Έμφαση στην οικογένεια και στις εργαζόμενες μητέρες

Ο χρόνος, το χρήμα, η υποστήριξη. Αυτά είναι, σύμφωνα με την δρα Κριστίνα Σρέντερ, πρώην ομοσπονδιακή υπουργό Oικογενειακών Υποθέσεων, Ηλικιωμένων Πολιτών, Γυναικών και Νεολαίας της Γερμανίας, και σήμερα αναλύτρια και σύμβουλο επιχειρήσεων, οι τρεις βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη δημιουργία οικογένειας. Στη Γερμανία, στην Ελλάδα, παντού. Ακόλουθος της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο υπουργείο από το 2009 έως το 2013, η δρ Σρέντερ ήταν αυτή που εφάρμοσε το μέτρο του γονικού επιδόματος και εκείνη που εισηγήθηκε κάθε παιδί να έχει θέση σε παιδικό σταθμό από την ηλικία των 12 μηνών – δύο «επαναστατικά» μέτρα οικογενειακής πολιτικής που μεταξύ άλλων οδήγησαν στην παραμονή των γυναικών στην αγορά εργασίας.

Ισότιμη συμμετοχή

«Στη Γερμανία είχαμε δείκτη γεννήσεων 1,4, ενώ παρατηρούσαμε ότι οι γυναίκες και ειδικά σε κάποιους κλάδους, όπως ο ακαδημαϊκός, δεν έκαναν παιδιά», είπε όταν βρέθηκε στην Αθήνα πριν από λίγες ημέρες καλεσμένη του Ιδρύματος Konrad Adenauer Ελλάδας και Κύπρου, που διοργάνωσε την εκδήλωση «Αδειες πατρότητας και ανατροφής: η ισότιμη συμμετοχή των ανδρών στη φροντίδα» σε συνεργασία με το Women On Top. «Θέλαμε να κάνουμε κάτι ώστε αμέσως μετά τον τοκετό να έχουν τον χρόνο να φροντίσουν την οικογένειά τους και κατόπιν να επιστρέψουν στην εργασία τους». Τα μέτρα λειτούργησαν. Σήμερα το 90% των γυναικών και το 40% των ανδρών παίρνουν γονική άδεια, από 3% που ήταν πριν από 15 χρόνια.

Σημειώνεται ότι στη Γερμανία και οι δύο γονείς μπορούν να πάρουν γονική άδεια μετά τη γέννηση του παιδιού τους – είτε ταυτόχρονα είτε διαδοχικά. Η άδεια πατρότητας όπως ισχύει στην Ελλάδα –που πρόσφατα αυξήθηκε από 2 σε 14 ημέρες– καλύπτεται εκεί από τις ρυθμίσεις της γονικής άδειας και του γονικού επιδόματος. Το γονικό επίδομα για τους πρώτους 14 μήνες της ζωής του παιδιού κυμαίνεται μεταξύ 65% και 100% του καθαρού εισοδήματος πριν από τη γέννηση – όσο χαμηλότερο το εισόδημα τόσο υψηλότερο το ποσοστό, με «ταβάνι» τα 1.800 ευρώ τον μήνα.

Δυνατότητα επιλογής

Πάνω απ’ όλα, η δρ Σρέντερ είναι υπέρμαχος του δικαιώματος της επιλογής. Η μεταρρύθμιση του χρόνου γονικής άδειας και του συστήματος γονικής υποστήριξης στη Γερμανία έδωσε ακριβώς τη δυνατότητα επιλογής στους νέους γονείς. «Είναι πολύ σημαντικό. Υπήρχε στη Γερμανία μεγάλη συζήτηση για το τι σημαίνει να είσαι καλή μητέρα. Για πολλά χρόνια, ως γνωστόν, κυριαρχούσε το μοντέλο της μητέρας που μένει σπίτι, μαγειρεύει και δουλεύει για την οικογένειά της. Τώρα με έναν τρόπο έχουμε πάει στο άλλο άκρο. Θεωρείται ότι μια μητέρα που μένει σπίτι δεν είναι τόσο φιλόδοξη ή τόσο έξυπνη. Νομίζω τίποτα από τα δύο δεν ισχύει. Κατά τη γνώμη μου, δεν είναι καθήκον της πολιτείας να πει ποιο δρόμο θα διαλέξει κάποιος, το κράτος πρέπει να δίνει καλές, υψηλής ποιότητας ευκαιρίες».

