Οι Άγιοι της ημέρας: Μέγας Αντώνιος και Μέγας Θεοδόσιος

“Το να λέμε ότι ο Θεός αποστρέφεται τους κακούς είναι σαν να λέμε ότι ο ήλιος κρύβει το φως του από τους τυφλούς”
Μέγας Αντώνιος

Σήμερα 17 Ιανουαρίου ο βασικός τιμώμενος άγιος είναι ο Μέγας Αντώνιος, ο πατέρας του μοναχισμού. Γεννήθηκε το 251 στην Αίγυπτο από πλούσιους γονείς, τους οποίους έχασε σε νεαρή ηλικία. Συγκεντρώνει όμως την προσοχή του στην μυστική θεωρία των μοναχών της ερήμου και στην φροντίδα της μικρής αδελφής του. Γρήγορα αποφασίζει να εγκαταλείψει τα εγκόσμια και αναχωρεί για την έρημο, αφού πρώτα τακτοποίησε την αδελφή του και μοίρασε τη μεγάλη πατρική περιουσία στους φτωχούς της περιοχής του.

Στην έρημο παίδευσε την ψυχή του και τιθάσευσε τα πάθη του φθάνοντας στα ανώτατα όρια της άσκησης, ώστε η ψυχή του μπορούσε να εξέρχεται του σώματός του, ενώ βρισκόταν ακόμη εν ζωή. Έγινε το πρότυπο των ασκητών. Πολλοί εξ αυτών έφθαναν στην έρημο, για να τον ακούσουν και να τον συμβουλευθούν. Κοιμήθηκε σε ηλικία 105 ετών.

ΚΑΙ Ο ΜΕΓΑΣ ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ

Παράλληλα, όμως σήμερα εορτάζει κι ένας αυτοκράτορας που ανακηρύχθηκε άγιος και μέγας. Πρόκειται για τον Μέγα Θεοδόσιο, μια σημαντική ιστορική προσωπικότητα. Καταγόταν από την Ιβηρική Χερσόνησο και γεννήθηκε το 346. Ικανότατος στρατηλάτης, στέφθηκε Αύγουστος σε ηλικία 33 ετών.
Με διάταγμα του 380 καθόριζε επί δογματικού επιπέδου την έννοια της Ορθοδοξίας, διεκήρυξε ότι μόνο οι παραδεχόμενοι τις αποφάσεις της Α’ Οικουμενικής Συνόδου δικαιούνταν να ονομάζονται χριστιανοί και ότι στους αιρετικούς δεν επιτρεπόταν να σφετερίζονται το όνομα της Εκκλησίας. Ακόμα, εκδίωξε από τον πατριαρχικό θρόνο τον Αρειανό Επίσκοπο Δημόφιλο και παρεχώρησε τη θέση του στον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο.

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ
Στη συνέχεια, με δική του ενέργεια, συγκροτήθηκε η Β’ Οικουμενική Σύνοδος που επικύρωσε τη δογματική διατύπωση της Α’ Οικουμενικής Συνόδου περί του Χριστού, συμπλήρωσε το Σύμβολο της Πίστεως προσθέτοντας και τον περί Αγίου Πνεύματος όρο και κανόνισε τα της νομίμου κατοχής διαφόρων αρχιερατικών θρόνων, η οποία είχε διαταραχθεί επί της παντοδυναμίας των αιρετικών Αρειανών.
Εξέδωσε αλλεπάλληλα διατάγματα κατά των αιρετικών, με τα οποία καθορίστηκαν και οι ποινές των αποστατών. Επανέλαβε έντονα τον νόμο περί Κυριακής αργίας, απαγόρευσε τα θεάματα του αμφιθεάτρου και του ιπποδρόμου την Κυριακή και θέσπισε μέτρα κατά της εμπορίας των λειψάνων των αγίων.
Εμπόδισε τις ειδωλολατρικές θυσίες, τη λατρεία των ειδώλων, κάθε δημόσια και απόκρυφη τελετή των ειδωλολατρών, ενώ μέχρι πρότινος θεωρείτο ότι κατήργησε διά νόμου τους Ολυμπιακούς Αγώνες, όμως σύμφωνα με νεότερες μελέτες φαίνεται ότι δεν τους κατήργησε, αλλά απλώς απαγόρευσε τις θυσίες κατά τη διάρκειά τους.

Η ΣΦΑΓΗ ΣΤΟΝ ΙΠΠΟΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ

Θεωρείται πρότυπο ηγεμόνα, πλήρους ευσέβειας και δικαιοσύνης διαθέτοντας το χάρισμα της ταπείνωσης και της συνεχούς μετάνοιας με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη μετάνοιά του μετά την εντολή που έδωσε για τη σφαγή όλων των θεατών στον Ιππόδρομο της Θεσσαλονίκης.
Μετά το έγκλημα, όταν ο Θεοδόσιος θέλησε να εισέλθει στον καθεδρικό ναό του Μιλάνου, ο Άγιος Αμβρόσιος στάθηκε στη θύρα και απαγόρευσε την είσοδο στον αυτοκράτορα. Όλοι περίμεναν το ξέσπασμα του θυμού του Θεοδοσίου. Όμως εκείνος υπάκουσε ταπεινά, ζήτησε με δάκρυα στα μάτια συγγνώμη και ταπεινωμένος γύρισε στα ανάκτορα.
Εκτέλεσε τον κανόνα της μετάνοιας που του έβαλε ο Επίσκοπος και όταν το επιτίμιο συμπληρώθηκε, ο Θεοδόσιος ύστερα από οκτώ μήνες προσήλθε στην εκκλησία, σαν ένας κοινός άνθρωπος, με έναν απλό χιτώνα, χωρίς κανένα διακριτικό του αξιώματός του, άκουσε τη συγχωρητική ευχή και κοινώνησε κατά την εορτή των Χριστουγέννων.
Καρπός της μετάνοιάς του ήταν ένας νόμος που έλεγε πως κανείς καταδικασμένος σε θάνατο δεν θα εκτελείτο, αν δεν περνούσαν τριάντα ημέρες από την λήψη της καταδικαστικής απόφασης.
Ο Θεοδόσιος είχε αντιγράψει με το χέρι του όλο το Ευαγγέλιο, το οποίο μελετούσε καθημερινά. Έλεγε πως χαιρόταν περισσότερο που ήταν μέλος της Εκκλησίας παρά επίγειος βασιλέας. Πέθανε το 395.