φόβος ή η ελπίδα, στην αξιολόγηση των υποψηφίων και στις εκλογικές επιλογές. Τα άτομα με παθήσεις ψυχικής υγείας μπορεί να βιώσουν ενισχυμένα συναισθήματα, επηρεάζοντας δυνητικά τις αξιολογήσεις των υποψηφίων και την εκλογική τους συμπεριφορά.
Στίγμα και εμπόδια αναζήτησης βοήθειας:
Το στίγμα γύρω από θέματα ψυχικής υγείας είναι ένα σημαντικό εμπόδιο στην αναζήτηση βοήθειας και υποστήριξης. Στο πλαίσιο των ελληνικών εκλογών, αυτό το στίγμα μπορεί να διασταυρωθεί με την πολιτική συμμετοχή. Τα άτομα που αντιμετωπίζουν προκλήσεις ψυχικής υγείας μπορεί να διστάσουν να συμμετάσχουν σε πολιτικές συζητήσεις ή να αναζητήσουν πληροφορίες για τους υποψηφίους, φοβούμενοι την κρίση ή τον κοινωνικό αποκλεισμό. Η αντιμετώπιση του στιγματισμού της ψυχικής υγείας και η προώθηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με την ψυχική ευημερία μπορούν να προωθήσουν ένα πιο περιεκτικό και συμμετοχικό εκλογικό περιβάλλον.
Όπως κατανοούμε, η σχέση ψυχικής υγείας και εκλογικής συμπεριφοράς στις ελληνικές εκλογές είναι ένας πολύπλοκος και εξελισσόμενος τομέας έρευνας.
Οι οικονομικές κρίσεις, η δυναμική της κοινωνικής ταυτότητας, η συναισθηματική ευημερία και το στίγμα συμβάλλουν στη διαμόρφωση του αντίκτυπου της ψυχικής υγείας στην πολιτική δέσμευση.
Η αναγνώριση αυτών των επιρροών είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη πολιτικών και παρεμβάσεων που προωθούν τη συμμετοχή χωρίς αποκλεισμούς και υποστηρίζουν την ψυχική ευημερία των Ελλήνων πολιτών κατά τις εκλογικές διαδικασίες.
Δίνοντας προτεραιότητα σε θέματα ψυχικής υγείας, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας και οι εκλογικές αρχές μπορούν να συμβάλουν σε μια υγιέστερη δημοκρατία που σέβεται και εκτιμά τις φωνές όλων των πολιτών.
Η δύναμη της δημοκρατίας είναι η συμμετοχή όλου του εκλογικού σώματος ώστε να εκφέρονται όλες οι απόψεις και ιδεολογίες.
Σε μια κοινωνία αποχής από τα εκλογικά δικαιώματα, σε μια Ελλάδα που έχει ταλαιπωρηθεί από την οικονομική κρίση, θα πρέπει να προβληματιστούμε εάν η ψυχολογική κατάπτωση των πολιτών εκφράζεται από την αποχή τους.

Πηγές:
1. Kyriopoulos, I. I., Zavras, D., Economou, M., Souliotis, K., & Antonopoulou, V. (2017). The Impact of Mental Disorders on Political Participation: Results from the European Social Survey (2014) Special Module on the Determinants of Health. European Psychiatry, 41(Supplement), S732.
2. Economou, M., Madianos, M., Theleritis, C., & Patelakis, A. (2019). Economic Crisis and Mental Health: An Overview of the Athens Study of Psychosis Proneness and Incidence of Non-affective Psychoses. Psychiatriki, 30(2), 101–109.
3. . Gidron, Y., & Haller, S. (2019). Emotions, Affect and Political Behavior. In Oxford Research Encyclopedia of Politics. Oxford University Press.