της ΣΟΦΙΑΣ ΚΑΥΚΟΠΟΥΛΟΥ

Ο Χρήστος Καψάλης γεννήθηκε στο Μεσολόγγι το 1751 και υπήρξε ένας από τους πρωτεργάτες της Επανάστασης στην πόλη του. Διέθεσε ολόκληρη την περιουσία του για το λαό του.

Καταγόταν από παλιά οικογένεια του Μεσολογγίου και ήταν πρόκριτος την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας. Όταν ο λόρδος Βύρων πήγε στο Μεσολόγγι του παραχώρησε ένα από τα σπίτια του. Ακόμη συμμετείχε στην επισκευή των προμαχώνων αλλά και στην εμψύχωση των πολιορκημένων. Το σπίτι του μάλιστα ήταν αποθήκη πυρίτιδας και πυρομαχικών.

Στις 8 Απριλίου του 1826 αποφασίστηκε η έξοδος του Μεσολογγίου όταν τέθηκε το ερώτημα τι θα απογίνουν τα γυναικόπαιδα οι γέροι και οι ανήμποροι ο Καψάλης δήλωσε ότι θα κλειστεί στο σπίτι του με όλους όσους δεν μπορούν να φύγουν και την κατάλληλη στιγμή θα το τινάξει στον αέρα. Αυτό και έγινε. Τη νύχτα της ηρωικής εξόδου συγκεντρώθηκαν 400 περίπου άτομα στο σπίτι του Καψάλη.  Τούρκοι είχαν κυκλώσει το σπίτι και προσπαθούσαν να μπουν. Τότε ο ηρωικός Καψάλης έριξε έναν αναμμένο δαυλό στην πυρίτιδα και μαζί τους τινάχτηκαν στον αέρα περίπου 1.000 άνδρες. Η προτομή του Καψάλη είχε στηθεί στην Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου από το 1926.

Ενδεικτική βιβλιογραφία:

Σπυρομήλιος, Απομνημονεύματα της δευτέρας πολιορκίας του Μεσολογγίου, Αθήνα 1957

Φωτιάδης Δ. , Μεσολόγγι. Το έπος της μεγάλης πολιορκίας, Αθήνα 1977

Η συνέντευξη του Κυριάκου Μητσοτάκη στον Σταύρο Θεοδωράκη, πρώτον ξεκαθάρισε τον μήνα των εκλογών. Θα είναι ο Μάιος. Οπότε, αυτομάτως, καίγονται όλα τα «σενάρια» που μιλούσαν για το ενδεχόμενο (των πρώτων) εκλογών μέσα στο κατακαλόκαιρο (Ιούλιο). Βεβαίως, εκλογές μέσα στο κατακαλόκαιρο μπορεί να έχουμε, αλλά θα είναι οι δεύτερες.

Είναι σημαντικό που έστω και χωρίς ακριβή ημερομηνία ξεκαθάρισε ο χρόνος των εκλογών προκειμένου να πάψουν αφενός να διακινούνται διάφορες φήμες και αφετέρου, οι υποψήφιοι των κομμάτων που εδώ και καιρό αισθάνονται ως… ποδοσφαιριστές σε μόνιμη προθέρμανση, να αποκτήσουν επιτέλους έναν χρονικό ορίζοντα δράσης.

Επίσης, η συνέντευξη του πρωθυπουργού όμως, έβαλε και ένα νέο ζητούμενο στον δημόσιο διάλογο και στην προεκλογική ατζέντα. Όπως είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, εάν η ΝΔ έχει την κοινοβουλευτική ευχέρεια, θα δρομολογήσει νέα αναθεώρηση του Συντάγματος, η οποία θα περιλαμβάνει την κατάργηση του άρθρου 16 για τα ΑΕΙ, οδηγώντας στην ίδρυση ιδιωτικών Πανεπιστημίων.  Και είναι ακόμα πιο σημαντικό ότι ο πρωθυπουργός δεν αναφέρθηκε στο άρθρο 16 επειδή ρωτήθηκε. Το έκανε αυτοβούλως. Γιατί, άραγε; Μήπως για να εγείρει νέα αντιπολιτευτικά πυρά που θα μιλάνε για «ιδιωτικοποίηση της παιδείας»; Η απάντηση είναι εύκολη: Ακριβώς, γι’ αυτό!

