Ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΛΠΑ Παναγιώτης Τσώνης εξηγεί στη «Γ» πώς και γιατί το τρένο δίνει το μεγάλο προβάδισμα

Συνέντευξη στον Διονύση Ζακυνθινό

Τον πρωταγωνιστικό ρόλο που θα διαδραματίσει στο μέλλον το λιμάνι της Πάτρας στην Αδριατική, έχοντας ως συγκριτικό πλεονέκτημα τη σιδηροδρομική σύνδεση, αναλύει σε συνέντευξή του στη «Γ» ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΛΠΑ Παναγιώτης Τσώνης.

«Θα είναι το μοναδικό ευρωπαϊκό λιμάνι κατά μήκος των ανατολικών ακτών του θαλασσίου διαδρόμου της Αδριατικής που θα έχει σιδηροδρομική σύνδεση» τονίζει χαρακτηριστικά, εκτιμώντας ότι «μια τέτοια εξέλιξη θα του δώσει σημαντικό προβάδισμα, ώστε να εισέλθει στην αγορά της διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων».

Επιπλέον, ο κ. Τσώνης αναφέρεται και στα βήματα που γίνονται ώστε το λιμάνι της Πάτρας να μπει και στον χάρτη της κρουαζιέρας.

-Κατά πόσο η πανδημία επηρέασε την κίνηση στο λιμάνι της Πάτρας;

Η υγειονομική κρίση επηρέασε σχεδόν όλους τους κλάδους της εθνικής και της παγκόσμιας οικονομίας. Επομένως, επηρέασε και ορισμένους από τους δείκτες του λιμανιού μας. Έχοντας συμπληρώσει περίπου δύο χρόνια από την πανδημία, μπορώ να σας πω ότι υπήρξε μείωση των τουριστικών ροών, δηλαδή των ταξιδιωτών που διέρχονται από το λιμάνι της Πάτρας, στο πρώτο κύμα της πανδημίας.
Το καλοκαίρι του 2021 ήταν πολύ διαφορετικό και είδαμε ξανά σημαντικό αριθμό ταξιδιωτών να επιλέγει το λιμάνι μας για να εισέλθει στην Ελλάδα για διακοπές, ενώ από την πλευρά του Κεντρικού Λιμεναρχείου τηρήθηκαν στο ακέραιο όλοι οι έλεγχοι τήρησης για τον κορωνοϊό, αποδεικνύοντας το υψηλό οργανωτικό επίπεδο των στελεχών του και το υψηλό αίσθημα συνείδησής τους.
Ανεπηρέαστοι έμειναν οι δείκτες στο μεταφορικό έργο που γίνεται από τις εγκαταστάσεις του λιμένα μας, ακόμα και κατά την περίοδο που επιβλήθηκε αυστηρό λοκντάουν σε άλλες κοινωνικές και οικονομικές δραστηριότητες.
Αυτός ήταν εξ αρχής ένας από τους στόχους της διοίκησης του ΟΛΠΑ, δηλαδή να κρατήσουμε ανοικτό τον κόμβο του διεθνούς εμπορίου, προς όφελος της τοπικής και της εθνικής οικονομίας μας. Και τα καταφέραμε!

-Με την πανδημία να συνιστά ανασταλτικό παράγοντα, σε ποιο βαθμό καταφέρατε να προσδώσετε ακόμη μεγαλύτερη εξωστρέφεια στο λιμάνι;

Οι προσπάθειές μας εντοπίστηκαν στους καλοκαιρινούς μήνες του 2021, βλέποντας ότι οι ξένοι ταξιδιώτες εμπιστεύονται ξανά την Ελλάδα για τις διακοπές τους ως ασφαλή τουριστικό προορισμό. Μέσα από συγκεκριμένες δράσεις επικοινωνίας προβάλαμε το λιμάνι της Πάτρας ως το σημείο εκείνο της ελληνικής επικράτειας από το οποίο οι ταξιδιώτες μπορούν να επισκεφτούν την ενδοχώρα.
Η συνεχιζόμενη υγειονομική κρίση επέβαλε μετρημένες κινήσεις, αλλά ουσιαστικές, για να διατηρήσουμε τα κεκτημένα μας σε μια εποχή που ο εγχώριος και ο διεθνής ανταγωνισμός μετράει σημαντικές απώλειες.