Η εμπειρία της μητρότητας για τη δρα Σρέντερ –έχει τρεις κόρες– ήταν ενδεικτική της ανάγκης ύπαρξης επιλογών και ευελιξίας στην εργασία. «Ημουν η πρώτη γυναίκα ομοσπονδιακή υπουργός που έγινε μητέρα στη Γερμανία κατά τη διάρκεια της θητείας της. Είναι ενδιαφέρον γιατί τα μέλη του Κοινοβουλίου είναι η μόνη κοινωνική ομάδα που δεν δικαιούται γονική άδεια, σύμφωνα με τον νόμο. Το σκεπτικό είναι ότι έχεις ανέβει στο υψηλότερο σκαλί της εκτελεστικής εξουσίας, δεν είναι δυνατόν να βγεις σε άδεια για ένα χρόνο». Η Κριστίνα Σρέντερ έμεινε σπίτι για τις 8 εβδομάδες που προβλέπεται μετά τον τοκετό. «Αμέσως μετά έπρεπε να ξεκινήσω δουλειά, και μάλιστα ιδιαίτερα απαιτητική αφού το 70% του χρόνου έπρεπε να είμαι στο Βερολίνο και 30% στην εκλογική μου περιφέρεια. Εν τω μεταξύ, και ο άνδρας μου ήταν μέλος του Κοινοβουλίου. Ευτυχώς είχαμε πολλή βοήθεια από τους παππούδες». Οπως λέει, είναι αδύνατο με ένα νεογέννητο δύο γονείς να εργάζονται 60 ώρες την εβδομάδα αν δεν έχουν βοήθεια. «Θα πρέπει να υπάρχει η επιλογή. Εγώ μετά τέσσερα χρόνια ως υπουργός μίλησα με την Αγκελα Μέρκελ και της είπα ότι ήταν πολύ ωραία, αλλά δεν γίνεται να συνεχίσω, θέλω να ξαναγίνω απλό μέλος του Κοινοβουλίου. Θέλαμε κι άλλα παιδιά και δεν μπορούσα να φανταστώ τη ζωή μου σε αυτούς τους ρυθμούς». Η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας της απάντησε ότι καταλαβαίνει και ότι σέβεται την απόφασή της. Λίγο αφότου η δρ Σρέντερ επέστρεψε στα βουλευτικά έδρανα έκανε τη δεύτερη κόρη της, ενώ όταν βγήκε εντελώς από την πολιτική ήρθε και η τρίτη κόρη.

Ταμπού

Στη διάρκεια της εκδήλωσης παρουσιάστηκαν στοιχεία για την Ελλάδα που αποκαλύπτουν τη διστακτικότητα των ανδρών να διεκδικήσουν γονική άδεια – θεωρείται ακόμα ταμπού στην εργασία. «Είναι σημαντική η αλλαγή στην κουλτούρα των επιχειρήσεων. Ακόμα και στη Γερμανία σε κάποιες επιχειρήσεις όσοι βγαίνουν σε γονική άδεια θεωρούνται losers, ότι δεν ενδιαφέρονται για την καριέρα τους». Σε σχέση πάντως με την Οδηγία που ψηφίστηκε προχθές και προβλέπει ότι έως τα τέλη Ιουλίου του 2026 όλες οι μεγάλες, εισηγμένες στα χρηματιστήρια εταιρείες της Ε.Ε. θα πρέπει να λάβουν μέτρα για να αυξηθεί η παρουσία των γυναικών στα ανώτατα κλιμάκιά τους, η δρ Σρέντερ εμφανίζεται σκεπτική. «Σε ορισμένους κλάδους, όπως π.χ. των μηχανικών, αυτό ίσως αποτελεί διάκριση εις βάρος των ανδρών. Και δεν διορθώνεις μια διάκριση με μια άλλη».

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