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης φαίνεται πως έχει αποφασίσει να βάλει πολύ ψηλά στην προγραμματική του ατζέντα πλέον, τη μάχη απέναντι σε οτιδήποτε εκφράζει το «βαθύ κράτος» και τις αντιλήψεις που έρχονται από το χθες και δεν επιτρέπουν στη χώρα να εκσυγχρονιστεί. Θεωρεί πως η τραγωδία στα Τέμπη αναδεικνύει αυτό το «βαθύ κράτος», καθώς έργα που θα έπρεπε να έχουν γίνει εδώ και 20 χρόνια, ακόμα εκκρεμούν. Και το πολιτικό του αισθητήριο του «λέει» πως η ελληνική κοινωνία είναι πολύ πιο έτοιμη τώρα να ταχθεί στο πλευρό του για μία μάχη με κάθε τι που καθυστερεί την πρόοδο έστω και αν φοράει τον μανδύα του «προοδευτικού». Νομίζουμε ότι δεν κάνει λάθος. Αλλά, καθώς ο χρόνος μέχρι τις κάλπες δεν είναι πια και τόσο μεγάλος…. «Κυριακή κοντή γιορτή»!

της ΣΟΦΙΑΣ ΚΑΥΚΟΠΟΥΛΟΥ

Ο Κανέλλος Δεληγιάννης γεννήθηκε στα Λαγκάδια Γορτυνίας το 1780 και ήταν γιος του προκρίτου Ιωάννη Δεληγιάννη Παπαγιαννόπουλου ενός εκ των ισχυρότερων προσωπικοτήτων της εποχής. Παντρεύτηκε την Αθανασία Α. Παπατσώνη, συγγενή του ομώνυμου προκρίτου, και απέκτησαν μία κόρη, τη Μαρία.

Τις παραμονές της Επανάστασης βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη με τον αδελφό του ενώ στα απομνημονεύματά του λέει ότι μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία από τον Παναγιώτη Σέκερη Ωστόσο στον κατάλογο των φοιτητών του Σέκερη αναγράφεται ότι ο Κανέλλος μυήθηκε στην Τριπολιτσά από τον Παναγιώτη Αρβάλη στις 10 Σεπτεμβρίου 1819. Στη συνέχεια, από τον Κανέλλο μυήθηκαν οι αδερφοί του Δημήτριος και Κωνσταντίνος.

Με την έναρξη του αγώνα χρηματοδότησε τις επαναστατικές κινήσεις στην Πελοπόννησο.  Τον Φεβρουάριο του 1821 ο Κανέλλος συναντήθηκε στα Λαγκάδια με τον Παπαφλέσσα με τον οποίο διαφώνησε για τη δυνατότητα έναρξης του αγώνα στις 23 Μαρτίου όμως με τους αδερφούς του και τους Αθηναίους κήρυξε την επανάσταση στη Γορτυνία και πολιόρκησαν τους Τούρκους στην Καρύταινα στις 7 Απριλίου 1821.

Συμμετέχει ενεργά στην πολιορκία της Τριπολιτσάς, ενώ στην πρώτη εθνοσυνέλευση εκλέγεται μέλος του εκτελεστικού και το Μάρτιο του 1822 παίρνει μέρος στην πολιορκία του Κάστρου της Πάτρας. Ένα μήνα αργότερα, εκστρατεύει στη Δυτική Ελλάδα όπου λαμβάνει μέρος στη μάχη του Πέτα, στις 2 Ιουνίου. Εκεί οι ελληνικές δυνάμεις ηττώνται.  Στις 17 Μαΐου 1822 ονομάζεται από την προσωρινή διοίκηση στρατηγός και αναλαμβάνει την εκστρατεία στη Στερεά Ελλάδα.