-Συνηθίζουμε να λέμε ότι το λιμάνι της Πάτρας αποτελεί την κύρια δυτική πύλη της χώρας στην Ευρώπη, αλλά τα τελευταία χρόνια έχει να αντιμετωπίσει και τον έντονο ανταγωνισμό του λιμανιού της Ηγουμενίτσας. Ποια είναι η θέση μας σ’ αυτόν τον ανταγωνισμό;

Ανήκω σε εκείνους που βλέπουν την ανάδυση θετικών στοιχείων μέσα από τον ανταγωνισμό, αν και δεν θεωρώ ότι το λιμάνι της Πάτρας λειτουργεί ανταγωνιστικά σε βάρος του λιμανιού της Ηγουμενίτσας και το αντίστροφο.
Στον ΟΛΠΑ προσπαθούμε να βελτιώσουμε τη θέση του λιμανιού μας και τον ίδιο στόχο πιστεύω ότι έχει και η διοίκηση του Οργανισμού Λιμένα Ηγουμενίτσας. Με εκφράζει περισσότερο ο όρος «συμπληρωματικότητα».
Επιπλέον, δεν πρέπει να σας διαφεύγει ότι οι διοικήσεις των Οργανισμών Λιμένων κρινόμαστε από τον βαθμό της αποτελεσματικότητάς μας και από στοιχεία ποσοτικά και ποιοτικά. Για εμάς, στον ΟΛΠΑ, ένας από τους κρισιμότερους δείκτες είναι αυτός που αποτυπώνει τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών στους χρήστες του λιμανιού. Αυτός πιστεύουμε ότι είναι ο δρόμος για να προχωρήσουμε στο μέλλον.

-Και για το μέλλον, καθοριστικός θα είναι ο ρόλος της σύνδεσης του λιμανιού με τη νέα σιδηροδρομική γραμμή. Σωστά;

Από την πλευρά μας, έχουμε δηλώσει κατ’ επανάληψη και σε όλους τους τόνους ότι για να έχει σοβαρή προοπτική το λιμάνι της Πάτρας θα πρέπει να φτάσει το σύγχρονο τρένο στις εγκαταστάσεις ελλιμενισμού των πλοίων. Διαφορετικά θα περιοριστεί σε ρόλο κομπάρσου στις συνδυασμένες μεταφορές. Είναι πολύ αισιόδοξο ότι στις 14 Ιανουαρίου 2022 η ΕΡΓΟΣΕ δημοπρατεί με τη μέθοδο του ανταγωνιστικού διαλόγου το μεγάλο σιδηροδρομικό έργο Ρίο-Νέος Λιμένας Πάτρας.
Οι ενδιαφερόμενοι όμιλοι θα κληθούν να καταθέσουν το ενδιαφέρον τους και στη συνέχεια να διεκδικήσουν το έργο, ενώ στις 21 Ιανουαρίου θα πραγματοποιηθεί η αποσφράγιση των φακέλων συμμετοχής, από την οποία θα προκύψει ποια σχήματα θα περάσουν στην Β’ φάση του διαγωνισμού.
Δεν αναφερόμαστε πλέον σε ένα έργο που θα χρειαζόταν η επίκληση μελλοντολόγων για να το δούμε, αλλά σε ένα σημαντικό έργο για την οικονομία και την κοινωνία της περιοχής μας, που έχει συγκεκριμένες ημερομηνίες δημοπράτησης και κατασκευής.
Σε αυτό το σημείο, να σας υπενθυμίσω ότι η κυβερνητική βούληση, όπως την εξέφρασε πρόσφατα ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής, είναι να αναδειχθεί η Ελλάδα σε βασικό κόμβο της βιομηχανίας των logistics, αποδίδοντας στο λιμάνι της Πάτρας πρωταγωνιστική θέση στις συνδυασμένες μεταφορές.

-Κατά πόσο θεωρείτε ότι το τρένο μπορεί να δώσει ακόμη μεγαλύτερη ανάπτυξη στο λιμάνι και κατ’ επέκταση στην πόλη;

Δεν χρειάζεται να σας αναλύσω γενικά τα οφέλη που απορρέουν για τις συνδυασμένες μεταφορές από τον σιδηρόδρομο. Μπορώ, όμως, με λίγα λόγια να πω ότι με την ολοκλήρωση του σιδηροδρομικού έργου ο ρόλος του λιμανιού της Πάτρας θα αναβαθμιστεί, καθώς πλέον δεν θα περιορίζεται στη διακίνηση εμπορευμάτων από την Αττική και ορισμένα τμήματα της Στερεάς Ελλάδας, όπως συμβαίνει σήμερα, αλλά θα καλύψει σχεδόν το σύνολο της χώρας.
Το λιμάνι, εφόσον συνδεθεί με τον σιδηρόδρομο, θα είναι το μοναδικό ευρωπαϊκό λιμάνι κατά μήκος των ανατολικών ακτών του θαλασσίου διαδρόμου της Αδριατικής που θα έχει σιδηροδρομική σύνδεση. Μια τέτοια εξέλιξη θα του δώσει σημαντικό προβάδισμα, ώστε να εισέλθει στην αγορά της διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων, λειτουργώντας συμπληρωματικά και όχι ανταγωνιστικά στο μεγάλο λιμάνι του Πειραιά.
Για παράδειγμα, θα μπορεί ένας αριθμός φορτίων που δέχεται ο Πειραιάς, αντί να μεταφέρονται χερσαία στην Κεντρική και τη Δυτική Ευρώπη, όπως συμβαίνει σήμερα, να έρχονται στην Πάτρα διανύοντας μια απόσταση 200 χιλιομέτρων και μέσω του θαλάσσιου διαδρόμου της Αδριατικής να καταλήγουν στις χώρες προορισμού οικονομικότερα, έγκαιρα, χωρίς καθυστερήσεις από διασυνοριακούς ελέγχους, με μεγαλύτερη ασφάλεια και με τρόπο φιλικότερο προς το περιβάλλον.
Ειδικά, με την ανάπτυξη μιας συνεργασίας των ελληνικών και των ιταλικών σιδηροδρομικών δικτύων, με παράγοντα για την επίτευξη ενός τέτοιου σχεδίου την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, το λιμάνι της Πάτρας μπορεί να αναδειχθεί ως ο κεντρικός σταθμός της χώρας μας στη διασύνδεση των σιδηροδρομικών δικτύων των δύο χωρών, μέσω του θαλασσίου διαδρόμου της Αδριατικής. Μια τέτοια προοπτική υλοποιεί τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις για διαλειτουργικότητα και διατροπικότητα των δικτύων.

