Παιδία με αυτισμό, οι σύγχρονοι «σουπερ ήρωες»

Του Γιώργου Τσίρη (*)

 Η 2η Απριλίου έχει διεθνώς αναγνωρισθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τον Αυτισμό και εορτάζεται κάθε χρόνο, ενθαρρύνοντας τα κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών να λάβουν μέτρα για την ευαισθητοποίηση σχετικά με ανθρώπους με διαταραχές του φάσματος του αυτισμού, συμπεριλαμβανομένου του αυτισμού και του συνδρόμου Asperger (ή αυτισμού υψηλής λειτουργικότητας), σε ολόκληρο τον κόσμο.

Ορίστηκε με το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών “62/139. Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τον Αυτισμό”, που εγκρίθηκε την 1 Νοεμβρίου 2007 και ενσωματώθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2007.

Ο αυτισμός είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή η οποία εμποδίζει το παιδί να κατανοήσει σωστά αυτά που βλέπει, ακούει και αισθάνεται. Σαν αποτέλεσμα, το παιδί έχει προβλήματα στην επικοινωνία, κοινωνική επαφή, διαπροσωπικές σχέσεις και συμπεριφορά.

Το 2007 ταυτόχρονα με τον ορισμό της 2 Απριλίου ως « Παγκόσμια Ημέρα Αυτισμού» υπεγράφη και η Παγκόσμια Διακήρυξη των δικαιωμάτων ,ατόμων με αυτισμό. Η Διακήρυξη αυτή υπογραμμίζει ότι «τα άτομα με αυτισμό πρέπει να έχουν τα ίδια δικαιώματα που απολαμβάνουν όλοι οι πολίτες». Τα Δικαιώματα αυτά, που θα πρέπει να αναγνωριστούν και να επιβληθούν με κατάλληλη νομοθεσία σε κάθε κράτος μέλος περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων :

ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ των ατόμων με αυτισμό να ζουν μια ανεξάρτητη και πλήρη ζωή αξιοποιώντας στο έπακρο τις δυνατότητές τους. ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ των ατόμων με αυτισμό για μια προσιτή και κατάλληλη εκπαίδευση. ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ των ατόμων με αυτισμό για επαγγελματική εκπαίδευση και κατάλληλη απασχόληση χωρίς διακρίσεις και προκαταλήψεις. ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ των ατόμων με αυτισμό για προσιτά μεταφορικά μέσα και ελεύθερη μετακίνηση. ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ των ατόμων με αυτισμό να έχουν ίση πρόσβαση και δυνατότητα χρήσης των χώρων και των υπηρεσιών, καθώς και συμμετοχή στις διάφορες δραστηριότητες της κοινότητας. ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ των ατόμων με αυτισμό (και των εκπρόσωπων τους) να έχουν την ίδια νομική βοήθεια και πλήρη προστασία όλων των δικαιωμάτων τους και πολλά άλλα για τα οποία και η Ελληνική πολιτεία έχει εναρμονισθεί ενώ δεκάδες σύλλογοι και οργανώσεις έχουν παρουσιάσει σημαντικό έργο ενίσχυσης και παροχής συμβουλευτικής τόσο σε άτομα με αυτισμό όσο και σε γονείς και οικείους αυτών.

Ο δρόμος όμως είναι μακρύς και δύσκολος τόσο για τα άτομα με αυτισμό όσο και τους ανθρώπους του περιβάλλοντός τους, ο αγώνας τους είναι διαρκής και με πολλές μεταβαλλόμενες δυσχέρειες ανάλογες με την ανάπτυξη του κάθε ατόμου. Με πρόσφατο ψήφισμά του (2023/2728) το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο επισημαίνει αρκετά ακόμα βήματα που πρέπει να γίνουν καθώς τα άτομα με αυτισμό εξακολουθούν να δηλώνουν ότι αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην αναγνώριση του καθεστώτος αναπηρίας τους, παρότι έχει διαγνωστεί ο αυτισμός τους, γεγονός που με τη σειρά του δεν τους επιτρέπει να έχουν πρόσβαση σε απαραίτητες υπηρεσίες στήριξης και σε δικαιώματα αναπηρίας ενώ εξακολουθούν να βρίσκονται αντιμέτωπα με πολλαπλά εμπόδια και διακρίσεις στην καθημερινή ζωή, τα οποία τα εμποδίζουν να απολαμβάνουν τις θεμελιώδεις ελευθερίες και τα δικαιώματα που ορίζονται στα ισχύοντα νομοθετικά πλαίσια της ΕΕ και των Ηνωμένων Εθνών. Προβλήματα όπως η ίση πρόσβαση στην εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση, η πρόσβαση στην αγορά εργασίας, με ίσες ευκαιρίες και ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία, η πρόσβαση σε προσωπική βοήθεια και η διασφάλιση των δικαιωμάτων ψήφου τους, καθώς και η ένταξή τους στην κοινότητα.

Με την ευαισθητοποίηση και την συντονισμένη δράση όλων, γονέων, πολιτείας, φορέων και την προώθηση της κατανόησης και της αποδοχής, μπορούμε να βοηθήσουμε τα αυτιστικά παιδιά να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους και να ζήσουν ικανοποιητικές και επιτυχημένες ζωές. Να τα αγκαλιάσουμε και να ανακαλύψουμε τον εκπληκτικό άγνωστο δικό τους κόσμο και τις «υπερ-δυνάμεις» τους καθώς κάθε αυτιστικό παιδί κρύβει έναν «σουπερ-ήρωα»

Ως κοινωνία, πρέπει να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για να διασφαλίσουμε ότι τα αυτιστικά παιδιά έχουν πρόσβαση στους πόρους, τις ευκαιρίες και την υποστήριξη που χρειάζονται για να ευδοκιμήσουν. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να δημιουργήσουμε έναν κόσμο χωρίς αποκλεισμούς και με περισσότερη συμπόνια, όπου όλα τα άτομα, ανεξάρτητα από τη νευρολογική τους ιδιαιτερότητα θα μπορούν να αγκαλιάσουν τα όνειρά τους.

(*) Ο Γιώργος Τσίρης είναι Δικηγόρος (LLB, MSc)
πρ. Αντιπρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Πατρών