Οι αμφιλεγόμενες σχέσεις με την οικογένεια του Κολοκοτρώνη δημιουργούν άλλοτε αντιπαλότητες άλλοτε προσπάθεια γεφύρωσης του χάσματος. Σε μία τέτοια προσπάθεια, ο Κανέλλος αρραβωνιάζει την κόρη του με το μικρό γιο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη Κολίνο.

Διετέλεσε πληρεξούσιος τη δεύτερη εθνοσυνέλευση του Άστρους εκπροσωπώντας τους στρατιωτικούς όπως και στην τρίτη εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου του 1826 και της Τροιζήνας το 1827 αλλά και στην πρώτη εν Αθήναις εθνοσυνέλευση μετά την αλλαγή του πολιτεύματος το 1843 1844. Από το 1824 συμμάχησε με τον Ιωάννη Κωλέττη και εντάχθηκε στο Γαλλικό κόμμα αποσύρθηκε από την πολεμική δράση μετά την ήττα των Πελοποννησίων στον δεύτερο εμφύλιο πόλεμο αφού συνελήφθη από την κυβέρνηση Κουντουριώτη και όπως και ο Κολοκοτρώνης κρατήθηκε στη Μονή του Προφήτη Ηλία της Ύδρας. Ελευθερώθηκε τελικά με την αμνηστία που δόθηκε το Μάιο του 1825 όταν ο Αιγύπτιος Ιμπραήμ πασάς απειλούσε την Πελοπόννησο και υπέγραψε την πράξη υποτέλειας προς την Αγγλία το καλοκαίρι του 1825. Το 1827 στην τρίτη εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας συγκρούστηκε με τους Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και Γεωργίο Κουντουριώτη για το θέμα της διανομής των εθνικών γαιών. Στις εκλογές του 1844 συμμάχησε εκλογικά στη Γορτυνία με τον Γενναίο Κολοκοτρώνη και τον Δημήτριο Πλαπούτα.

Το Δεκέμβριο του 1844 μετά την επικράτηση του γαλλικού κόμματος στις βουλευτικές εκλογές ο Κανέλλος Δεληγιάννης εκλέγεται πρόεδρος της βουλής στις 20 Δεκεμβρίου 1844 διαδεχόμενος τον προσωρινό πρόεδρο Νικηταρά. Τα απομνημονεύματά του θεωρούνται από τους ιστορικούς αρκετά αμφιλεγόμενα. Με την αρχή του κειμένου του, ένας βασικός στόχος των γραπτών του φαίνεται πως είναι να τεκμηριώσει την υφεσιακή, έναντι των Τούρκων, στάση του πατέρα του ως ευεργετική για τον ελληνικό πληθυσμό και τη διατήρηση της ειρήνης στον Μοριά. Ένας από τους στόχους του τρίτομου έργου του θεωρείται πως είναι να εξυψώσει την οικογένειά του και γενικώς την τάξη των προκρίτων αγωνιστών τους οποίους υπερασπίζεται σθεναρά κόντρα σε-μεταξύ άλλων-σημαντικούς αγωνιστές της επανάστασης που ανήκαν σε άλλες τάξεις. Μέσα στα κείμενά του είναι εμφανής η επιθετική κριτική του έναντι αρκετών αγωνιστών της επανάστασης και κυρίως κατά του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, όπως επίσης αναφέρεται και σε αιματηρές διαμάχες των οικογενειών των προκρίτων της Πελοποννήσου πριν την επανάσταση, που ευθύνονταν σημαντικά για το ξεκίνημά της. Συγκρινόμενα με εκείνα των Μακρυγιάννη ή του Κασομούλη, δεν είναι ανάλογο «από την άποψη της παιδείας». Απεβίωσε στην Αθήνα στις 18 Σεπτεμβρίου 1862.

Ενδεικτική βιβλιογραφία:

Δεληγιάννης Κ., Απομνημονεύματα, Αθήνα 2005

Κωνσταντάρας Κ. Τα πρόσωπα του 1821, τομ. Α’, Αθήνα 2021

Μέξας Γ. Βαλέριος, Οι Φιλικοί, Κατάλογος των μελών της Φιλικής Εταιρείας εκ του αρχείου Σέκερη