-Μπορεί η Πάτρα να μπει στον χάρτη της κρουαζιέρας;

Είναι γεγονός ότι το πεδίο που έφερε πιο πίσω η πανδημία στον σχεδιασμό και τις στοχεύσεις μας ήταν η κρουαζιέρα. Ο κορωνοϊός «πάγωσε» τον συγκεκριμένο τουριστικό κλάδο σε μια περίοδο που προσπαθούσαμε να προβάλουμε το λιμάνι μας ως μια εγκατάσταση η οποία μπορεί να προσφέρει άριστες συνθήκες φιλοξενίας κρουαζιερόπλοιων. Για να μιλήσω με αθλητικούς όρους, πήραμε ένα time-out, για λόγους που μας υπερέβαιναν και θα συνεχίσουμε με μεγαλύτερο πείσμα, όταν ο κλάδος της κρουαζιέρας επιστρέψει στην κανονικότητα.

-Και ως «home port», δηλαδή ως λιμάνι αναχώρησης κρουαζιερόπλοιων;

Τα βήματα πρέπει να γίνονται ένα-ένα, με σχέδιο και οργάνωση. Συνεπώς, θα ξεκινήσουμε από το βήμα που σας προανέφερα, κάνοντας το λιμάνι της Πάτρας ελκυστικό για τη φιλοξενία κρουαζιερόπλοιων. Με την επανέναρξη της αγοράς κρουαζιέρας θα συνεχίσουμε στα επόμενα βήματα, ένα από τα οποία είναι η προσπάθεια που είχαμε ξεκινήσει πριν από την πανδημία για να γίνει η Πάτρα κόμβος (home port) για κρουαζιερόπλοια.

Το κρουαζιερόπλοιο στον Σταθμό Υποδοχής

-Παρεμπιπτόντως, πολλοί αναρωτιούνται πότε θα φύγει το κρουαζιερόπλοιο που είναι επί μήνες δεμένο μπροστά από τον επιβατικό σταθμό «Παναγιώτης Κανελλόπουλος»…

Θα αποχωρήσει σύντομα, με την επανέναρξη του κλάδου της κρουαζιέρας. Επιλέξαμε να διευκολύνουμε τον κλάδο σε μια πολύ δύσκολη εποχή την οποία διέρχεται και παράλληλα να παραμείνουν στην εργασία τους δεκάδες ναυτικοί, προς όφελος των ίδιων και των οικογενειών τους. Ορισμένοι μάς επέκριναν γι’ αυτήν την απόφασή μας, προτάσσοντας τη θέα του Πατραϊκού.
Σας υπενθυμίζω ότι από την έναρξη λειτουργίας του νέου λιμένα, το 2011, το τμήμα του Βόρειου Λιμένα από την προβλήτα της Άστιγγος μέχρι την πύλη Νο 7 προορίζεται για την εξυπηρέτηση κρουαζιερόπλοιων.
Μάλιστα, η συγκεκριμένη θέση στην οποία βρίσκεται το κρουαζιερόπλοιο είναι η προβλεπόμενη με βάση το εγκεκριμένο master plan του λιμανιού μας.
Ακούμε συχνά να λέγεται ότι θέλουμε -το είπατε κι εσείς σε ερώτησή σας- να γίνει το λιμάνι της Πάτρας «home port» για την κρουαζιέρα. Ποιο μήνυμα στέλνουμε στον κλάδο, όταν ζητάμε να φύγει ένα κρουαζιερόπλοιο πριν από την ώρα του;
Είναι οξύμωρο να ισχυρίζονται ορισμένοι ότι «θέλουμε τα κρουαζιερόπλοια που φέρνουν εισόδημα στην τοπική κοινωνία, αλλά δεν θέλουμε να διευκολύνουμε τον κλάδο μέχρι να επανεκκινήσει η κρουαζιέρα, επειδή μας κόβει την θέα προς τη θάλασσα». Καλό είναι να βουτάμε τη γλώσσα μας στο μυαλό, πριν εκφράσουμε αυθαίρετες και παράλογες σκέψεις.